Müasir dövrdə informasiya texnologiyalarının sürətli inkişafı nəticəsində dövlət idarəçiliyi sahəsində köklü dəyişikliklər baş verir. Xüsusilə də vətəndaşlara göstərilən xidmətlərin elektronlaşdırılması dövlətin daha şəffaf, effektiv və operativ fəaliyyət göstərməsinə imkan yaradır. Bu dəyişikliklərdən biri də Azərbaycanda tətbiq olunan və bir çox sahədə inqilabi yenilik sayılan E-GOV.AZ platformasıdır. Elektron hökumət portalı vətəndaşlarla dövlət qurumları arasında birbaşa əlaqə yaradır, kağız sənədləşməni minimuma endirir və vaxt itkisini azaldır. Xidmətlərə çıxışın sadələşdirilməsi, şəffaflığın artırılması və vətəndaş məmnuniyyətinin yüksəldilməsi E-GOV.AZ-ın əsas məqsədlərindən biridir.
Azərbaycanda rəqəmsal transformasiya siyasəti Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən islahatlar çərçivəsində mühüm prioritetlərdən birinə çevrilmişdir. Bu prosesin əsas dayaqlarından biri olan Elektron Hökumət Portalı – yəni E-GOV.AZ – həm hüquqi şəxslər, həm də vətəndaşlar üçün çevik, əlçatan və təhlükəsiz xidmət platformasına çevrilmişdir. Əldə olunan uğurlar, tətbiq olunan texnologiyalar və xidmət sahələrinin genişliyi bu sistemin gələcək inkişafının da perspektivli olduğunu sübut edir.
E-GOV.AZ nədir və necə fəaliyyət göstərir?
E-GOV.AZ – Elektron Hökumət Portalı Azərbaycanın rəqəmsal idarəçiliyinin əsas platformasıdır. Bu portal Azərbaycan Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərir. Portalın əsas məqsədi dövlət xidmətlərini mərkəzləşdirilmiş bir platforma üzərindən təqdim etmək, vətəndaşların və sahibkarların dövlətlə əlaqələrini asanlaşdırmaq və onların gündəlik ehtiyaclarını sürətli şəkildə qarşılamaqdır.
Bu sistem vasitəsilə vətəndaşlar şəxsiyyət vəsiqəsi, mobil imza, ASAN Login və ya digər identifikasiya vasitələri ilə daxil olaraq müxtəlif dövlət xidmətlərindən istifadə edə bilirlər. E-GOV.AZ üzərindən təqdim olunan xidmətlər, sistemə inteqrasiya olunmuş dövlət qurumlarının məlumat bazalarına birbaşa çıxış əsasında təmin edilir. Bu isə operativliyin və doğruluğun yüksək səviyyədə olmasına zəmanət verir.
Əsas funksiyalar və xidmət istiqamətləri
E-GOV.AZ platformasında yüzlərlə elektron xidmət mövcuddur. Bu xidmətlər həm vətəndaşlar, həm sahibkarlar, həm də dövlət qurumları üçün nəzərdə tutulmuşdur. Ən geniş istifadə olunan xidmətlər aşağıdakılardır:
- Şəxsi məlumatların yoxlanılması və yenilənməsi
- Sürücülük vəsiqəsi məlumatlarının əldə olunması
- Cərimələrin və vergilərin ödənilməsi
- Əmək fəaliyyəti və sosial sığorta məlumatları
- Pensiya kapitalının yoxlanılması
- Təhsil və diplomla bağlı məlumatların əldə olunması
- Əmlak qeydiyyatı və ipoteka xidmətləri
- ASAN xidmət inteqrasiyası ilə bəzi sənədlərin sifarişi
Bunlarla yanaşı, portalda istifadəçi kabineti vasitəsilə şəxsə aid edilən bütün xidmətlər və müraciətlər izlənilə bilir. Bu, sistemin həm şəffaflıq, həm də hesabatlılıq prinsiplərinə uyğun işlədiyini sübut edir.
E-GOV.AZ və ASAN xidmət inteqrasiyası
Elektron hökumət platformasının ən mühüm tərəfdaşlarından biri də ASAN xidmət mərkəzləridir. ASAN Login sistemi vasitəsilə istifadəçilər E-GOV.AZ-a rahat şəkildə daxil ola bilirlər. Bu inteqrasiya vətəndaşların həm fiziki mərkəzlərə getmədən, həm də onlayn olaraq eyni xidmətlərdən yararlanmasına şərait yaradır. Beləliklə, ASAN brendi ilə tanınan “asanlıqla xidmət” prinsipi E-GOV.AZ üzərindən də icra olunur.
