Hökümə Abbasəli qızı Qurbanova 1913-cü il iyunun 11-də Bakının ziyalı ailələrindən birində dünyaya göz açıb. Onun ailəsi dövrün tanınmış ziyalılarından ibarət idi və buna görə də Hökümə xanım uşaqlıqdan ədəbi-musiqili bir mühitdə böyüyərək sənətə xüsusi maraq göstərib. Erkən yaşlarından musiqi və teatr sənətinə olan həvəsi formalaşan Hökümə xanımın istedadı ailəsi tərəfindən dəstəklənib.
O, ilk təhsilini Bakıda alaraq 1931-ci ildə Bakı Pedaqoji Texnikumunu müvəffəqiyyətlə bitirib. Burada aldığı təhsil onun sənət yolunda ilk addımlarını atmasına təkan verib. Hökümə xanım eyni zamanda Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının fortepiano sinfinə daxil olaraq iki il təhsil alıb. Konservatoriyada oxuduğu dövrdə onun musiqi duyumu, səhnə plastikası və aktyorluq qabiliyyəti müəllimləri və ətrafındakı sənətkarlar tərəfindən yüksək qiymətləndirilib.
“Almaz” Filmi ilə Kino Səhnəsinə Gəlişi
Hökümə Qurbanovanın sənət həyatında dönüş nöqtəsi dramaturq və rejissor Cəfər Cabbarlının onun istedadını görərək “Almaz” filmində Yaxşı obrazına dəvət etməsi olub. 1936-cı ildə ekranlara çıxan bu film Hökümə Qurbanovanın kino sahəsində ilk uğurlu işlərindən biri sayılır. Film həm tənqidçilər, həm də tamaşaçılar tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb və aktrisanın sənət yolunda mühüm addım olub.
Teatr Səhnəsində Parlaq Karyera
1938-ci ildən etibarən Hökümə Qurbanova Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrının səhnəsində çıxış etməyə başlayıb. Onun burada canlandırdığı obrazlar tamaşaçıların qəlbində dərin iz buraxıb və aktyorluq sənətində yeni üfüqlər açıb. Səhnədə Hermiona (Şekspirin “Qış nağılı”), Kleopatra (“Antoni və Kleopatra”), Reyhan (“Cavanşir”), Şirin (“Fərhad və Şirin”), Solmaz (“Od gəlini”) kimi rolları ilə yadda qalan aktrisa həm romantik, həm də realist üslubda uğurlu çıxışlar edərək geniş tamaşaçı kütləsinin rəğbətini qazanıb. Onun ifasında yaratdığı obrazlar zəngin psixoloji çalarlarla dolu olub, hər bir tamaşada fərqli obrazın həyatını və daxili aləmini dolğun şəkildə açıb göstərməyi bacarıb.
Hökümə Qurbanova romantik aktyor məktəbinin parlaq nümayəndələrindən biri olmaqla yanaşı, realist üslubda da böyük sənət nailiyyətləri əldə edib. O, səhnədə tükənməz ehtirası, səngiməz temperament və coşğun emosiyaları ilə tamaşaçıları heyran qoyub. Bu xüsusiyyətlər onu Azərbaycan teatr sənətində xüsusi bir zirvəyə qaldırıb.
Kino Karyerası və Yaddaqalan Rollar
Hökümə Qurbanovanın kino sahəsindəki fəaliyyəti də çoxşaxəli və yaddaqalan olub. Onun çəkildiyi filmlər sırasında “Almaz” (1936), “Bir ailə” (1943), “Onu bağışlamaq olarmı?” (1959), “Həyat öyrədir” (1961), “Mən rəqs edəcəyəm” (1962), “Yun şərf” (1965), “İnsan məskən salır” (1967) və “Habib, ilanların hökmdarı” (1972) kimi əsərlər vardır. Bu filmlərdə canlandırdığı müxtəlif xarakterlər Azərbaycan kino sənətində onun əvəzolunmaz izini qoyub. Həmçinin, Hökümə Qurbanova bir sıra filmlərdə səsləndirmə işləri ilə də məşğul olaraq öz səsini də sənət dünyasına bəxş edib.
Ailə Həyatı və Şəxsi Münasibətlər
Sənət dünyasında olduğu kimi şəxsi həyatda da maraqlı bir taleyə sahib olan Hökümə Qurbanova tanınmış aktyor Ələsgər Ələkbərovla ailə həyatı qurub. Bu evlilikdən onların Nailə adlı bir qız övladı dünyaya gəlib. Daha sonra Hökümə xanım səhnə dekoratoru Nüsrət Fətullayevlə ailə quraraq Vəfa adlı bir qız övladına sahib olub. Maraqlıdır ki, Vəfa Fətullayeva da anasının sənət yolunu davam etdirərək aktrisa kimi fəaliyyət göstərib və ailəsinin sənət ənənəsini yaşatmağa çalışıb.
