Gəray Əsədov Lətif oğlu Azərbaycan xalqının və bütövlükdə keçmiş Sovet İttifaqının ən şərəfli müharibə qəhrəmanlarından biri kimi tanınır. Onun ömür yolu, qəhrəmanlıqla dolu fəaliyyəti və göstərdiyi igidlik təkcə Azərbaycan üçün deyil, bütün Sovet İttifaqı xalqları üçün örnək olub. II Dünya Müharibəsi illərində cəbhədə göstərdiyi igidlik və fədakarlığa görə, Gəray Əsədov Sovet İttifaqı Qəhrəmanı fəxri adına layiq görülüb. O, hərbi hünəri, əzmkarlığı və vətənə sədaqəti ilə adını Azərbaycan tarixində əbədi yaşadan qəhrəmanlarımızdan biridir.
Gəray Əsədovun ömür yolu müharibənin ağır sınaqlarından, xalqına və dövlətinə sadiq xidmətdən və Vətən uğrunda aparılan döyüşlərdən ibarətdir. Onun taleyi bir insanın, bir nəsilin tarixini, əzm və cəsarətini əks etdirir. Azərbaycan xalqı belə igid övladları ilə həmişə fəxr etmiş və onları gələcək nəsillərə nümunə göstərmişdir.
Erkən Həyatı və Gənclik İlləri
Gəray Əsədov Lətif oğlu 1912-ci ildə Azərbaycanın Göyçə mahalının Zod kəndində sadə, zəhmətkeş bir ailədə dünyaya gəlmişdir. O, uşaqlıqdan zəhmətkeş, vətənpərvər, ailəsinə və doğma kəndinə bağlı bir insan kimi böyümüşdür. Məktəb yaşlarından həm təhsilə, həm də fiziki hazırlığa xüsusi maraq göstərmişdir. Onun gənclik illəri Azərbaycan xalqının çətin, eyni zamanda milli oyanış dövrünə təsadüf edir.
Gəncliyindən əməksevərliyi, dürüstlüyü və cəmiyyətə olan məsuliyyəti ilə seçilən Gəray Əsədov, sadə kənd həyatından böyük hünər və cəsarət məktəbi keçmişdir. O, yetkinlik dövründə doğma el-obasında, kolxozda, müxtəlif təsərrüfat işlərində çalışmış, kollektivə hörmətlə yanaşmışdır.
Hərbi Xidmətə Çağırış və Döyüş Yolu
II Dünya Müharibəsi başlananda Gəray Əsədov da minlərlə həmvətəni kimi ordu sıralarına çağırıldı. O, 1941-ci ildə cəbhəyə getmiş, əvvəlcə piyada bölmələrdə sıravi döyüşçü kimi xidmət etmişdir. Əsgərlikdə xüsusi sədaqət və intizam nümayiş etdirmiş, komandanlığın və döyüş yoldaşlarının etibarını qazanmışdır. Qısa müddətdə özünü fərqləndirərək daha məsul vəzifələrə irəli çəkilmişdir.
Müharibənin ən çətin və qanlı döyüşlərində – xüsusilə də SSRİ-nin qərb sərhədlərində, Ukrayna və Polşa ərazilərində, Berlin istiqamətində gedən əməliyyatlarda Gəray Əsədov fəal iştirak etmişdir. Onun cəsarəti və döyüş bacarığı silahdaşlarının ruhunu həmişə yüksəkdə saxlayırdı.
Qəhrəmanlıq Salnaməsi: Sovet İttifaqı Qəhrəmanı
Gəray Əsədov Lətif oğlu, xüsusən 1945-ci ilin yazında Almaniyanın paytaxtı Berlin uğrunda aparılan döyüşlərdə misilsiz igidlik göstərib. Onun rəhbərliyi altında olan bölmənin döyüşçüləri düşmənin möhkəmləndirilmiş səngərlərini yararaq irəliləyib və bir sıra strateji məntəqələri ələ keçiriblər. Əsədovun cəsarəti, döyüş taktikasında çevikliyi və qəhrəmanlığı sayəsində bölmə minimal itki ilə böyük uğura imza atıb.
Berlinin alınmasında və faşizm üzərində qələbənin əldə olunmasında Gəray Əsədovun fədakarlığı komandanlıq tərəfindən xüsusi qiymətləndirilib. SSRİ Ali Sovetinin 31 may 1945-ci il tarixli fərmanı ilə ona Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı və “Lenin” ordeni, Qızıl Ulduz medalı təqdim olunub.
Müharibədən Sonrakı Həyatı və İctimai Fəaliyyəti
Müharibə başa çatdıqdan sonra Gəray Əsədov Azərbaycana qayıdıb və bir müddət ordu sıralarında xidmətini davam etdirib. Sonralar isə doğma rayonuna dönərək, burada kolxoz və təsərrüfat işlərinin təşkili, gənclərin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə olunması, müharibə veteranlarının sosial müdafiəsi və cəmiyyətin ictimai həyatında fəal iştirak edib.
O, sovet dövründə kənd təsərrüfatının inkişafında, kolxozçuların sosial rifahının yaxşılaşdırılmasında nümunəvi təşəbbüslərlə çıxış edib. Öz şəxsi nümunəsi, əməksevərliyi, sadəliyi və vətənpərvərliyi ilə gənc nəslə həmişə örnək olub.
Mükafatları və Fəxri Adları
Gəray Əsədovun döyüş və ictimai fəaliyyəti yüksək dövlət mükafatları ilə qiymətləndirilib. O, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı ilə yanaşı, “Lenin” ordeni, “Qırmızı Ulduz” ordeni, bir sıra medallar və fəxri fərmanlara layiq görülüb. Onun adı doğulduğu kənddə və rayonunda əbədiləşdirilmiş, abidəsi ucaldılıb, məktəblərə və küçələrə adı verilib.