ASAN Login sistemi SMS parol, Mobil İmza və Şəxsiyyət Vəsiqəsi ilə identifikasiya variantlarını təqdim edir. Bu, istifadəçilərin fərqli texniki səviyyələrə malik olduğu nəzərə alınaraq hazırlanan çevik və universal sistemdir.
Rəqəmsal imza və təhlükəsizlik məsələləri
E-GOV.AZ platforması istifadəçilərin fərdi məlumatlarının qorunmasına xüsusi diqqət yetirir. Rəqəmsal identifikasiya sistemləri – o cümlədən mobil imza, ASAN imza və e-imza – məlumatların təhlükəsiz ötürülməsini və icazəsiz girişin qarşısını almağa xidmət edir. Portal üzərindən edilən bütün əməliyyatlar jurnal şəklində qeyd olunur, bu isə istənilən vaxt sistemin fəaliyyətinə nəzarət edilməsini mümkün edir.
Həmçinin istifadəçi öz kabinetində təhlükəsizlik parametrlərini özəlləşdirə bilər. Məsələn, iki mərhələli autentifikasiya və ya məlumatların şifrlənməsi aktivləşdirilə bilər. Bu, istifadəçiyə şəxsi məlumatlarını daha yüksək səviyyədə qorumağa imkan yaradır.
Rəqəmsal dövlətə keçid və E-GOV.AZ-ın rolu
Azərbaycan Respublikasında rəqəmsal hökumətə keçid təkcə texnoloji dəyişiklik deyil, həm də idarəetmə fəlsəfəsinin dəyişməsi kimi qiymətləndirilir. E-GOV.AZ bu keçidin simvoluna çevrilərək vətəndaşların xidmətlərə çıxışında ədalət, bərabərlik və şəffaflıq prinsiplərini təcəssüm etdirir. Kağız sənədlərin azalması, insan amilinin təsirinin minimuma endirilməsi və xidməti müddətlərin qısaldılması ictimai məmnuniyyəti artırır.
Hazırda Azərbaycanın əsas dövlət strategiyalarında rəqəmsallaşma, innovasiya və texnoloji mühitin gücləndirilməsi əsas istiqamətlər kimi yer almaqdadır. E-GOV.AZ bu istiqamətdə mərkəzi rol oynayaraq həm normativ, həm texniki, həm də sosial baxımdan ölkənin inkişafına təkan verir.
İnnovativ texnologiyalar və gələcək hədəflər
E-GOV.AZ yalnız mövcud xidmətlərlə kifayətlənmir. Yeni texnologiyaların tətbiqi bu platformanı daim yeniləyir və müasir tələblərə uyğunlaşdırır. Süni intellekt əsaslı cavablandırma sistemləri, chatbotlar, bulud texnologiyaları və “open data” formatında məlumatların təqdimatı bu inkişafın əsas göstəricilərindəndir.
Gələcək planlara daxil olan bəzi hədəflər:
- Mobil tətbiq üzərindən bütün xidmətlərə çıxışın təmin edilməsi
- Dövlət və özəl sektor məlumat bazalarının daha sıx inteqrasiyası
- Əlillər və xüsusi qayğıya ehtiyacı olan şəxslər üçün uyğunlaşdırılmış interfeys
- Avtomatlaşdırılmış qərar sistemlərinin tətbiqi
- Sosial platformalarla əlaqə və bildiriş sistemi
Vətəndaş rahatlığı və istifadəçi məmnuniyyəti
İstifadəçi təcrübəsi E-GOV.AZ-ın mərkəzi elementlərindən biridir. Portal interfeysinin sadəliyi, xidmətlərin kateqoriyalara bölünməsi, axtarış sisteminin effektivliyi və çoxdilli dəstək istifadəçilərin rahatlığını təmin edir. Hər bir xidmətin qarşısında onun nə üçün və necə istifadə ediləcəyi haqqında izahın verilməsi vətəndaşların məlumatlılığını artırır.
