XXI əsrin ən böyük texnoloji simvollarından biri – Google, bəşəriyyətin informasiya əldə etmə, paylaşma və emal etmə tərzini köklü şəkildə dəyişmişdir. Əgər əvvəllər “nə isə axtarmaq” üçün kitabxanalara və ya ensiklopediyalara müraciət edilirdisə, bu gün “google” ifadəsi artıq gündəlik söz ehtiyatımıza daxil olub. Google təkcə bir axtarış sistemi deyil – bu, milyonlarla insanın gündəlik həyatının, işinin, təhsilinin və əyləncəsinin bir hissəsidir.
Google-un Yaranma Tarixi və İnkişaf Yolculuğu
Google-un təməli 1996-cı ildə Kaliforniya, Stanford Universitetində tələbələr olan Larry Page və Sergey Brin tərəfindən qoyulub. Əvvəlcə “Backrub” adı ilə tanınan bu layihə, internetdə səhifələr arasındakı əlaqələri və linkləri analiz edərək ən aktual nəticələri verməyi qarşısına məqsəd qoymuşdu. 1998-ci ilin 4 sentyabrında isə rəsmi olaraq Google Inc. şirkəti yaradıldı.
Google adı “googol” (1-in ardınca 100 sıfır) sözündən götürülüb və böyük həcmdə informasiyanı tapmaq missiyasını simvollaşdırır. Şirkət öz fəaliyyətinə kiçik bir qarajda başlasa da, çox qısa müddətdə Silikon Vadisinin aparıcı texnologiya şirkətlərindən birinə çevrildi.
1999-cu illərdə Google-un əsas investorları və idarəçiləri şirkətə milyonlarla dollar sərmayə qoydu və 2004-cü ildə Google birja (NASDAQ: GOOG) siyahısına daxil edildi.
Əsas Məhsul və Xidmətləri
Google-un fəaliyyəti təkcə axtarış sistemi ilə məhdudlaşmır. Bu gün şirkət yüzlərlə fərqli məhsul və servisləri ilə qlobal texnologiya ekosisteminin mərkəzindədir.
1. Google Axtarış Sistemi (Google Search)
Dünyanın ən populyar axtarış platformasıdır. Hər gün milyardlarla sorğu işlənir. Alqoritmlər, süni intellekt və dərin öyrənmə texnologiyaları sayəsində istifadəçilərə ən dəqiq, aktual və individual nəticələr təqdim olunur.
2. Gmail
Google-un e-poçt xidməti olan Gmail 2004-cü ildən bəri fəaliyyət göstərir və 1.8 milyarddan çox istifadəçisi var. 15 GB-lıq pulsuz yaddaş, spam filtrasiyası, mobil tətbiq və Google-un digər xidmətləri ilə tam inteqrasiya əsas üstünlükləridir.
3. Google Maps
2005-ci ildə istifadəyə verilmiş bu xidmət artıq dünya xəritəsində ən geniş istifadə olunan navigasiya, xəritə, yol tapma və geo-etiketləmə platformasıdır. Mobil və veb versiyalarda real vaxt trafik, marşrut, obyektlər və biznes yerləri haqqında məlumat almaq mümkündür.
4. Google Drive
Bulud əsaslı saxlanma və sənəd paylaşımı servisi. İstifadəçilərə 15 GB pulsuz yaddaş, sənəd, şəkil, video və digər faylları saxlamaq, paylaşmaq və sinxronizasiya etmək imkanı verir.
5. Google Photos
Şəkil və video arxivinin saxlanması, avtomatik təsnifatı, redaktəsi və paylaşımı üçün möhtəşəm platformadır. Süni intellektin köməyi ilə şəkillər tanınır, avtomatik qruplaşdırılır və axtarış imkanı təqdim olunur.
6. Android
Dünyanın ən geniş yayılmış mobil əməliyyat sistemi Google tərəfindən inkişaf etdirilib və milyonlarla cihazda işləyir. Android platforması smartfon, planşet, televizor, saat və avtomobil sahəsində aparıcı mövqedədir.
7. Google Chrome
Ən populyar internet brauzerlərindən biri olan Chrome 2008-ci ildə istifadəyə verilib və sürət, təhlükəsizlik, əlavələr və interfeys baxımından liderdir.
8. YouTube
Google-un 2006-cı ildə əldə etdiyi YouTube platforması video paylaşımı və baxışı sahəsində dünyada bir nömrədir. Hər ay milyardlarla insan bu platformadan istifadə edir.
9. Google Translate
100-dən çox dili dəstəkləyən və gündəlik tərcümə ehtiyaclarını qarşılayan, süni intellekt dəstəyi ilə daim təkmilləşən onlayn tərcümə alətidir.
10. Google Play Store
Android cihazlar üçün əsas proqram və oyun mağazasıdır. Burada milyonlarla proqram, oyun, kitab, musiqi və film mövcuddur.
11. Google Meet, Google Chat, Google Classroom və s.
Onlayn görüşlər, əməkdaşlıq, təhsil və iş üçün peşəkar həllər təklif edir.
Texnoloji İnnovasiyalar və Süni İntellekt
Google-un uğurunun əsas səbəblərindən biri süni intellekt və alqoritm texnologiyalarında liderliyi olub. Şirkət “TensorFlow” və “DeepMind” kimi süni intellekt layihələri ilə təkcə axtarış deyil, həm də təbii dilin işlənməsi, vizual tanıma, maşın öyrənməsi və robototexnika sahələrində böyük addımlar atıb.
- Google Assistant: Səsli köməkçi və ağıllı ev texnologiyalarının liderlərindəndir.
- Google Lens: Kamera və şəkil vasitəsilə obyekt tanıma və informasiya çıxarışı.
