Azərbaycan hökuməti tərəfindən tətbiq olunan ƏDV (Əlavə Dəyər Vergisi) geri al sistemi, vətəndaşların ölkə daxilində ödədikləri ƏDV məbləğinin bir qismini geri ala bilmələrinə imkan yaradan bir mexanizmdir. Bu sistem insanların alış-verişlərində ödədikləri vergilərin müəyyən hissəsini geri qaytarmaqla, həm onları maliyyə baxımından dəstəkləyir, həm də alış-veriş zamanı şəffaflığı artırır. ƏDV geri al sistemi 2020-ci ildən fəaliyyət göstərir və xüsusilə son illərdə geniş istifadə olunur.
ƏDV Geri Al Sistemi Nədir?
Əlavə Dəyər Vergisi (ƏDV), Azərbaycanda tətbiq olunan istehlak vergisidir və hər bir məhsul və ya xidmətin qiymətinə əlavə edilir. ƏDV geri al sistemi isə vətəndaşların nağdsız ödənişlər edərkən ödədikləri ƏDV-nin müəyyən hissəsini geri qaytara bilmələrini nəzərdə tutur. Bu, nağdsız ödənişləri təşviq etməklə yanaşı, alış-verişlərin daha şəffaf aparılmasına kömək edir.
ƏDV geri al sistemi ilə bağlı əsas məqam, yalnız nağdsız ödənişlər üçün tətbiq olunmasıdır. Nağd ödənişlər zamanı ƏDV-nin geri alınması mümkün deyil. Hər dəfə nağdsız alış-veriş etdikdə, siz ödədiyiniz ƏDV-nin müəyyən bir faizini geri ala bilərsiniz. Bu geri qaytarılma nağdsız ödənişin formasından asılı olaraq dəyişir.
ƏDV Geri Al Prosesinin Necə İşlədiyi
ƏDV geri al sistemi olduqca sadə və rahat bir prosesdir. Bu prosesi addım-addım izah edək:
1. Qeydiyyatdan Keçmək
ƏDV geri al sistemindən faydalanmaq üçün ilk növbədə vergi orqanlarında qeydiyyatdan keçməli və şəxsi “Hesab.az” və ya “e-taxes.gov.az” platformasında öz profilinizi yaratmalısınız. Bu hesab vasitəsilə geri alınan ƏDV-nin idarə olunması təmin edilir.
2. Nağdsız Ödənişlər Etmək
ƏDV geri al sistemində yalnız nağdsız ödənişlərdə geri qaytarılma mümkündür. Bu ödənişlərə bank kartı ilə aparılan alış-verişlər, POS-terminaldan edilən ödənişlər daxildir.
3. Qəbzlərin Elektron Formatda Saxlanılması
Alış-veriş zamanı sizə verilən qəbzin üzərindəki məlumatlar (və ya e-qəbz) avtomatik olaraq vergi orqanlarına ötürülür. Bu məlumatlar əsasında ödədiyiniz ƏDV məbləği avtomatik olaraq hesabınıza geri qaytarılacaq.
4. Geri Alınan ƏDV-nin Məbləği
Nağdsız ödənişlərlə alış-veriş edərkən ödədiyiniz ƏDV məbləğinin 15%-i sizə geri qaytarılır. Bu məbləğ alışdan sonra təxminən 30 gün ərzində hesabınıza əlavə edilir.
5. Pulun Geri Qaytarılması
Siz geri qaytarılan məbləği bank hesabınıza köçürərək istifadə edə bilərsiniz. Bu məbləğdən istənilən növ alış-verişdə istifadə etmək mümkündür.
ƏDV Geri Al Sistemi ilə Bağlı Tez-Tez Verilən Suallar
1. Kimlər ƏDV-ni geri ala bilər?
Hər bir Azərbaycan vətəndaşı və ölkədə rəsmi qeydiyyatı olan xarici vətəndaşlar ƏDV geri al sistemindən faydalana bilər. Əsas şərt, nağdsız ödənişlər etməkdir.
2. Hansı məhsullar üzrə ƏDV geri qaytarılmır?
ƏDV geri al sistemi yalnız ölkə daxilində pərakəndə satış zamanı tətbiq olunur. Əczaçılıq məhsulları, dövlət rüsumları, mənzil-kommunal ödənişləri kimi bəzi məhsul və xidmətlər üzrə ƏDV geri qaytarılmır.
3. Niyə nağd ödənişlərdə ƏDV geri qaytarılmır?
Nağdsız ödənişlərdə ƏDV-nin geri qaytarılmasının əsas məqsədi şəffaf alış-verişləri təşviq etməkdir. Nağd ödənişlər zamanı isə vergi şəffaflığı təmin olunmadığı üçün bu halda ƏDV geri qaytarılmır.
4. ƏDV geri qaytarılması nə qədər vaxt aparır?
ƏDV məbləği, alış-veriş tarixindən sonra təxminən 30 gün ərzində hesabınıza geri qaytarılır. Bu müddət ərzində sistemdə yaranan hər hansı bir gecikmə ilə bağlı sorğu vermək mümkündür.
5. Əgər alış-veriş ləğv edilərsə, geri qaytarılan ƏDV məbləği nə olur?
Alış-veriş ləğv edildikdə və ya geri qaytarıldıqda, həmin alış üçün geri qaytarılan ƏDV məbləği avtomatik olaraq hesabınızdan çıxılır.
6. Geri alınan ƏDV-dən necə istifadə etmək olar?
Geri qaytarılan məbləğ sizin bank hesabınıza köçürülür və bu məbləğdən hər hansı digər alış-veriş üçün istifadə edə bilərsiniz. Bu məbləği həmçinin nağd şəkildə çıxarmaq mümkündür.
ƏDV Geri Al Sisteminin Faydaları
ƏDV geri al sistemi, həm vətəndaşlar, həm də dövlət üçün bir çox fayda təmin edir. Vətəndaşlar üçün bu sistem, alış-verişlərdə xərclərin bir qismini geri almaq imkanı yaradır, bu da maliyyə baxımından bir stimuldur. Digər tərəfdən, bu sistem vasitəsilə dövlət, iqtisadi şəffaflığı və nağdsız ödənişlərin artımını təmin edir. Şəffaflıq və müasir texnologiyaların tətbiqi isə vergi orqanlarının işini asanlaşdırır və vergidən yayınmanın qarşısını alır.
Əlaqə Vasitələri
ƏDV geri al sistemi ilə bağlı əlavə suallar və ya texniki dəstək üçün aşağıdakı əlaqə vasitələrindən istifadə edə bilərsiniz:
- Vergilər Nazirliyinin Çağrı Mərkəzi: 195
- Elektron poçt: [email protected]
- Rəsmi vebsayt: www.taxes.gov.az
ƏDV geri al sistemi Azərbaycanda vətəndaşların gündəlik alış-verişlərini daha sərfəli və şəffaf hala gətirir. Nağdsız ödənişlər zamanı ƏDV məbləğinin bir qismini geri almaq, həm istehlakçılar, həm də dövlət üçün faydalı bir təşəbbüsdür. Bu sistemin düzgün istifadəsi həm maliyyə baxımından qazanc təmin edir, həm də vergidən yayınma hallarını minimuma endirir.
Əgər siz də alış-verişlərinizi daha səmərəli etmək və ödədiyiniz vergilərin bir qismini geri almaq istəyirsinizsə, ƏDV geri al sistemindən mütləq faydalanmalısınız!
