Türkiyənin təhsil tarixində özünəməxsus yeri olan Atatürk Universiteti təkcə bir ali təhsil müəssisəsi kimi deyil, həm də elmi, mədəni və sosial inkişafın dayaq nöqtəsi kimi qəbul olunur. Azərbaycanın da daxil olduğu bir çox türk və İslam coğrafiyalarında tanınan bu universitet uzun illərdir regionun ali təhsilində müsbət dəyişikliyə imza atmış, minlərlə tələbəyə bilik, bacarıq və mənəvi dəyərlər qazandırmışdır. Atatürk Universiteti adı yalnız elm və təhsil anlayışları ilə deyil, həm də Atatürk idealizmi, milli kimlik və tərəqqi anlayışları ilə sıx şəkildə əlaqələndirilir.
Azərbaycanlı tələbələrin də təhsil almağı arzuladığı bu universitet geniş fakültələri, müasir laboratoriyaları, elmi-tədqiqat infrastrukturu və nəhəng kampus həyatı ilə təkcə Türkiyənin deyil, bütün regionun diqqətini çəkir. Onun quruluş fəlsəfəsi və fəaliyyət prinsipləri gələcəyin nurlu yollarını açmağı qarşısına məqsəd qoymuşdur.
Atatürk Universitetinin yaradılma tarixi
Atatürk Universiteti 1957-ci ildə Türkiyə Respublikasının qərarı ilə qurulmuşdur. Universitetin yaradılması ideyası hələ 1937-ci ildə Mustafa Kamal Atatürkün şəxsi arzusuna əsaslanırdı. O, Türkiyənin şərqində güclü bir elm və maarif mərkəzinin yaradılmasının zəruri olduğunu vurğulayırdı. Lakin bu ideya real formaya 1950-ci illərdə düşmüş və 1957-ci il 7 iyun tarixində rəsmi olaraq Atatürk Universiteti adı ilə fəaliyyətə başlamışdır.
Universitetin ilk binası Türkiyənin Ərzurum şəhərində yerləşirdi. Ərzurumun seçilməsi təsadüfi deyildi – bu şəhər həm coğrafi mövqeyinə, həm də tarix boyu maarifləndirici və milli mübarizə ruhunu yaşatmasına görə strateji əhəmiyyət daşıyırdı. Universitetin ilk rektoru professor Enver Ziya Karal olmuşdur.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Coğrafi mövqeyi və kampus həyatı
Atatürk Universiteti Türkiyənin şərqində, Ərzurum şəhərində yerləşir. Bu, universitetin regional elm və maarif mərkəzi olmasına şərait yaradır. Ərzurum həm qədim tarixə, həm də müasir şəhər strukturlarına malik bir məkandır. Universitetin kampusu 2025-ci ilə olan məlumatlara əsasən, Türkiyənin ən geniş ərazili universitet kampuslarından biridir.
Kampus daxilində tələbələrin hər cür ehtiyaclarını qarşılayan infrastruktur mövcuddur: müasir yataqxanalar, kitabxanalar, idman zalları, konfrans salonları, laboratoriyalar, tədqiqat mərkəzləri, klinikalar, kafelər və s. Tələbə həyatının zənginliyini artırmaq üçün sosial və mədəni tədbirlər, tələbə klubları, seminar və simpoziumlar mütəmadi olaraq təşkil olunur. Tələbə şəhərciyində təhsil alanların rahat və təhlükəsiz şəkildə yaşaması üçün bütün şərait yaradılmışdır.
Akademik struktur və fakültələr
Atatürk Universitetində hazırda 23 fakültə, 8 institut, 1 dövlət konservatoriyası və 12 peşə məktəbi fəaliyyət göstərir. Universitet həm bakalavr, həm magistr, həm də doktorantura səviyyəsində təhsil verir. Fakültələr geniş ixtisas spektrini əhatə edir:
- Tibb Fakültəsi – universitetin ən nüfuzlu fakültələrindən biridir və güclü klinik baza ilə dəstəklənir. Müasir diaqnostika və müalicə imkanlarına malikdir.
- Mühəndislik Fakültəsi – memarlıq, kompüter mühəndisliyi, maşınqayırma, elektrik-elektronika kimi ixtisaslar üzrə tədris verir.
- İqtisadiyyat və İdarəetmə Fakültəsi – maliyyə, idarəetmə, marketinq, iqtisadi siyasət üzrə proqramlar mövcuddur.
- Təhsil Fakültəsi – pedaqoji ixtisasların hazırlanmasında böyük rol oynayır.
- İlahiyyat Fakültəsi – din elmləri üzrə mütəxəssislərin hazırlanmasında ixtisaslaşıb.
- Ədəbiyyat və Sosial Elmlər Fakültəsi – filologiya, tarix, fəlsəfə və sosiologiya sahələrini əhatə edir.
