Yaşadığımız dövr təkcə texnologiya və sənaye inkişafı ilə deyil, eyni zamanda ətraf mühitə olan diqqətlə də xarakterizə olunur. Təbii sərvətlərin qorunması, iqlim dəyişikliklərinə qarşı mübarizə və ekoloji balansın saxlanması bu gün hər bir vətəndaşın, xüsusilə də dövlətin prioritet məsələlərindəndir. Azərbaycanda bu mühüm vəzifəni icra edən başlıca dövlət qurumu — Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (ETSN) – ölkənin yaşıl gələcəyi üçün çalışan bir instansiyadır.
Nazirliyin yaradılması və hüquqi əsasları
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi Prezident Heydər Əliyevin 2001-ci il 18 aprel tarixli Fərmanı ilə yaradılıb. Onun formalaşması bir neçə ayrı-ayrı qurumun — Mühafizə olunan Təbiət Əraziləri və Ekoloji Monitorinq Komitəsi, Meşə Nazirliyi, Su Komitəsi və s. — birləşdirilməsi nəticəsində baş tutmuşdur. Bu struktur dəyişiklikləri nazirliyin daha səmərəli, vahid və koordinasiyalı fəaliyyətinə zəmin yaratdı.
Nazirliyin fəaliyyəti aşağıdakı normativ hüquqi sənədlərlə tənzimlənir:
- Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası
- “Ətraf mühitin mühafizəsi haqqında” Qanun
- “Təbiətdən istifadənin ödənişliyi haqqında” Qanun
- “Ekoloji təhlükəsizlik haqqında” Qanun
- ETSN-in əsasnaməsi
Ekologiya Nazirliyinin əsas funksiyaları və missiyası
Nazirliyin missiyası ölkənin təbii sərvətlərini mühafizə etmək, dayanıqlı istifadəni təmin etmək, ətraf mühiti qorumaq və gələcək nəsillərə sağlam ekoloji mühit buraxmaqdır. ETSN bu məqsədlə aşağıdakı funksiyaları icra edir:
- Ekoloji siyasətin hazırlanması və həyata keçirilməsi
- Ətraf mühitin vəziyyətinə nəzarət və monitorinqin aparılması
- Təbii ehtiyatların istifadəsinin tənzimlənməsi
- İqlim dəyişiklikləri üzrə milli tədbirlərin icrası
- Bioloji müxtəlifliyin qorunması
- Meşə fondunun mühafizəsi və bərpası
- Suların və torpaqların mühafizəsi
- Ekoloji təhsilin və maarifləndirmənin təşkili
Nazirliyin rəhbərliyi: Ekoloji inkişafın idarəediciləri
Hazırda Ekologiya və Təbii Sərvətlər Naziri Muxtar Babayevdir. O, bu vəzifəyə 2018-ci ildə təyin olunmuş və nazirliyin modernləşdirilməsinə, rəqəmsallaşdırılmasına və beynəlxalq layihələrlə inteqrasiyasına önəm vermişdir.
Nazirliyə həmçinin bir neçə nazir müavini, baş idarə rəisləri və regional idarə rəhbərləri daxildir. Rəhbərlik, bütün ölkə üzrə ekologiya sahəsində siyasətin icrasına rəhbərlik edir.
Nazirliyin strukturu və tabeli qurumları
Nazirliyin fəaliyyəti mərkəzi aparat və tabeli qurumlar vasitəsilə həyata keçirilir. Onun tərkibində aşağıdakı strukturlar mövcuddur:
- Milli Hidrometeorologiya Xidməti – hava şəraiti, iqlim və sularla bağlı monitorinq
- Meşələrin İnkişafı Xidməti – meşələrin qorunması və artırılması
- Ətraf Mühitin Mühafizəsi Departamenti – ətraf mühitə nəzarət
- Geoloji Kəşfiyyat Xidməti – yeraltı sərvətlərin araşdırılması
- Ekoloji Təhlükəsizlik Xidməti – ətraf mühitə ziyan vuranlara qarşı mübarizə
- Biosfer Qoruqları və Milli Parklar – Şirvan, Göygöl, Hirkan, Zəngəzur və s.
Tabeli qurumlar ETSN-in regionlardakı icraçısı kimi fəaliyyət göstərir və yerli səviyyədə ekoloji tədbirlərin həyata keçirilməsinə nəzarət edir.