Bu mükafatlar və fəxri adlar onun vətənə, xalqa və dövlətə sədaqətli xidmətinin, hərbi və ictimai fəaliyyətinin yüksək qiyməti idi.
Azərbaycan Tarixində Gəray Əsədovun Yeri
Gəray Əsədov Lətif oğlu Azərbaycan tarixinin qəhrəmanlıq səhifələrinin canlı simvoludur. O, igidlik, insanlıq və əsl vətəndaşlıq nümunəsi olmaqla yanaşı, milli iftixar, vətənpərvərlik və mübarizə ruhunun təcəssümüdür. Onun həyat yolu təkcə müharibədə deyil, sülh şəraitində də insanlara və cəmiyyətə fayda verməyin mümkünlüyünü sübut edir.
Azərbaycan xalqı Gəray Əsədov kimi igid övladlarının adını yaşadır, onları milli yaddaşında əbədiləşdirir. Gəray Əsədovun adı, qəhrəmanlıq salnaməsi gənc nəslə bir örnək, tarixə isə əbədi dəyərdir.
Gəray Əsədovun Xatirəsi və Anılması
Bu gün də Gəray Əsədov Lətif oğlunun xatirəsi böyük ehtiramla yad edilir. Doğma kəndində və yaşadığı bölgələrdə abidələri ucaldılıb, onun adını daşıyan məktəblər və küçələr var. Hər il 9 May – Qələbə Günü münasibətilə onun qəbrini, xatirəsini yad edənlər, ailə üzvləri, gənclər, tələbələr və veteranlar böyük iftixarla toplaşırlar.
Onun adı, qəhrəmanlıq tariximizdə əbədi yaşayır. Azərbaycan dövlətçiliyi, xalq birliyi və vətən sevgisi ideyalarının təcəssümü olaraq yeni nəslə örnək kimi təqdim olunur.
Gəray Əsədov Lətif oğlunun həyat və döyüş xronikası
| Tarix | Hadisə və fəaliyyət |
|---|---|
| 1912 | Göyçə mahalının Zod kəndində anadan olub |
| 1941–1945 | II Dünya Müharibəsində iştirak edib, müxtəlif cəbhələrdə döyüşüb |
| 1945 | Berlin uğrunda döyüşlərdə qəhrəmanlıq göstərib |
| 1945 | Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülüb |
| 1946–1975 | Azərbaycanda ictimai və təsərrüfat işlərində çalışıb |
| 1975 | Vəfat edib, xatirəsi əbədi yaşadılır |
Gəray Əsədov Lətif oğlu Azərbaycan xalqının qəhrəmanlıq salnaməsində parlaq iz buraxmış igid oğullardandır. Onun ömür yolu, vətənə sədaqəti, döyüş meydanlarında göstərdiyi igidlik və müharibədən sonrakı ictimai fəaliyyəti müasir gənclərimiz üçün örnəkdir. Onun qəhrəmanlığı Azərbaycanın tarixi yaddaşında əbədi yaşayacaq, vətənpərvərlik ruhunun daim yaşamasına xidmət edəcəkdir. Gəray Əsədovun xatirəsi Azərbaycan xalqı üçün həmişə qürur mənbəyi olacaq.
Ən Çox Verilən Suallar
Gəray Əsədov Lətif oğlu II Dünya Müharibəsinin igid döyüşçüsü, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, Azərbaycan xalqının qəhrəman övladıdır. O, Berlin uğrunda döyüşlərdə göstərdiyi igidliyə görə ən yüksək mükafata layiq görülüb.
Gəray Əsədov 1912-ci ildə Azərbaycanın Göyçə mahalının Zod kəndində sadə bir ailədə dünyaya gəlib. Uşaqlıq və gənclik illərini burada keçirib.
O, II Dünya Müharibəsi başlayanda, 1941-ci ildə ordu sıralarına çağırılıb və müxtəlif cəbhələrdə döyüşüb.
Əsədov SSRİ-nin qərb sərhədləri, Ukrayna, Polşa, Berlin uğrunda döyüşlərdə fəal iştirak edib. Xüsusilə Berlinin alınmasında xüsusi igidlik göstərib.
O, 1945-ci ildə Berlin döyüşlərində göstərdiyi qəhrəmanlıq, bölməsinin uğurlu əməliyyatlara rəhbərlik etməsi və düşmənin səngərlərini ələ keçirməsi ilə bu ada layiq görülüb.
Müharibədən sonra Azərbaycana qayıdıb, kolxoz və təsərrüfat işlərində çalışıb, ictimai-siyasi həyatda fəal iştirak edib, gənclərin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsinə töhfə verib.
O, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı, “Lenin” ordeni, “Qırmızı Ulduz” ordeni və müxtəlif medallarla təltif olunub. Onun adı ölkə daxilində və xaricdə ehtiramla yad edilir.
Onun xatirəsinə abidələr ucaldılıb, məktəblərə və küçələrə adı verilib. Hər il 9 May Qələbə günü və digər tədbirlərdə onun xatirəsi xüsusi ehtiramla yad olunur.
Onun həyat yolu və qəhrəmanlığı gənc nəslə vətənpərvərlik, igidlik, sədaqət, əzm və insanlıq nümunəsi kimi təqdim edilir və hər zaman örnək göstərilir.
O, Azərbaycan xalqının qəhrəmanlıq və şərəf salnaməsində, II Dünya Müharibəsi igidlərinin sırasında, müstəqil Azərbaycanın milli yaddaşında daim yaşayacaq.