Bunlardan əlavə olaraq kənd təsərrüfatı, baytarlıq, gözəllik sənətləri, ekologiya, hüquq və digər sahələr üzrə təhsil verən fakültələr də mövcuddur.
| Fakültə Adı | Təhsil Müddəti | İllik Təhsil Haqqı (USD) | Seçilmə Səviyyəsi (Azərbaycanlılar arasında) |
|---|---|---|---|
| Tibb Fakültəsi | 6 il | 3,500 – 4,000 | Çox Yüksək |
| Mühəndislik Fakültəsi | 4 il | 800 – 1,200 | Yüksək |
| İqtisadiyyat və İdarəetmə | 4 il | 600 – 900 | Orta |
| Təhsil Fakültəsi | 4 il | 500 – 700 | Yüksək |
| Ədəbiyyat Fakültəsi | 4 il | 500 – 750 | Orta |
| İlahiyyat Fakültəsi | 4 il | 400 – 600 | Yüksək |
| Baytarlıq Fakültəsi | 5 il | 900 – 1,300 | Orta |
| Kənd Təsərrüfatı Fakültəsi | 4 il | 600 – 850 | Orta |
| İncəsənət Fakültəsi | 4 il | 600 – 900 | Aşağı |
| Hüquq Fakültəsi (əgər açıqdırsa) | 4 il | 900 – 1,100 | Orta |
Elmi tədqiqat və beynəlxalq əlaqələr
Atatürk Universiteti elmi araşdırmalara böyük önəm verən ali təhsil müəssisəsidir. Universitetin müxtəlif tədqiqat mərkəzlərində yüzlərlə layihə həyata keçirilir. Bu tədqiqatlar təkcə yerli deyil, həm də beynəlxalq jurnallarda yayımlanır.
Universitet eyni zamanda Avropa Birliyi layihələrində, Erasmus+ mübadilə proqramlarında, Mevlana və Farabi kimi beynəlxalq akademik layihələrdə də aktiv iştirak edir. Dünyanın 50-dən çox ölkəsindəki universitetlərlə əməkdaşlıq memorandumu imzalanmışdır. Azərbaycandan da bir sıra universitetlər Atatürk Universiteti ilə akademik mübadilə və birgə layihələr həyata keçirir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Xarici tələbələr və azərbaycanlı tələbələrin rolu
2025-ci ilin statistik məlumatlarına əsasən, Atatürk Universitetində 6 mindən çox xarici tələbə təhsil alır. Onların arasında azərbaycanlı tələbələr xüsusi yer tutur. Hər il Azərbaycandan yüzlərlə tələbə bakalavr, magistr və doktorantura səviyyələrində bu universiteti seçir.
Azərbaycanlı tələbələr üçün universitetdə mədəni yaxınlıq, dil oxşarlığı və mühitin uyğunluğu təhsil prosesini asanlaşdırır. Eyni zamanda universitet rəhbərliyi azərbaycanlı tələbələrə xüsusi diqqət yetirir, onların uyğunlaşma prosesinə dəstək verir və müxtəlif tədbirlər vasitəsilə mədəni inteqrasiyanı təşviq edir.
Təhsil haqqı və yaşayış xərcləri
Atatürk Universitetində təhsil haqqı Türkiyə dövlət universitetlərinin ortalamasına uyğundur və əcnəbi tələbələr üçün münasib sayılır. 2025-ci il üçün təxmini təhsil haqları aşağıdakı kimidir
Yaşayış xərcləri Ərzurum şəhərinin digər böyük şəhərlərə nisbətən daha münasib olması ilə seçilir. Tələbə yataqxanalarında aylıq ödəniş 40-70 dollar arasında dəyişir. İaşə və gündəlik xərclərlə birlikdə aylıq tələbə büdcəsi 200–300 dollar arasında olur.
Texnoloji imkanlar və rəqəmsal mühit
Atatürk Universiteti rəqəmsal infrastruktur baxımından qabaqcıl ali təhsil müəssisələrindən sayılır. Tələbələr üçün online tədris platforması, elektron kitabxana, rəqəmsal qiymətləndirmə sistemləri və virtual laboratoriyalar fəaliyyət göstərir. 2020-ci ildən sonra inkişaf etdirilən distant təhsil sistemi universitetin ən güclü tərəflərindən biri hesab olunur.
Bundan başqa, universitetdə süni intellekt, proqramlaşdırma, kibertəhlükəsizlik və yeni texnologiyalar üzrə ixtisaslaşmış laboratoriyalar fəaliyyət göstərir. Bu texnoloji baza tələbələrin rəqabətqabiliyyətli mütəxəssis kimi yetişməsinə şərait yaradır.
Məzunlar və əmək bazarında uğur
Atatürk Universitetindən məzun olan tələbələrin çoxu Türkiyədə və beynəlxalq səviyyədə uğurlu karyera qurmuşdur. Məzunlar arasında dövlət məmurları, elm adamları, həkimlər, mühəndislər, müəllimlər və menecerlər yer alır. Universitetin diplomu Avropa və bir çox müsəlman ölkəsində tanınır və yüksək nüfuz daşıyır.
Azərbaycanlı məzunlar da ölkəmizdə müxtəlif sahələrdə – təhsil, səhiyyə, iqtisadiyyat, hüquq və idarəetmə sahələrində mühüm vəzifələrdə çalışırlar.
