Azərbaycanın milli təhlükəsizlik sistemində strateji əhəmiyyət daşıyan qurumlardan biri olan Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (DTX), ölkənin daxili sabitliyi və xarici təhdidlərə qarşı mübarizəsində önəmli rol oynayır. Bu yüksək vəzifənin öhdəsindən gəlmək üçün isə yalnız peşəkar və yüksək hazırlıqlı kadrlarla işləmək mümkündür. Məhz bu zərurətdən irəli gələrək, DTX Akademiyası yaradılıb. Bu yazıda DTX Akademiyasının yaranma tarixi, fəaliyyət prinsipləri, qəbul qaydaları, fiziki normativləri, yaş həddi və digər əhəmiyyətli məlumatlarla sizi tanış edəcəyik.
DTX Akademiyasının yaranması və məqsədi
Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin Akademiyası 2020-ci ildə Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə yaradılmışdır. Bu akademiya təhlükəsizlik sahəsində yüksək ixtisaslı kadr hazırlığı, peşəkar bilik və bacarıqlara malik mütəxəssislərin yetişdirilməsi məqsədi ilə fəaliyyət göstərir.
DTX Akademiyası, DTX-nin tərkibində fəaliyyət göstərən və xüsusi statusa malik olan ali təhsil müəssisəsidir. Akademiya yalnız nəzəri biliklərə deyil, həm də praktik hazırlığa xüsusi diqqət yetirir. Tədris prosesi təhlükəsizlik, informasiya təhlükəsizliyi, hüquq, psixologiya və digər ixtisaslaşmış sahələr üzrə aparılır.
DTX Akademiyasının rəhbərliyi
DTX Akademiyasının rəhbəri – Akademiya rəisi general-mayor Fərhad Vəliyevdir. Onun rəhbərliyi ilə akademiyada beynəlxalq standartlara cavab verən tədris və hazırlıq proqramları tətbiq olunur. Eyni zamanda, o, akademiyanın elm, tədris və peşəkar hazırlıq istiqamətlərində innovativ yanaşmalarla inkişafına öncüllük edir.
DTX Akademiyasına qəbul qaydaları
DTX Akademiyasına qəbul ciddi seçim və çoxmərhələli imtahanlar əsasında həyata keçirilir. Akademiyada təhsil almaq istəyənlər üçün aşağıdakı mərhələlər tətbiq olunur:
- Sənəd qəbulu: Namizədlər Dövlət İmtahan Mərkəzinin (DİM) təşkil etdiyi ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanlarında iştirak edərək müvafiq balla DTX Akademiyasına müraciət edirlər.
- Əlavə yoxlamalar: DTX tərəfindən aparılan ilkin təhlükəsizlik araşdırmaları nəticəsində namizədlərin şəxsi məlumatları, ailə və sosial çevrəsi yoxlanılır.
- Fiziki hazırlıq və psixoloji testlər: Namizədlər fiziki normativlər üzrə imtahanlar və psixoloji dayanıqlıq testlərindən keçirlər.
- Müsahibə mərhələsi: Təhlükəsizlik xidməti əməkdaşlarından ibarət komissiya tərəfindən namizədlərlə fərdi müsahibə aparılır.
Yaş həddi və digər tələblər
DTX Akademiyasına qəbul üçün müəyyən yaş və fiziki göstəricilərə uyğunluq vacibdir. Aşağıdakı əsas tələblər mövcuddur:
| Tələb | Ətraflı məlumat |
|---|---|
| Yaş həddi | 16–20 yaş (orta məktəb məzunları üçün) |
| Vətəndaşlıq | Yalnız Azərbaycan vətəndaşları |
| Sağlamlıq vəziyyəti | Tibbi komissiyanın müsbət rəyi |
| Ailə vəziyyəti | Sabit sosial və mənəvi-əxlaqi durum |
| Ədliyyə təmizliyi | Məhkəmə və ya hüquqi məsuliyyətə cəlb olunmamış |
| Dil bilikləri | Azərbaycan dili mükəmməl, əlavə rus və ya ingilis dili bilikləri üstünlük sayılır |
Fiziki normativlər
DTX Akademiyasında fiziki hazırlıq çox yüksək səviyyədə qiymətləndirilir. Namizədlər aşağıdakı normativlər üzrə imtahan verirlər:
- Qaçış (1000 metr) – kişi namizədlər üçün 4 dəqiqəyə qədər, qadınlar üçün 5 dəqiqəyə qədər.
- Çömbəlib-qalxma (squat) – minimum 30 dəfə.
- Çinilər (press-up) – kişi namizədlər üçün minimum 20 dəfə.
- İdman zolağı (slalom, reaksiya və çeviklik testi) – vaxt və düzgünlük əsas göstəricilərdir.
Bu testlər namizədlərin fiziki dözümlülüyünü və hərbi-idman hazırlığını ölçmək üçün nəzərdə tutulur. Eyni zamanda, psixoloji dözümlülük və stresə qarşı dayanıqlılıq da qiymətləndirilir.
Tədris prosesi və ixtisaslaşma
DTX Akademiyasında təhsil alan tələbələr dövlət sifarişi əsasında ödənişsiz şəkildə oxuyurlar. Tədris müddəti 4-5 ildir və bu dövrdə tələbələr həm nəzəri, həm də praktik təlimlər alırlar. Fənlərə aşağıdakılar daxildir:
- Milli təhlükəsizlik və kontraspionaj
- Hüquqşünaslıq və kriminalistika
- Psixologiya və davranış elmləri
- Kompüter və informasiya texnologiyaları
- Xarici dillər (xüsusilə rus və ingilis)
Tələbələr akademiyada xüsusi geyim formasında təhsil alır, hərbi rejimdə yaşayış rejiminə uyğun fəaliyyət göstərirlər.
