İkinci Qarabağ Müharibəsi:Əməliyyatlar,Səbəblər-ƏN SON 2025

Azərbaycanın müasir tarixi son illərdə bir çox hadisələrlə yadda qalıb. Bu hadisələrin ən önəmlisi isə, heç şübhəsiz, 2020-ci ildə baş vermiş İkinci Qarabağ Müharibəsidir. Bu müharibə təkcə hərbi əməliyyatlar baxımından deyil, həm də Azərbaycanın milli ruhunun, xalq birliyinin və dövlət quruculuğu bacarığının parlaq təcəssümü kimi dəyərləndirilir. Qarabağ uğrunda aparılan 44 günlük Vətən Müharibəsi, ölkənin bütövlüyü, xalqın ədalətə inamı və şəhidlərimizin qəhrəmanlığı ilə tarixə yazıldı. Azərbaycan əhalisi bu müharibəni yaşadı, onun ağrısını və sevincini ürəyi ilə hiss etdi, birliyini və gücünü bütün dünyaya nümayiş etdirdi. Bu hadisə, ölkə vətəndaşlarının yaddaşına silinməz iz buraxdı və millət olaraq, gələcək nəsillərə örnək olacaq böyük bir irs qoydu.

İkinci Qarabağ Müharibəsi Haqqında

İkinci Qarabağ Müharibəsi 27 sentyabr 2020-ci il tarixində başlamış və 10 noyabr 2020-ci ildə Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya arasında imzalanan üçtərəfli bəyanatla başa çatmışdır. Bu müharibə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin qətiyyətli əks-hücumu ilə işğal altında olan Qarabağ və ətraf rayonların azad olunması ilə nəticələndi. Müharibənin gedişində Azərbaycan ordusu yüksək texnologiyalardan, müasir hərbi texnikadan və peşəkar hərbi taktikadan istifadə edərək, düşmənə ağır zərbələr endirdi və illərdir davam edən işğala son qoydu.

44 gün davam edən döyüşlər təkcə cəbhədə deyil, həm də siyasi, informasiya və diplomatik meydanlarda aparıldı. Azərbaycanın rəhbərliyi, xüsusilə Prezident İlham Əliyevin ardıcıl və prinsipial mövqeyi, xalqın həmrəyliyi və ordunun rəşadəti sayəsində ölkə tarixi uğur qazandı. Müharibə nəticəsində Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzu daha da möhkəmləndi, regionda yeni siyasi reallıqlar yarandı.

İkinci Qarabağ Müharibəsinin Əsas Səbəbləri və Əvvəlki Dövr

İkinci Qarabağ Müharibəsinin kökləri 1990-cı illərə, Birinci Qarabağ Müharibəsi və Azərbaycan torpaqlarının işğalına qədər uzanır. Uzun illər ərzində Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal altında saxlanılan Qarabağ və ətraf rayonlar, 1 milyondan çox azərbaycanlının qaçqın və məcburi köçkün vəziyyətinə düşməsi, beynəlxalq təşkilatların qərarlarının icra olunmaması, sülh prosesinin nəticəsiz qalması və mütəmadi atəşkəs pozuntuları yeni hərbi əməliyyatların başlanmasına zəmin yaratdı. Azərbaycan xalqı işğal faktı ilə heç vaxt barışmadı və hər zaman torpaqlarının azad olunmasını tələb etdi.

İkinci Qarabağ Müharibəsinin Gedişi və Əməliyyatlar

İkinci Qarabağ Müharibəsi müxtəlif istiqamətlərdə aparılan genişmiqyaslı əməliyyatlarla səciyyələndi. Hərbi əməliyyatlar əsasən Cəbrayıl, Füzuli, Zəngilan, Qubadlı, Xocavənd, Şuşa, Tərtər, Ağdam və digər rayonları əhatə etdi. Azərbaycan ordusu həm piyada, həm də texnika, artilleriya, dron və hava hücumları vasitəsilə düşmən mövqelərini məhv etdi.