İstifadəçilər platforma haqqında rəy bildirmək imkanı da əldə edir. Bu isə idarəetmədə ictimai iştirakçılığın genişlənməsinə şərait yaradır. Əldə olunan rəy və təkliflər əsasında sistemin davamlı olaraq təkmilləşdirilməsi istifadəçi yönümlü yanaşmanı əks etdirir.
Dövlət orqanları üçün üstünlüklər
E-GOV.AZ yalnız vətəndaşlar üçün deyil, dövlət orqanlarının öz iş proseslərinin effektivliyini artırmaq üçün də mühüm platformadır. Elektron sənəd dövriyyəsi, məlumat bazalarının sinxronlaşdırılması və rəqəmsal hesabatlılıq sistemləri dövlətin daha şəffaf və hesabatlı fəaliyyətinə səbəb olur. Həmçinin müxtəlif sahələrdəki təhlil və monitorinq imkanları dövlətin strateji qərarlarını daha informasiyalı şəkildə qəbul etməsinə yardım edir.
E-GOV.AZ-ın beynəlxalq kontekstdə rolu
Azərbaycanın elektron hökumət sahəsində əldə etdiyi uğurlar beynəlxalq aləmdə də tanınır. E-GOV.AZ-ın tətbiqi və uğurlu fəaliyyəti BMT, Avropa İttifaqı və digər beynəlxalq qurumlar tərəfindən nümunəvi təcrübə kimi qiymətləndirilmişdir. Portal üzərindən təqdim olunan məlumatların və xidmətlərin keyfiyyəti e-government sahəsində Azərbaycanın mövqeyini möhkəmləndirir və gələcəkdə regional lider olma potensialını artırır.
E-GOV.AZ rəqəmsal dövrün ən önəmli dövlət layihələrindən biri olaraq, Azərbaycan vətəndaşlarına xidmətlərin çatdırılmasında sürət, rahatlıq və şəffaflıq təmin edir. Bu platforma yalnız texnoloji bir vasitə deyil, həm də idarəetmənin fəlsəfəsinin dəyişməsinin canlı nümunəsidir. E-GOV.AZ sayəsində həm vətəndaşlar, həm də dövlət orqanları üçün əlaqə qurmaq, məlumat əldə etmək və əməliyyatları icra etmək daha əlçatan və səmərəli olub. Gələcəkdə bu platformanın inkişafı, funksional imkanlarının genişləndirilməsi və innovativ yanaşmaların tətbiqi sayəsində Azərbaycanın rəqəmsal cəmiyyətə keçidi daha da sürətlənəcək.
Ən Çox Verilən Suallar
E-GOV.AZ – Elektron Hökumət Portalı Azərbaycan vətəndaşları və sahibkarları üçün dövlət xidmətlərinə onlayn çıxış imkanı yaradan platformadır.
ASAN Login, mobil imza, e-imza və ya şəxsiyyət vəsiqəsi ilə portalda qeydiyyatdan keçmək mümkündür.
Cərimələrin yoxlanılması, vergi borcları, pensiya kapitalı, diplom məlumatları, daşınmaz əmlak barədə informasiya və digər yüzlərlə xidmət mövcuddur.
Əksər xidmətlər ödənişsiz təqdim olunur. Lakin bəzi xüsusi xidmətlər üçün dövlət rüsumu tətbiq oluna bilər.
Bəli. Rəqəmsal imza, iki mərhələli autentifikasiya və məlumatların şifrlənməsi vasitəsilə yüksək təhlükəsizlik təmin edilir.
ASAN Login istifadəçinin identifikasiyası üçün vasitədir, E-GOV.AZ isə xidmətlərin təqdim olunduğu platformadır.
Hazırda tam funksional mobil tətbiq hazırlanır. Bəzi xidmətlər mobil brauzer üzərindən də istifadə oluna bilir.
İstifadəçi kabineti bölməsində edilən müraciətlərin statusunu real vaxt rejimində izləmək mümkündür.
Texniki dəstək xidmətinə yazılı və ya telefon vasitəsilə müraciət etmək mümkündür. Əksər hallarda operativ cavab verilir.
Vergilər Nazirliyi, Daxili İşlər Nazirliyi, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi, Təhsil Nazirliyi, Əmlak Komitəsi və daha bir çox qurum E-GOV.AZ-a inteqrasiya olunub.
