Əlavə Dəyər Vergisi (ƏDV) geri al proqramı, istehlakçılar üçün vergi ödəmələrinin bir hissəsinin geri alınmasını təmin edən mühüm bir sistemdir. Bu mexanizm bir çox ölkədə mövcuddur və Azərbaycan da bu tətbiqi ilə öz vətəndaşlarına və turistlərə maliyyə üstünlükləri təklif edir. 2024-cü ildə Azərbaycanda ƏDV geri al sistemində müəyyən yeniliklər və proseslərin daha da rəqəmsallaşdırılması gözlənilir. Bu məqalədə, ƏDV geri al prosesinin necə işlədiyi, kimlərin bu sistemdən yararlana biləcəyi və 2024-cü ildə hansı dəyişikliklərin gözlənildiyi haqqında ətraflı məlumat verəcəyik.
ƏDV Nədir və Necə Geri Alınır?
Əlavə Dəyər Vergisi (ƏDV), mal və xidmətlərə əlavə olunan vergi növüdür. Bu vergi, həm yerli istehsalçılardan, həm də xaricdən idxal olunan mallardan tutulur. ƏDV geri al mexanizmi isə istehlakçıların müəyyən alış-verişləri zamanı ödədikləri vergilərin bir hissəsinin geri qaytarılması prosesidir. Bu proses əsasən turistlərə və müəyyən şərtlər daxilində yerli istehlakçılara yönəlmişdir.
Azərbaycanda ƏDV-nin geri alınması üçün xüsusi proqramlar və qaydalar mövcuddur. İstehlakçılar müəyyən məhsulların alışına görə ödədikləri ƏDV-nin bir qismini və ya tam məbləğini geri ala bilirlər. Bu, əsasən dövlətin dəstəklədiyi iqtisadi stimullar və turist axınının təşviqi üçün həyata keçirilir.
Kimlər ƏDV Geri Al Prosesindən Yararlana Bilər?
Azərbaycanda ƏDV geri al proqramı əsasən iki qrupa xidmət edir: xarici turistlər və yerli vətəndaşlar. Bu iki qrup arasında müəyyən fərqlər olsa da, hər ikisi bu sistemdən faydalana bilir.
Xarici Turistlər Üçün
Xarici turistlər Azərbaycana səfər etdikdə müəyyən məbləğdə alış-veriş etdikdən sonra ödədikləri ƏDV-ni geri alma hüququna malikdirlər. Bu sistem, ölkədə turistlərin xərclərini azaltmaq və onlara əlavə maliyyə üstünlükləri təmin etmək üçün tətbiq olunur. 2024-cü ildə turistlər üçün ƏDV-nin geri alınması daha sadə və rəqəmsal formatda həyata keçiriləcək. Turistlər, hava limanlarında, sərhəd keçid məntəqələrində və digər təyin olunmuş məntəqələrdə alış-verişlərinə görə ödədikləri ƏDV-ni geri ala biləcəklər.
Yerli İstehlakçılar Üçün
Yerli vətəndaşlar da müəyyən alış-verişlər zamanı ödədikləri ƏDV-nin bir hissəsini geri ala bilərlər. Xüsusilə, pərakəndə satışda, mağazalardan və xidmət sektorundan alış-veriş edənlər bu sistemdən faydalana bilirlər. 2024-cü ildə yerli istehlakçılar üçün ƏDV-nin geri qaytarılması prosesində bir sıra rəqəmsal yeniliklər gözlənilir. Artıq ƏDV-nin geri alınması üçün kağız sənədlərə ehtiyac qalmayacaq və bu proses tamamilə onlayn şəkildə idarə olunacaq.
ƏDV Geri Al Prosesinin Addım-Addım İzahı
ƏDV-nin geri qaytarılması prosesi bir neçə əsas addımdan ibarətdir və bu addımları izləməklə həm turistlər, həm də yerli istehlakçılar ödədikləri verginin bir hissəsini geri ala bilərlər.
- Alış-Veriş Edin: Əvvəlcə, ƏDV geri al proqramına daxil olan mağazalardan alış-veriş etmək lazımdır. Bu mağazalar, müvafiq olaraq ƏDV geri al proqramına qeydiyyatdan keçmiş olmalıdır.
- Qəbzləri Saxlayın: Hər alış-veriş zamanı alınan qəbzlər və fakturalar saxlanılmalıdır. Bu sənədlər, vergi geri qaytarılması zamanı tələb olunacaq.
- Müraciət Edin: Xarici turistlər üçün hava limanında və ya digər təyin olunmuş məntəqələrdə, yerli vətəndaşlar isə onlayn platformalar vasitəsilə ƏDV geri al üçün müraciət edə bilərlər. 2024-cü ildə bu proses daha da sadələşdirilərək, mobil tətbiqlər vasitəsilə həyata keçiriləcək.
- Məbləği Geri Alın: Müraciətdən sonra ƏDV geri qaytarılması prosesi tamamlandıqda, ödədiyiniz vergilər hesabınıza köçürüləcək və ya nağd şəkildə təhvil veriləcək.
2024-cü İldə ƏDV Geri Al Proqramında Yeniliklər
2024-cü ildə Azərbaycanda ƏDV geri al proqramında bir sıra yeniliklər gözlənilir. Əsas yeniliklərdən biri proseslərin daha da rəqəmsallaşdırılması olacaq. Mobil tətbiqlərin geniş istifadəsi, qəbzlərin elektron formada saxlanılması və müraciətlərin onlayn edilməsi prosesi sürətləndirəcək.
Rəqəmsal Müraciət Sistemi
Ən böyük yeniliklərdən biri rəqəmsal müraciət sisteminin daha geniş tətbiq edilməsidir. 2024-cü ildə artıq həm yerli istehlakçılar, həm də turistlər vergi qaytarılması üçün onlayn müraciət edə biləcəklər. Bu, kağız sənədlərin istifadəsini minimuma endirəcək və vergi qaytarılması prosesini sürətləndirəcək.
Elektron Qəbz Sistemi
2024-cü ildən etibarən elektron qəbzlər vasitəsilə də ƏDV-nin geri alınması mümkün olacaq. Xüsusilə, böyük alış-veriş mərkəzləri və məşhur pərakəndə satış mağazaları elektron qəbzlərin istifadəsini genişləndirəcək və bu qəbzlər müvafiq platformalar vasitəsilə sistemə yüklənərək avtomatik olaraq geri qaytarılma prosesinə daxil olacaq.
Mobil Tətbiq Yenilikləri
ADA Dövlət Vergi Xidmətinin mobil tətbiqi vasitəsilə vergi qaytarılması prosesi sadələşdiriləcək. Tətbiq istifadəçilərə qəbzlərin yüklənməsi, alış-verişlərin izlənməsi və geri qaytarılma prosesinin gedişatını izləmə imkanı verəcəkdir.
ƏDV Geri Alınmanın Faydaları
ƏDV geri al proqramı həm turistlər, həm də yerli istehlakçılar üçün bir sıra faydalar təqdim edir. Bu proqram, iqtisadi dövriyyəni artırır, istehlakçıların xərclərini optimallaşdırır və onları daha çox alış-veriş etməyə təşviq edir. Yerli və xarici istehlakçılar, bu proqram vasitəsilə ödədikləri vergilərin bir qismini geri alaraq maliyyə yüklərini azaltmış olurlar.