- BERT, LaMDA, Gemini: Təbii dil emalı üçün qabaqcıl süni intellekt modelləri.
- Waymo: Avtomatik idarə olunan nəqliyyat vasitələrinin hazırlanması sahəsində layihə.
Google-un süni intellektə yönəlik siyasəti, etik qaydalar və təhlil sistemləri texnoloji sahədə yeni standartlar yaradır.
Biznes Model və Qlobal Təsiri
Google-un əsas gəlir mənbəyi reklamdır. “Google Ads” və “AdSense” platformaları vasitəsilə şirkət hər il yüz milyardlarla dollar gəlir əldə edir. Reklamlar istifadəçinin axtarış, davranış və maraq profilinə əsasən fərdiləşdirilir. Bu model şirkətin yüksək gəlirliliyini və inkişafını təmin edir.
Bununla yanaşı, Google-un qlobal iqtisadiyyata təsiri də əvəzsizdir. Startapların, KOB-ların və böyük şirkətlərin qlobal bazara çıxışı üçün Google-un alətləri (Gmail, Drive, Analytics, Cloud, My Business və s.) böyük imkanlar yaradır.
Təhlükəsizlik və Məxfiilik
Google informasiya təhlükəsizliyi sahəsində ən yüksək standartlara malikdir. Şifrələnmiş bağlantılar, iki faktorlu autentifikasiya, spam və fişinq filtrasiyası, davamlı təhlükəsizlik auditi şirkətin əsas prioritetlərindəndir.
Bununla belə, şəxsi məlumatların toplanması və istifadəsi ilə bağlı zaman-zaman ictimai narahatlıqlar da yaranır. Google istifadəçilərə məxfiilik parametrlərini idarə etmək və məlumatları silmək üçün şəffaf alətlər təqdim edir. Şirkət “Your Data, Your Control” siyasətini əsas götürür.
Cəmiyyətə, Elmə və Mədəniyyətə Təsiri
Google təkcə texnologiya şirkəti deyil, həm də qlobal mədəniyyətin bir hissəsidir. “Google Doodles” ilə müxtəlif tarixi hadisələri, milli və beynəlxalq bayramları qeyd edir, maarifləndirici təşəbbüslərlə çıxış edir. Google Arts & Culture layihəsi vasitəsilə muzey, qalereya və tarixi abidələr virtual olaraq insanlara təqdim olunur.
Elmi tədqiqatlarda “Google Scholar”, kütləvi təhsildə “Google Classroom” və “Google For Education” kimi alətlər böyük rol oynayır.
Daxili Siyasət və Korporativ Mədəniyyət
Google-un əsas şüarı “Don’t be evil” (“Pis olma!”) idi, lakin son illərdə “Do the right thing” (“Doğru olanı et!”) kimi yenilənib. Şirkətdə açıq və yaradıcı korporativ mədəniyyət hökm sürür. Əməkdaşların innovasiyaya təşviqi, rahat iş şəraiti, müxtəliflik və inklüzivlik prinsipləri daim ön plandadır.
Gələcək Planlar və Yeni Texnologiyalar
Google-un gələcək inkişaf istiqamətləri süni intellekt, kvant kompüterləri, avtomatlaşdırılmış nəqliyyat, təbii dil emalı, sağlamlıq texnologiyaları və yaşıl enerji sahələrindədir. “Project Loon”, “Project Ara”, “Google Brain” kimi yeni layihələr texnoloji dünyada inqilabi dəyişikliklər vəd edir.
Google-un ana şirkəti olan Alphabet Inc. həm texnologiya, həm də biotexnologiya, səhiyyə, təmiz enerji kimi sahələrdə diversifikasiya siyasətini həyata keçirir.
Tez-tez Verilən Suallar (FAQ)
Google nə vaxt və kim tərəfindən yaradılıb?
1998-ci ildə Larry Page və Sergey Brin tərəfindən yaradılıb.
Google-un əsas məhsulları hansılardır?
Axtarış sistemi, Gmail, Maps, Drive, Android, Chrome, YouTube, Translate, Play Store və s.
Google-un gəlir mənbəyi nədir?
Əsasən reklam (Google Ads və AdSense).
Google-da şəxsi məlumatlar necə qorunur?
İki faktorlu autentifikasiya, şifrələnmiş bağlantılar, istifadəçi üçün məxfiilik idarəsi və təhlükəsizlik yoxlamaları ilə.
Süni intellekt sahəsində Google-un əsas layihələri hansılardır?
TensorFlow, DeepMind, Google Assistant, BERT, LaMDA, Gemini və Waymo.
Google-un sahibi kimdir?
Google-un ana şirkəti Alphabet Inc.-dir.
Google-un qlobal təsiri nədədir?
İnformasiyanın əlçatanlığı, biznes və təhsil üçün alətlər, süni intellekt və texnologiya standartlarının müəyyən edilməsi.
Google-dan necə daha təhlükəsiz istifadə edə bilərəm?
Hesabınızı iki faktorlu autentifikasiya ilə qoruyun, məxfiilik parametrlərini yoxlayın və şəxsi məlumatların paylaşılmasında ehtiyatlı olun.
Google müasir dünyanın rəqəmsal ürəyidir. Onun məhsul və xidmətləri milyonlarla insana informasiya, əlaqə, təhsil, biznes və əyləncə üçün sonsuz imkanlar yaradır. Şirkətin innovativ ruhu, texnologiyada liderliyi, sosial və mədəni layihələrə dəstəyi onu qlobal miqyasda təkcə texnoloji deyil, humanitar platformaya da çevirir. Google-un gələcəyi – süni intellekt, yeni texnologiyalar və rəqəmsal cəmiyyətin daha açıq, təhlükəsiz və əlçatan olmasına xidmət edəcək.