Ən mühüm əməliyyatlardan biri Şuşa uğrunda gedən döyüşlər oldu. Şuşanın azad edilməsi Azərbaycan üçün həm hərbi, həm də mənəvi baxımdan böyük əhəmiyyət kəsb etdi. Şəhər çətin relyef və dağlıq şəraitdə, əsgərlərimizin xüsusi fədakarlığı və qəhrəmanlığı nəticəsində işğaldan azad olundu. Bu uğur müharibənin taleyini həll edən əsas dönüş nöqtələrindən biri kimi tarixə düşdü.

Bundan başqa, Füzuli, Cəbrayıl, Zəngilan, Qubadlı və digər rayonlar mərhələli şəkildə azad olundu. Azərbaycan ordusu hər əməliyyatda yüksək peşəkarlıq nümayiş etdirdi, düşmənin möhkəmləndirilmiş müdafiə xətlərini yardı və strateji yüksəklikləri ələ keçirdi. Müharibə müddətində Ermənistan tərəfinin təxribatlarının qarşısı qətiyyətlə alındı.

İkinci Qarabağ Müharibəsində Milli Qəhrəmanlar

İkinci Qarabağ Müharibəsi Azərbaycan xalqının qəhrəman övladlarının yeni bir salnaməsi oldu. Hərbi əməliyyatlarda iştirak edən minlərlə əsgər və zabit misilsiz şücaət göstərdi, torpaqlarımızı canı, qanı bahasına işğaldan azad etdi. Müharibə zamanı yüzlərlə hərbçi Milli Qəhrəman adına layiq görüldü, minlərlə şəhid və qazi xalqın ürəyində əbədi yaşadı.

Milli Qəhrəmanlarımız Polad Həşimov, Şükür Həmidov, Babək Səmidli, Cəbrayıl Əhmədov, Ruslan Poladov və digərləri müharibənin simvoluna çevrildi. Onların adları Azərbaycanın müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda göstərilən qəhrəmanlıq nümunəsidir. Şəhidlərimizin fədakarlığı xalqın birliyini, gücünü və vətənpərvərliyini bir daha sübut etdi. Qazilər isə müharibənin canlı şahidləri olaraq, bu gün də cəmiyyətin diqqət mərkəzindədir.

İkinci Qarabağ Müharibəsində İştirakçılar və Qazilər

Müharibədə minlərlə əsgər, zabit, xüsusi təyinatlı və könüllü iştirak etdi. Azərbaycanın müxtəlif regionlarından olan gənclər, orduya qatılaraq Vətənə xidmət etməyin ən ali formasını nümayiş etdirdilər. Qazilər, sağlamlığını itirən, lakin ruhu sarsılmayan vətən övladlarıdır. Onlar öz misilsiz şücaətləri ilə müharibənin əbədi simasına çevrildilər.

Qazilərimizin reabilitasiyası, onların cəmiyyətə tam inteqrasiyası dövlətin xüsusi diqqətindədir. Azərbaycan dövləti qazilərin sosial müdafiəsi, tibbi yardımı və ehtiyaclarının qarşılanması üçün kompleks tədbirlər həyata keçirir.

İkinci Qarabağ Müharibəsi Əməliyyatlarının Xüsusiyyətləri və Yenilikləri

Bu müharibədə Azərbaycanın üstünlüyü ilk növbədə yüksək texnologiyalardan və müasir döyüş taktikalarından istifadə olunması ilə bağlı idi. Xüsusilə pilotsuz uçuş aparatlarının (PUA) tətbiqi müharibənin gedişinə böyük təsir göstərdi. “Bayraktar TB2”, “Harop”, “Heron” kimi dronlar düşmənin canlı qüvvəsini və texnikasını məhv edərək ordumuzun irəliləməsini sürətləndirdi.

