Windows XP ISO faylları kompüter istifadəçilərinin ən çox maraqlandığı mövzuların başında gəlir. Xüsusilə köhnə kompüterlərdə, retro proqramlarda və xüsusi test mühitlərində Windows XP əməliyyat sistemini yenidən quraşdırmaq və ya sınamaq istəyənlər üçün əvəzolunmaz bir vasitədir. ISO faylı, Windows XP-nin tam disk surətini özündə saxlayan fayl formatıdır. Bu fayllar vasitəsilə həm fiziki CD/DVD disk olmadan əməliyyat sistemini quraşdırmaq, həm də virtual mühitdə sınaqlar aparmaq mümkündür. Windows XP ISO fayllarının istifadəsi, müasir dövrdə texniki həvəskarların, proqramçılar və köhnə sistem həvəskarlarının diqqətini çəkməyə davam edir.
Windows XP ISO nədir?
Windows XP ISO, Windows XP əməliyyat sisteminin CD və ya DVD diskinin tam surətini özündə saxlayan fayl formatıdır. ISO faylı disk şəkil faylı adlanır və orijinal Windows XP quraşdırma diskinin bütün məzmununu ehtiva edir. Bu fayl, Windows XP-ni virtual maşında quraşdırmaq, köhnə kompüterlərdə yenidən quraşdırmaq və ya təmir məqsədilə istifadə edilə bilər. Eyni zamanda, Windows XP ISO faylı, texniki mühitlərdə proqram inkişaf etdiriciləri və IT mütəxəssisləri üçün də əvəzolunmaz bir resurs hesab edilir. Çünki Windows XP əməliyyat sistemi bəzi köhnə proqramlar və avadanlıqlar üçün xüsusi olaraq nəzərdə tutulmuşdu və müasir sistemlərdə tam uyğunluq yaratmaq mümkün olmaya bilər. ISO faylı sayəsində həm proqram təminatını yoxlamaq, həm də texniki eksperimentlər aparmaq daha rahat olur. Bundan əlavə, Windows XP ISO faylı ehtiyat nüsxə kimi saxlanaraq, disk qüsurları və ya əməliyyat sistemi zədələnməsi zamanı bərpa prosesi üçün təhlükəsizlik təmin edir. Bu, həm ev istifadəçiləri, həm də kiçik biznes sahibləri üçün mühüm üstünlükdür.
Windows XP ISO faylının üstünlükləri:
- Asanlıqla əldə edilə bilər: Windows XP quraşdırma diski fiziki olaraq əlinizdə yoxdursa, ISO faylı vasitəsilə sistem quraşdırmasını asanlıqla həyata keçirə bilərsiniz. Bu üsul, xüsusilə yeni cihazlarda CD/DVD oxuyucu olmadığı halda işə yarayır. Faylı yükləyib USB diskinə yazdırmaq kifayətdir.
- Ehtiyat nüsxə kimi istifadə oluna bilər: Orijinal diskiniz zədələnərsə, ISO faylı ilə sisteminizi bərpa edə bilərsiniz. Beləliklə, əməliyyat sistemi ilə bağlı yaranan hər hansı bir problem zamanı məlumatlarınızı itirmədən tez bir zamanda kompüterinizi əvvəlki vəziyyətinə qaytara bilərsiniz.
- Virtual maşınlarda istifadə üçün əlverişlidir: Windows XP-ni VMware, VirtualBox kimi proqramlarda sınaqdan keçirmək və ya xüsusi proqram təminatını işlətmək üçün ISO faylından yararlana bilərsiniz. Bu yanaşma həm proqram inkişaf etdiriciləri, həm də köhnə tətbiqləri dəstəkləmək istəyən istifadəçilər üçün geniş imkanlar təqdim edir. Eyni zamanda, virus və digər təhlükələrə qarşı təcrid olunmuş mühitdə işləmək üçün də ideal seçimdir.
Windows XP ISO necə yüklənir?
Əslində, Microsoft rəsmi olaraq Windows XP ISO faylını pulsuz paylaşmır. Lakin bəzi hallarda arxiv məqsədilə və ya əvvəllər lisenziyanız olduğu halda köhnə sürümləri tapıb yükləmək mümkündür. Bu, xüsusilə köhnə proqram təminatı və cihazlarla uyğunluq yaratmaq üçün vacib ola bilər. Windows XP ISO faylını təhlükəsiz şəkildə yükləmək üçün aşağıdakı addımları izləməyiniz tövsiyə olunur:
1. Rəsmi lisenziyanızı yoxlayın: Windows XP üçün orijinal məhsul açarınız (Product Key) varsa, onu mütləq saxlayın. Bu, həm quraşdırma zamanı aktivasiya üçün, həm də hüquqi baxımdan faydalıdır.
2. Etibarlı mənbələr axtarın: Köhnə sürümləri paylaşan bəzi arxiv saytları mövcuddur. Ancaq qeyd edək ki, bəzi saytlar zərərli proqramlar və viruslarla təchiz oluna bilər. Bu səbəbdən faylı yükləməzdən əvvəl mənbənin təhlükəsizliyindən əmin olun.