DTX Akademiyasının üstünlükləri
DTX Akademiyasını seçmək istəyən gənclər üçün bu təhsil ocağının aşağıdakı üstünlükləri mövcuddur:
- Təhlükəsizlik sahəsində ixtisaslaşmış ali təhsil
- Zəmanətli iş yeri – məzunlar birbaşa DTX-da xidmətə qəbul olunurlar
- Yüksək maaşlı və sosial təminatlı xidmət
- Peşəkar və etik davranışlara əsaslanan təlim proqramları
- Psixoloji, fiziki və intellektual baxımdan tam hazırlıqlı mütəxəssis olmaq imkanı
DTX Akademiyasının beynəlxalq əməkdaşlığı və təcrübə proqramları
DTX Akademiyası yalnız milli təhlükəsizlik sistemi üçün deyil, eyni zamanda beynəlxalq miqyasda əməkdaşlıq üçün də açıq platformadır. Akademiya MDB ölkələrinin təhlükəsizlik qurumlarının ali təhsil müəssisələri, eləcə də NATO və digər beynəlxalq təhlükəsizlik strukturları ilə təcrübə və informasiya mübadiləsi həyata keçirir.
Tələbələr üçün bu, yalnız nəzəri biliklərlə kifayətlənməyərək, beynəlxalq praktikaya uyğun düşüncə və yanaşma tərzi formalaşdırmaq baxımından mühüm imkan yaradır. Akademiyada qonaq mühazirələr, beynəlxalq seminarlar və təlimlər təşkil edilir. Xüsusilə, informasiya texnologiyaları, kiber təhlükəsizlik və müasir kontraspionaj sahəsində dünya təcrübələri əsasında dərslər keçirilir. Bu, tələbələrin yalnız lokal deyil, həm də qlobal təhlükəsizlik çağırışlarına hazır olmalarını təmin edir.
Məzunların gələcək karyerası və sosial təminatlar
DTX Akademiyasının uğurla məzun olan tələbələri dərhal Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin müxtəlif struktur bölmələrində xidmətə qəbul olunurlar. Məzunlar xüsusi rütbə ilə işə başlayır və xidmət illərinə uyğun olaraq vəzifədə yüksəliş əldə edirlər. İlk mərhələdə əməkhaqqı dövlətin müəyyən etdiyi xüsusi tariflərə əsasən formalaşır, lakin təhlükəsizlik sahəsinin prioritetliyi nəzərə alınaraq, əməkhaqları kifayət qədər rəqabətlidir.
Bununla yanaşı, aşağıdakı sosial təminatlar mövcuddur:
- Xüsusi statuslu dövlət qulluqçusu olaraq sosial müdafiə tədbirləri
- Xidmət müddətinə uyğun olaraq mənzil təminatı və ya güzəştli ipoteka imkanları
- İllik məzuniyyət, əlavə istirahət günləri və sığorta paketləri
- Ailə üzvləri üçün də müəyyən güzəştli xidmətlər
DTX-da xidmət edən əməkdaşlar həmçinin dövlət səviyyəsində mükafatlandırma və fəxri adlar üçün də namizəd ola bilirlər.
Tədris heyəti və onların peşəkarlığı
DTX Akademiyasının ən güclü cəhətlərindən biri də onun tədris heyətidir. Burada yalnız akademik bilikləri olan müəllimlər deyil, eyni zamanda DTX-nin real sahə təcrübəsinə malik peşəkar zabitləri də dərs deyirlər. Bu praktiki biliklər tələbələrin real əməliyyat şəraitini dərindən mənimsəməsinə imkan yaradır.
Müəllim heyəti aşağıdakı istiqamətlərdə fəaliyyət göstərir:
- Milli təhlükəsizlik və hüquq üzrə elmlər doktorları, hüquqşünaslar
- Kiber təhlükəsizlik və informasiya texnologiyaları üzrə sertifikatlı mütəxəssislər
- Psixologiya və davranış elmləri üzrə ixtisaslaşmış təlimçilər
- Xarici dillər üzrə tərcüməçi-müəllimlər
Hər bir təlimçi tələbənin hazırlıq səviyyəsinə uyğun fərdi yanaşma tətbiq edir, nəticədə isə akademiyanın tədris keyfiyyəti daim yüksək səviyyədə saxlanılır.
DTX Akademiyası təkcə ali təhsil müəssisəsi deyil, həm də ölkənin təhlükəsizlik qalasında gələcəyin qoruyucularını yetişdirən strateji mərkəzdir. Bu akademiyada təhsil almaq istəyənlər ciddi seçimlərdən keçməli, yüksək intizam və məsuliyyət nümayiş etdirməlidirlər. Lakin bütün bu mərhələləri uğurla tamamlayan gənclər ölkənin təhlükəsizlik sistemində mühüm rol oynayacaq və dövlətə şərəflə xidmət etmək imkanına sahib olacaqlar.
Əgər siz də Azərbaycanın təhlükəsizliyi naminə xidmət etmək istəyirsinizsə, DTX Akademiyası sizin üçün doğru seçim ola bilər.