Ekologiya Nazirliyi vakansiyaları və işə qəbul qaydası
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyində işləmək istəyən şəxslər üçün vakansiyalar əsasən Dövlət İmtahan Mərkəzi (DİM) vasitəsilə elan olunur. Dövlət qulluğuna qəbul üçün iki mərhələ keçirilir:
- Test imtahanı – qanunvericilik və məntiq
- Müsahibə mərhələsi – peşə bacarığı və etik davranışlar
Qəbul olunan sahələrə aşağıdakı ixtisaslar daxildir:
- Ekoloq
- Hidrometeoroloq
- Geoloq
- Meşə mühafizəçisi
- Bioloq
- Laboratoriya mütəxəssisi
- Analitik
- Hüquqşünas
Vakansiyalar https://career.gov.az və www.dim.gov.az saytlarında mütəmadi olaraq elan olunur.
Dövlət qulluğu və maaş sistemi
Nazirlikdə çalışanlar dövlət qulluqçuları kimi kateqoriyalara ayrılır. Əməkhaqqı və sosial təminatlar “Dövlət Qulluğu haqqında” Qanuna əsasən təyin olunur. Aşağıda təxminən maaş aralığı verilir:
| Vəzifə Kateqoriyası | Təxminən Aylıq Maaş (AZN) |
|---|---|
| Baş məsləhətçi | 1000 – 1300 |
| Aparıcı məsləhətçi | 800 – 1000 |
| Dövlət qulluğu üzrə rəhbər | 1800 – 2200 |
| Texniki personal | 600 – 850 |
| Regional idarə rəisi | 1500 – 1800 |
Əlavə olaraq, uzun müddətli xidmətə görə əlavələr, peşəkar inkişaf mükafatları və stimullaşdırıcı tədbirlər tətbiq olunur.
Qaynar xətt, əlaqə və müraciət imkanları
Vətəndaşlar ETSN-ə birbaşa müraciət edə və şikayətlərini bildirə bilərlər. Nazirlik ictimaiyyətlə birbaşa əlaqə üçün müasir üsullardan istifadə edir.
- Qaynar xətt: 168
- Ünvan: Bakı şəhəri, Bakıxanov küçəsi 100A
- Telefon: (+994 12) 538 95 30
- E-poçt: [email protected]
- Veb sayt: www.eco.gov.az
- Sosial şəbəkələr: ETSN Facebook, Instagram və Telegram-da aktivdir.
Maarifləndirmə layihələri və ictimaiyyətlə iş
Nazirlik ölkə üzrə ətraf mühitin qorunması ilə bağlı maarifləndirici kampaniyalar həyata keçirir:
- “Təmiz Hava” – sənaye tullantılarının azaldılması
- “Plastiksiz Azərbaycan” – plastik torbaların əvəzlənməsi
- “Təbiəti Qoruyaq” – meşələrin mühafizəsi
- “Yaşıl məktəblər” – məktəblərdə ekoloji dərslər
Eyni zamanda könüllülərlə, QHT-lərlə və vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələri ilə birgə tədbirlər təşkil olunur.
Beynəlxalq əməkdaşlıq və layihələr
Nazirlik aşağıdakı beynəlxalq tərəfdaşlarla fəal əməkdaşlıq edir:
- BMT-nin Ətraf Mühit Proqramı (UNEP)
- Ümumdünya Təbiəti Mühafizə Fondu (WWF)
- COP28 və iqlim dəyişiklikləri üzrə konvensiyalar
- Avropa İttifaqı ilə “Yaşıl Gələcək” proqramları
Bu əməkdaşlıq çərçivəsində iqlim dəyişikliyi, alternativ enerji, tullantıların idarə olunması və ekoloji hüquqlar üzrə layihələr həyata keçirilir.
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi — təkcə bir dövlət qurumu deyil, həm də gələcək nəsillər üçün ekoloji sabitlik yaradan mühüm bir strukturdur. Onun fəaliyyətləri, şəffaf strukturu, vətəndaş cəlbiyyatı və beynəlxalq əməkdaşlığı ilə Azərbaycanın yaşıl gələcəyini təmin etmək yolunda atılan qətiyyətli addımlar bu sahəyə olan dövlət qayğısının bariz nümunəsidir.
Əgər siz də bu vacib missiyanın bir parçası olmaq, dövlət qulluğunda ekoloji sahədə fəaliyyət göstərmək və ya sadəcə daha təmiz və təhlükəsiz bir mühitdə yaşamaq istəyirsinizsə — ETSN ilə əlaqə saxlaya, vakansiyalarla maraqlana və yaşıl təşəbbüslərdə iştirak edə bilərsiniz.
