Bakı şəhərinin tarixi və müasir həyatında xüsusi yer tutan küçələrindən biri də Xəqani küçəsidir. Bu küçə təkcə coğrafi anlamda deyil, həm də Azərbaycanın mədəni, elmi və ictimai həyatında simvolik əhəmiyyətə malikdir. Bakı şəhərinin mərkəzində yerləşən Xəqani küçəsi öz memarlıq üslubu, tarixi binaları, müasir ofisləri, mədəniyyət ocaqları, kitabxanaları, təhsil və ticarət obyektləri ilə tanınır. Bu küçənin adı Azərbaycan poeziyasının nəhəng siması, klassik Şərq şairi Xaqani Şirvaninin xatirəsinə əbədiləşdirilib. Hər bir binaların, skamyaların, köhnə daş döşəmələrin arxasında həm Bakı tarixinin izləri, həm də ölkənin urbanistik inkişafı dayana bilər.
Xəqani küçəsi həm paytaxt sakinləri, həm də turistlər üçün maraqlı məkan olmaqla yanaşı, müxtəlif dövrlərdə bir çox tarixi hadisələrin, ictimai-mədəni proseslərin şahidi olmuşdur. Burada yerləşən bina və obyektlər, burada baş verən hadisələr, küçənin keçmişindən bu gününə qədərki inkişafı – bütün bunlar Azərbaycanın mədəni irsinin tərkib hissəsidir.
Tarixi və mənşəyi
Xəqani küçəsinin tarixi XIX əsrin ikinci yarısına, Bakı şəhərinin yeni memarlıq üslubları ilə inkişaf etdiyi dövrə gedib çıxır. Sovet hakimiyyəti dövründə bu küçə müxtəlif adlarla tanınıb, ancaq Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra ona Xaqani Şirvaninin adı verilib. Bu, milli mədəniyyətimizin simvollarından birinin, klassik poeziya ustadının xatirəsinin əbədiləşdirilməsi anlamını daşıyır.
Küçə ilk vaxtlar şəhərin inzibati və mədəni mərkəzlərindən birinə çevrilib. Burada yerləşən binalar klassik, barokko və sovet memarlığının müxtəlif üslublarını birləşdirir. Xəqani küçəsi Bakının mərkəzində – Nizami küçəsi, Füzuli meydanı, Səməd Vurğun və 28 May küçələri ilə kəsişir. Bu, ona şəhərin nəqliyyat və turistik baxımından da xüsusi əhəmiyyət verir.
Memarlıq və şəhərsalma xüsusiyyətləri
Xəqani küçəsi öz memarlıq görünüşü ilə seçilir. Küçədə XIX–XX əsrlərə aid olan bir çox tarixi binalar qorunub saxlanılmışdır. Burada müxtəlif dövrlərin üslubları: eklektika, neoklassika, sovet konstruktivizmi və müasir memarlıq harmonik şəkildə bir aradadır. Küçənin əsas cəlbedici cəhətlərindən biri də onun yaşıllıq zonaları, kiçik park və skamyaları, gəzinti üçün geniş və rahat səkilərlə təmin olunmasıdır.
Bu küçədə yerləşən binalar əsasən 3-5 mərtəbəli, daşdan tikilmiş, eyvanlı və dekorativ fasadlara malikdir. Həmçinin burada bir sıra yaşayış binaları, inzibati və ticarət obyektləri, restoranlar və kafe, mədəniyyət ocaqları fəaliyyət göstərir. Xəqani küçəsi Bakının əsas mərkəzi küçələrindən biri kimi həm gündüz, həm də gecə saatlarında canlı və təravətli qalır.
Ədəbi və mədəni əhəmiyyəti
Xəqani küçəsi Azərbaycan ədəbiyyatı və mədəniyyəti üçün xüsusi simvolik məna daşıyır. Küçənin adı Azərbaycanın böyük klassik şairi Xaqani Şirvaninin adını daşıyır və bu, təkcə bir küçənin deyil, bütövlükdə milli irsin, poeziya ənənəsinin təcəssümüdür. Burada yerləşən kitab mağazaları, ədəbi klublar və mədəni tədbirlər tez-tez Azərbaycanın yaradıcı insanlarının, gənc yazarların, alimlərin toplaşdığı məkanlara çevrilir.
Küçənin özündə və yaxınlığında yerləşən kitabxanalar, mədəniyyət evləri, ədəbiyyat və incəsənət muzeyləri, müxtəlif sərgilər, poeziya gecələri, ədəbi müsabiqələr burada mütəmadi olaraq təşkil olunur. Bütün bunlar Xəqani küçəsini Bakı mədəni həyatının canlı mərkəzinə çevirir.
İctimai və sosial həyatda rolu
Xəqani küçəsi paytaxtın ictimai həyatında da xüsusi rol oynayır. Küçədə bir sıra ictimai təşkilatlar, assosiasiyalar, dövlət idarələri, təhsil müəssisələri yerləşir. Həmçinin burada müxtəlif sosial tədbirlər, ictimai aksiyalar, maarifləndirici və xeyriyyə layihələri keçirilir. Küçə tez-tez şəhər festivallarının, yürüş və sərgilərin əsas marşrutlarından biri olur. Paytaxt sakinləri və qonaqlar burada asudə vaxtlarını keçirir, kafe və restoranlarda istirahət edir, mədəni tədbirlərdə iştirak edirlər.