Mükafatlar və Fəxri Adlar
Hökümə Qurbanovanın sənətdəki misilsiz xidmətləri dövlət tərəfindən dəfələrlə yüksək qiymətləndirilib. 1943-cü ildə Azərbaycan SSR Əməkdar artisti, 1960-cı ildə Azərbaycan SSR Xalq artisti, 1965-ci ildə isə SSRİ Xalq artisti fəxri adlarına layiq görülüb. Bundan əlavə, 1949-cu ildə “Şərəf nişanı” ordeni, 1959-cu ildə Lenin ordeni, 1973-cü ildə “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni ilə təltif olunub. O, həmçinin Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan SSR Dövlət mükafatına da layiq görülüb ki, bu da onun sənət dünyasındakı əhəmiyyətli yerini bir daha sübut edir.
İctimai Fəaliyyəti və Cəmiyyətə Töhfələri
Hökümə Qurbanova təkcə teatr və kino sahəsində deyil, həm də ictimai-siyasi həyatda fəal iştirak edib. O, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin VII və VIII çağırışlarında deputat seçilərək ölkənin ictimai və mədəni inkişafına töhfələr verib. Bu fəaliyyəti ilə o, yalnız sənətkar kimi deyil, həm də cəmiyyətin maariflənməsinə xidmət edən bir ziyalı kimi yadda qalıb.
Əbədiyaşar İrs və Xatirə
Hökümə Qurbanova 1988-ci il noyabr ayının 2-də Bakıda vəfat edib və Fəxri Xiyabanda dəfn olunub. Onun sənət irsi bu gün də böyük sevgi və hörmətlə yad edilir. 2014-cü ildə sənətkarın 100 illik yubileyi münasibətilə Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqı tərəfindən “Həyatın səhifələri” adlı kitab çap olunub və ona həsr edilmiş tədbir keçirilib. Bu tədbirdə teatr xadimləri onun yaratdığı obrazları, sənət yolu və xatirələrini bölüşərək sənətkarın əbədiyaşar irsini bir daha canlandırıblar.
Hökümə Qurbanovanın zəngin yaradıcılığı Azərbaycan teatr və kino sənətinə əvəzsiz töhfədir. Onun səhnədə və ekranda yaratdığı obrazlar tamaşaçıların qəlbində əbədi iz buraxıb. Bu gün də gələcək nəsil aktyorlar üçün onun sənət yolu, öyrətdiyi dərslər, yaratdığı unudulmaz obrazlar həmişə örnək olaraq qalacaqdır.
Ən Çox Verilən Suallar (FAQ)
1. Hökümə Qurbanova kimdir?
Hökümə Qurbanova Azərbaycanın məşhur teatr və kino aktrisasıdır. 1913-cü ildə Bakıda anadan olmuş, uzun illər Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında çalışmış və bir çox filmlərdə rol almışdır.
2. Hökümə Qurbanovanın ilk kino işi hansı olub?
Onun ilk kino işi 1936-cı ildə çəkilmiş “Almaz” filmindəki Yaxşı obrazıdır.
3. Hökümə Qurbanovanın ən məşhur rolları hansılardır?
O, Hermiona (“Qış nağılı”), Kleopatra (“Antoni və Kleopatra”), Reyhan (“Cavanşir”), Şirin (“Fərhad və Şirin”), Solmaz (“Od gəlini”) kimi obrazlarla məşhurlaşıb.
4. Hökümə Qurbanovanın ailəsi haqqında nə məlumdur?
O, aktyor Ələsgər Ələkbərovla ailə həyatı qurub və Nailə adlı qız övladı olub. Daha sonra səhnə dekoratoru Nüsrət Fətullayevlə ailə həyatı qurub və Vəfa adlı qızı dünyaya gəlib.
5. Hökümə Qurbanova hansı fəxri adlara layiq görülüb?
O, 1943-cü ildə Azərbaycan SSR Əməkdar artisti, 1960-cı ildə Azərbaycan SSR Xalq artisti, 1965-ci ildə SSRİ Xalq artisti fəxri adlarına layiq görülüb.
6. Hökümə Qurbanovanın çəkildiyi filmlər hansılardır?
“Almaz” (1936), “Bir ailə” (1943), “Onu bağışlamaq olarmı?” (1959), “Həyat öyrədir” (1961), “Mən rəqs edəcəyəm” (1962), “Yun şərf” (1965), “İnsan məskən salır” (1967), “Habib, ilanların hökmdarı” (1972).
7. Hökümə Qurbanova ictimai həyatda hansı fəaliyyətlə məşğul olub?
O, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin VII və VIII çağırışlarında deputat seçilərək ictimai-siyasi fəaliyyətlə də məşğul olub.
8. Hökümə Qurbanovanın yaradıcılığı necə yad edilir?
Onun sənət irsi müxtəlif yubiley tədbirləri, kitablar və sənət tədbirləri ilə yaşadılır.
9. Hökümə Qurbanova harada dəfn olunub?
O, Bakıda Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.
10. Hökümə Qurbanovanın sənət irsi gələcək nəsillər üçün nə ifadə edir?
Onun yaradıcılığı və yaratdığı obrazlar Azərbaycan teatr və kino sənətində böyük rol oynayır və gələcək nəsil aktyorlar üçün örnəkdir.