Tələbə dəstəyi və məzun əlaqələri
Atatürk Universiteti yalnız tədris prosesinə deyil, həm də tələbələrin fərdi və peşəkar inkişafına böyük önəm verir. Bu məqsədlə universitet daxilində bir neçə tələbə dəstək mərkəzi fəaliyyət göstərir. Karyera Planlaşdırma Mərkəzi tələbələrin məzuniyyətdən əvvəl və sonra iş həyatına uğurla keçid etməsi üçün seminarlar, təlimlər, təcrübə proqramları və karyera günləri təşkil edir. Psixoloji Dəstək Mərkəzi tələbələrin emosional rifahını qorumaq, stress və təhsil təzyiqləri ilə mübarizə aparmaq üçün fərdi və qrup şəklində psixoloji məsləhət xidmətləri göstərir. Eyni zamanda universitetin Məzunlarla Əlaqə İdarəsi məzunların bir-biri ilə əlaqədə qalmasını təmin edir, onları universitet tədbirlərinə cəlb edir və peşəkar şəbəkələrin qurulmasına dəstək verir. Azərbaycanlı məzunlar üçün ayrıca əlaqələndiricilər təyin edilir və hər il Azərbaycanlı Tələbələr Günü, Məzun Toplantısı və digər mədəni tədbirlər keçirilir. Bu yanaşma həm universitetin məzunları ilə uzunmüddətli bağ qurmasına, həm də tələbələrin universitetdən ayrıldıqdan sonra belə dəstək almasına imkan yaradır. Beləliklə, Atatürk Universiteti yalnız bir təhsil ocağı olaraq deyil, həm də tələbələrinin bütün həyat mərhələlərində yanında olan bir inkişaf platforması kimi çıxış edir.
Sosial və mədəni həyat
Atatürk Universitetində sosial həyat olduqca rəngarəng və dinamikdir. Tələbələr üçün 100-dən artıq klub və dərnək fəaliyyət göstərir. Burada həm idman yarışları, həm sənət festivalları, həm də elmi forumlar təşkil olunur. Universitet teatrı, musiqi qrupları və rəqs ansamblları da fəaliyyət göstərir. Bu isə tələbələrin yaradıcı potensialını üzə çıxarır və onların sosial baxımdan inkişafına töhfə verir.
Atatürk Universiteti təkcə təhsil verən bir müəssisə deyil, həm də gənc nəsillərin formalaşmasında əvəzsiz rol oynayan elmi, mədəni və mənəvi bir ocaqdır. Onun tədris strukturu, akademik səviyyəsi, texnoloji və sosial infrastrukturu, beynəlxalq əlaqələri və tələbə yönümlü siyasəti onu həm Türkiyə, həm də region üçün nümunəvi ali məktəbə çevirir.
Azərbaycanlı tələbələrin bu universiteti seçməsi həm təhsil keyfiyyəti, həm mədəni yaxınlıq, həm də gələcəkdə perspektivli karyera imkanları baxımından olduqca məntiqlidir. Atatürk Universiteti gələcəyin parlaq zəkalarını formalaşdıran və onlara istiqamət verən nüfuzlu elm mərkəzlərindən biridir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Ən Çox Verilən Suallar
Atatürk Universiteti Türkiyənin şərqində, Ərzurum şəhərində yerləşir və ölkənin ən böyük kampus sahəsinə malik ali məktəblərindən biridir.
Universitetdə Tibb, Mühəndislik, İqtisadiyyat, İlahiyyat, Ədəbiyyat, Kənd Təsərrüfatı, Baytarlıq və digər sahələr üzrə 23 fakültə mövcuddur.
Bəli. Universitetdə azərbaycanlı tələbələr üçün mədəni uyğunluq, dil yaxınlığı və sosial uyğunlaşma baxımından əlverişli şərait yaradılıb.
Təhsil haqqı fakültədən asılı olaraq illik 400–4,000 ABŞ dolları arasında dəyişir. Ən yüksək ödəniş tibb fakültəsindədir.
Universitet kampusunda geniş və rahat yataqxanalar mövcuddur. Aylıq yaşayış xərcləri təxminən 200–300 dollar civarındadır.
Bəli. Atatürk Universitetinin diplomu Avropa, Asiya və müsəlman ölkələrində tanınır və peşəkar karyera imkanları üçün əlverişlidir.
Bəli. Universitetdə müasir distant təhsil sistemləri mövcuddur. Online dərslər və rəqəmsal platformalar aktiv şəkildə istifadə olunur.
Bəli. Atatürk Universiteti Erasmus+, Mevlana və Farabi kimi beynəlxalq proqramlarda iştirak edir və tələbələrə mübadilə imkanı yaradır.
Universitet tibb, mühəndislik və kənd təsərrüfatı sahələrində mühüm elmi layihələr həyata keçirmiş və beynəlxalq jurnallarda məqalələr nəşr etdirmişdir.
Bəli. Universitetdə teatr, musiqi, rəqs, idman və digər sosial-mədəni fəaliyyətlər çox geniş yayılıb və tələbələrin fəal iştirak etdiyi bir mühit mövcuddur.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