Ticarət və biznes mühiti
Xəqani küçəsi həm də Bakının əsas ticarət və biznes zonalarından biridir. Burada bank filialları, sığorta şirkətləri, hüquq və maliyyə konsultasiya ofisləri, IT və media şirkətləri, kommersiya obyektləri fəaliyyət göstərir. Küçənin əlverişli coğrafi mövqeyi, nəqliyyat əlçatanlığı biznes fəaliyyətini asanlaşdırır. Bəzi tarixi binaların zirzəmilərində müasir kafe və butiklər, yerli və xarici brendlərin nümayəndəlikləri yerləşir. Bu, küçənin iqtisadi həyatında və şəhərin maliyyə mərkəzi kimi rolunda mühüm amildir.
Turizm və şəhər mədəniyyəti
Xəqani küçəsi Bakının əsas turizm marşrutlarının bir hissəsidir. Hər il minlərlə turist bu küçədən keçir, burada yerləşən tarixi və memarlıq abidələrinə baxır, yerli mədəniyyət və ədəbiyyat nümunələri ilə tanış olur. Küçədə gəzinti edən qonaqlar yerli suvenirlər, milli mətbəx nümunələri və müxtəlif tədbirlərlə tanış olmaq imkanı qazanır. Şəhər bələdçiləri turistlərə Xəqani küçəsinin tarixi və mədəni irsi barədə geniş məlumat verir.
Nəqliyyat və infrastruktur
Xəqani küçəsi Bakı şəhərinin ən əlverişli nəqliyyat zonalarından biridir. Burada bir neçə avtobus, metro və taksi marşrutları fəaliyyət göstərir. Küçə şəhərin əsas yolları ilə kəsişir, piyada və nəqliyyat üçün geniş səkilər və yol hərəkəti infrastrukturuna malikdir. Həm gündüz, həm də axşam saatlarında burada canlı hərəkət, işıqlı vitrinlər, mədəni və ictimai obyektlərin işıqlandırılması küçəni paytaxtın ən canlı yerlərindən birinə çevirir.
Tarixi hadisələr və məşhur simalar
Tarix boyu Xəqani küçəsi bir sıra ictimai və tarixi hadisələrin şahidi olub. Burada müxtəlif illərdə mədəni tədbirlər, ədəbi görüşlər, dövlət nümayəndələrinin səfərləri, tarixi yürüşlər və aksiyalar keçirilib. Bir çox məşhur yazıçı, şair, alim və dövlət xadimi bu küçədə yaşamış və ya fəaliyyət göstərmişdir. Bununla yanaşı, bəzi binalar dövlət əhəmiyyətli obyekt kimi qorunur və şəhər tarixinin yaddaşını özündə saxlayır.
Yaxın gələcəkdə inkişaf və dəyişikliklər
Son illər Bakı şəhərində həyata keçirilən urbanistika layihələri çərçivəsində Xəqani küçəsində də bir sıra yenidənqurma və bərpa işləri aparılır. Yaşıllıqların artırılması, binaların fasadlarının bərpası, ictimai məkanların yenilənməsi küçənin funksional və estetik dəyərini artırır. Gələcəkdə burada daha çox mədəni, sosial və kommersiya layihələrinin həyata keçirilməsi planlaşdırılır.
Xəqani küçəsi təkcə Bakının deyil, bütövlükdə Azərbaycanın tarixində və mədəniyyətində mühüm iz buraxmış bir məkandır. Onun tarixi və müasir həyatı, memarlığı, ictimai rolu və simvolik məna daşıyan adı onu paytaxtın ən nüfuzlu və sevilən küçələrindən birinə çevirir. Xəqani küçəsi həm yerli sakinlər, həm də şəhərin qonaqları üçün unudulmaz xatirələr və yeni təəssüratlar bəxş edir.
Ən Çox Verilən Suallar
Bakı şəhərinin mərkəzində, Nizami, Füzuli, 28 May kimi əsas küçələrlə kəsişir.
Adı klassik Azərbaycan şairi Xaqani Şirvaninin şərəfinə verilib.
Burada eklektika, neoklassika, sovet və müasir memarlıq üslubları harmonik şəkildə birləşir.
Kitabxanalar, muzeylər, ədəbi klublar, mədəniyyət evləri və parklar yerləşir.
Banklar, sığorta şirkətləri, butiklər, restoranlar, ofislər və müxtəlif ticarət mərkəzləri fəaliyyət göstərir.
Avtobus, metro və taksi marşrutları ilə tam əlçatanlıq mövcuddur.
Burada bir sıra ictimai-mədəni tədbirlər, aksiyalar və ədəbi görüşlər keçirilib.
Bir çox yazıçı, şair, alim və dövlət xadimi bu küçədə yaşamış və ya fəaliyyət göstərmişdir.
Urbanistik layihələr çərçivəsində yenidənqurma, yaşıllıqların artırılması və ictimai məkanların inkişafı nəzərdə tutulur.
Tarixi binalar, yaşıllıq zolaqları, mədəni obyektlər və canlı ictimai-mədəni həyat bu küçəni seçilən edir.
