İydə Tozu: İstifadə Qaydası, Faydaları

Təbiətdə mövcud olan bir çox bitki insan sağlamlığı üçün əvəzsiz qaynaq rolunu oynayır. Bu bitkilərdən biri də qədimdən bəri xalq təbabətində istifadə edilən və son illərdə populyarlığı artan iydədir. İydə ağacının meyvəsi yalnız təzə və ya quru halda deyil, həm də toz (un) formasında istifadə edilir. Bu forma həm saxlama, həm də qida və müalicəvi məqsədlərlə istifadədə rahatlıq təmin edir. İydə tozu, qurudulmuş iydə meyvəsinin qabığından və çəyirdəyindən təmizlənərək üyüdülmüş formasına deyilir. Bu təbii məhsulun həm daxilə, həm də xaricə tətbiqi mümkündür. Onun orqanizmə təsiri, düzgün istifadə qaydası və faydaları barədə məlumatlı olmaq istifadənin daha təhlükəsiz və effektiv olmasını təmin edir.

İydə tozunun hazırlanması

İydə tozu təbii üsullarla hazırlana bilər. Bunun üçün meyvələr yığıldıqdan sonra günəş altında qurudulur. Qurudulmuş iydə meyvələrinin qabığı və çəyirdəyi ayrıldıqdan sonra quru iç hissəsi üyüdülərək incə toz halına gətirilir.

Ev şəraitində hazırlanma qaydası:

• Qurudulmuş iydə meyvələrini seçin.
• Qabığını və çəyirdəyini ayırın.
• Mətbəx üyüdücüsündə və ya kofe üyüdən alətdə toz halına gətirin.
• Quru, təmiz şüşə qabda saxlayın.

Kimyəvi tərkibi və qida dəyəri

İydə tozu aşağıdakı maddələrlə zəngindir:

• C vitamini
• Flavonoidlər (antioksidant təsirli maddələr)
• Taninlər
• Karbohidratlar (təxminən 50-60%)
• Orqanik turşular
• Lif və pektinlər

Bu maddələr sayəsində iydə tozu orqanizm üçün həm qidalandırıcı, həm də bərpaedici təsirə malikdir.

İydə tozunun istifadəsi

İydə tozunun istifadəsi həm profilaktik, həm də müalicəvi məqsədlərlə həyata keçirilə bilər. O, müxtəlif yollarla qəbul olunur:

Daxilə qəbul formaları

Bal ilə qarışdırılaraq:

• 1 çay qaşığı iydə tozu ilə 1 çay qaşığı təbii bal qarışdırılır.
• Gündə 1-2 dəfə, xüsusən səhər acqarına qəbul edilir.

Qatıq və ya süd ilə:

• 1 çay qaşığı iydə tozu 1 stəkan qatığa əlavə olunur.
• Axşam saatlarında yüngül qida olaraq istifadə edilir.
• Həzm sistemini dəstəkləyir və bağırsaq fəaliyyətini tənzimləyir.

Su ilə həll edilərək içmək:

• 1 çay qaşığı iydə tozu 100-150 ml ilıq suya qarışdırılır.
• Qarışıq qarın boş olduqda içilir.

Fitoterapiya qarışıqları:

• Zəncəfil, darçın və qara istiotla birlikdə qarışdırılıb immunitet gücləndirici vasitə kimi istifadə oluna bilər.

Xaricə tətbiqi

İydə tozu bəzən maskalar, kompresslər və dəriyə qulluq vasitələri kimi də istifadə olunur.

Dəri üçün maska:

• 1 çay qaşığı iydə tozu + 1 çay qaşığı bal + bir neçə damcı gül suyu.
• Qarışıq təmiz üzə çəkilir, 15 dəqiqə saxlanılır, sonra yuyulur.
• Dərini sakitləşdirir və iltihabı azaldır.

Əzələ ağrılarına qarşı kompress:

• İlıq su ilə qarışdırılıb qalın xəmir halına gətirilir.
• Ağrılı nahiyəyə çəkilir, üzəri örtülür.
• Revmatizm, əzələ gərginliyi və zədələrdə istifadə edilir.

İydə tozunun faydaları

İydə tozu orqanizmdə müxtəlif sistemlərə müsbət təsir göstərir:

İmmunitet sisteminə təsiri

• C vitamini və antioksidantlar sayəsində bədəni infeksiyalara qarşı qoruyur.
• Mövsümi soyuqdəymə və qrip hallarında müqaviməti artırır.

Mədə-bağırsaq sağlamlığı

• Taninlər bağırsaq mikroflorasını tənzimləyir.
• İshal zamanı quruducu təsir göstərir.
• Mədədəki həzmsizlik və qaz problemini azaldır.

Ürək-damar sisteminə təsiri

• Tərkibindəki flavonoidlər damarları qoruyur.
• Xolesterolu tarazlaşdırmağa yardım edir.

Revmatizm və əzələ ağrılarına qarşı

• Kompress formasında tətbiq edildikdə iltihabları azaldır.
• Xroniki oynaq ağrılarında yumşaldıcı təsir göstərir.

Dəri sağlamlığı

• Akne və iltihablı dəri problemlərində istifadə olunur.
• Dərini yeniləyir, hüceyrə bərpasını dəstəkləyir.

İydə tozunun istifadə qaydalarında diqqət olunmalı məqamlar

Hər təbii məhsul kimi iydə tozu da ölçülü və düzgün şəkildə istifadə edilməlidir.

Tövsiyə olunan gündəlik dozaj:

Əks göstərişlər:

• Allergik bünyələrdə dəridə səpkilər və ya qaşınma yarana bilər.
• Qəbizlik problemi olanlar ehtiyatla istifadə etməlidir.
• Aktiv mədə yarası olan şəxslər üçün uyğun olmaya bilər.
• Diabet xəstələri həkimlə məsləhətləşməlidir (tərkibində təbii şəkər var).

Saxlama qaydaları

İydə tozunun effektivliyini qorumaq üçün quru, qaranlıq və hava keçirməyən qabda saxlanılması vacibdir. Ən ideal temperatur +15°C – +25°C arasındadır. Doğru saxlanıldıqda 6-12 ay ərzində istifadəyə yararlıdır.

İydə tozu xalq təbabətinin qiymətli məhsullarından biri olaraq həm müalicəvi, həm də profilaktik məqsədlərlə geniş istifadə olunur. Təbii tərkibi, rahat istifadəsi və çoxşaxəli təsir sahəsi ilə gündəlik sağlamlıq rejimində yer ala bilər. Lakin istənilən təbii məhsulda olduğu kimi, iydə tozunun da düzgün dozası, istifadəsi və ehtiyat tədbirləri vacibdir. Xüsusilə allergik, hamilə və xroniki xəstəliyi olan şəxslər bu məhsulu həkim məsləhəti ilə qəbul etməlidirlər.

Ən Çox Verilən Suallar