3. Yüklədikdən sonra ISO faylını yoxlayın: SHA-1 və ya MD5 hash kodları vasitəsilə faylın bütövlüyünü yoxlamaq vacibdir. Bu, faylın dəyişdirilmədiyini və təhlükəsiz olduğunu təsdiqləməyə kömək edir.
4. Bootable USB yaradın: ISO faylını Rufus, PowerISO kimi proqramlarla USB diskinə köçürərək bootable USB yaradın. Bu, həm Windows XP-nin köhnə kompüterlərdə, həm də virtual maşınlarda quraşdırılması üçün ən rahat üsuldur.
Əlavə olaraq qeyd edək ki, Windows XP ISO faylını yükləmək üçün mütləq antivirus proqramı istifadə edin və faylı yüklədikdən sonra onu zərərli proqramlara qarşı yoxlayın. Windows XP rəsmi dəstəyi dayandırıldığı üçün bu faylları yalnız test məqsədilə və offline rejimdə istifadə etmək daha məqsədəuyğundur. Eyni zamanda, köhnə proqram təminatı ilə işləyən şirkətlər üçün Windows XP ISO faylı arxiv və ehtiyat nüsxə kimi dəyərli vasitə hesab olunur.
Əgər Windows XP-ni fiziki diskdən quraşdırmaq istəyirsinizsə:
- Nero, ImgBurn, PowerISO kimi proqramlardan istifadə edərək ISO faylını CD/DVD-yə yazdırın.
- Yazdırma sürətini aşağı seçin (4x və ya 8x) ki, fayllar zədələnməsin.
- Yazdırma tamamlandıqdan sonra diskin sağlamlığını yoxlayın.
Windows XP ISO faylı ilə quraşdırma necə aparılır?
- Kompüterinizi açın və BIOS menyusuna daxil olun.
- Boot sıralamasını dəyişdirərək CD/DVD və ya USB-ni birinci yerə gətirin.
- Yazdırdığınız və ya yaratdığınız bootable diski daxil edin.
- Kompüteri yenidən başladın və ISO faylından quraşdırma başlasın.
- Məhsul açarını (Product Key) daxil edin.
- Quraşdırma addımlarını izləyərək sistemi tamamlayın.
Windows XP ISO faylı hansı hallarda istifadə olunur?
- Köhnə proqram təminatını işlətmək üçün: Müəyyən proqramlar yalnız Windows XP-də işlədiyindən bu əməliyyat sistemi laboratoriya və ya test məqsədilə istifadə olunur.
- Köhnə aparat dəstəyi üçün: Bəzi köhnə printerlər, skanerlər və cihazlar Windows XP-də daha yaxşı işləyir.
- Retro oyunlar və tətbiqlər üçün: Retro həvəskarları köhnə oyunları və tətbiqləri Windows XP mühitində işlətməyi sevirlər.
Windows XP ISO faylının təhlükəsizlik riskləri
Windows XP 2014-cü ildən etibarən rəsmi dəstək almadığı üçün təhlükəsizlik riskləri var:
- Sistem hücumlara və zərərli proqramlara qarşı zəifdir.
- Yeniləmələr olmadığı üçün viruslardan qorunmaq çətindir.
- İnternetdə istifadə edilərkən məlumatlarınız risk altında qala bilər.
Buna görə, Windows XP-ni yalnız offline rejimdə və ya virtual mühitdə işlətmək daha məsləhətlidir.
Windows XP ISO faylı köhnə əməliyyat sisteminin disk şəkil surətidir və müəyyən hallarda faydalı ola bilər. Lakin onu yalnız rəsmi lisenziyanız olduğu halda və ya xüsusi test məqsədilə istifadə etmək daha doğru olar. Rəqəmsal təhlükəsizlik baxımından diqqətli olmaq və Windows XP-ni internetdən izolyasiya edilmiş şəkildə işlətmək vacibdir.
Ən çox verilən suallar:
Microsoft rəsmi olaraq paylaşmır, lakin arxiv saytlarından tapmaq mümkündür. Lakin yükləyərkən virus risklərinə diqqət yetirin.
Rufus proqramını yükləyin, ISO faylını seçin və USB sürücüsünə yazdırın.
Nero, ImgBurn və ya PowerISO proqramlarından istifadə edərək ISO faylını diska yazdırın.
Əgər kompüterinizlə gəlmişdisə, cihazın üstündə və ya sənədlərində qeyd olunmuş olur.
Bəli, çünki rəsmi dəstəyi bitib, bu səbəbdən virus riski çox yüksəkdir.
ISO formatı ilə saxlayın.
SHA-1 və ya MD5 hash kodlarını yoxlamaq üçün proqramlardan istifadə edə bilərsiniz.
Bəli, VirtualBox və VMware kimi proqramlarla işlətmək olar.
BIOS boot sıralamasını düzgün seçin, məhsul açarını daxil edin və quraşdırmanı diqqətlə tamamlayın.
Rəsmi olaraq pulsuz deyil, lisenziyanız varsa istifadə edə bilərsiniz, lakin qeyri-rəsmi mənbələrdən yükləyərkən diqqətli olun.