Müharibədə həm də informasiya və psixoloji müharibə elementləri geniş istifadə olundu. Sosial şəbəkələrdə, beynəlxalq mediada aparılan informasiya təbliğatı Azərbaycanın haqq işini dünya ictimaiyyətinə çatdırdı və beynəlxalq aləmdə ölkəmizin mövqeyini möhkəmləndirdi.

İkinci Qarabağ Müharibəsində Azad Edilən Ərazilər

Müharibə nəticəsində Füzuli, Cəbrayıl, Zəngilan, Qubadlı, Ağdam, Kəlbəcər, Laçın rayonları, Şuşa və digər yaşayış məntəqələri işğaldan azad olundu. Hər bir rayonun azad edilməsi Azərbaycan cəmiyyətində böyük coşğu və qürur hissi yaratdı. Ərazilərin azad olunması ilə yanaşı, burada bərpa və yenidənqurma işlərinə də dərhal start verildi. Azad olunan rayonların sosial-iqtisadi dirçəldilməsi, infrastrukturun bərpası, köçkünlərin doğma yurdlarına qayıdışı üçün dövlət tərəfindən böyük layihələr həyata keçirilir.

İkinci Qarabağ Müharibəsində Fəaliyyət Göstərən Təşkilatlar

Müharibə zamanı və sonrakı dövrdə bir çox dövlət və ictimai təşkilatlar mühüm rol oynadı. Müdafiə Nazirliyi, Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti, Fövqəladə Hallar Nazirliyi, Səhiyyə Nazirliyi, Qırmızı Aypara Cəmiyyəti, Heydər Əliyev Fondu və digər qurumlar həm cəbhədə, həm də arxada müxtəlif vəzifələr yerinə yetirdi. Vətənə xidmət edən könüllülər, həkimlər, jurnalistlər, xilasedicilər, diaspor təşkilatları cəmiyyətin birliyinin qorunmasında, informasiya və humanitar dəstəyin təşkilində fəal iştirak etdi.

İkinci Qarabağ Müharibəsinin Siyasi Təsiri

44 günlük müharibə regionda və beynəlxalq aləmdə yeni siyasi reallıqlar yaratdı. Azərbaycanın qələbəsi Cənubi Qafqazda güc balansını dəyişdi, ölkənin geosiyasi əhəmiyyətini daha da artırdı. Müharibə nəticəsində əldə olunan razılaşmalar regionda təhlükəsizliyin təmin olunmasına, kommunikasiyaların açılmasına və yeni əməkdaşlıq imkanlarının yaranmasına şərait yaratdı.

Bununla yanaşı, Azərbaycan diplomatik sahədə də böyük uğurlar qazandı. Ölkənin ədalətli mövqeyi, beynəlxalq hüquqa əsaslanan tələbləri və humanist yanaşması dünya ictimaiyyəti tərəfindən qəbul olundu. Türkiyə, Pakistan, İsrail və digər bir çox dövlətlər Azərbaycanın haqq işini dəstəklədi.

İkinci Qarabağ Müharibəsinin Nəticələri

Müharibə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin olunması ilə nəticələndi. Bu, yalnız hərbi qələbə deyil, həm də mənəvi zəfər idi. Torpaqların azad olunması, işğal faktına son qoyulması, şəhidlərin ruhunun rahatlanması və xalqın birliyinin qorunması müasir Azərbaycan tarixində dönüş nöqtəsi oldu.

Bundan əlavə, müharibə Azərbaycan dövlətçiliyinin, ordusunun və cəmiyyətinin gücünü bir daha nümayiş etdirdi. İqtisadi, sosial və mədəni inkişaf üçün yeni imkanlar yarandı. Qarabağda həyata keçirilən bərpa və quruculuq işləri, iqtisadi layihələr, beynəlxalq investisiyalar bölgənin dirçəlməsinə təkan verdi.

İkinci Qarabağ Müharibəsinin Azərbaycanda Mənəvi Təsiri

Bu müharibə Azərbaycan xalqında böyük birlik, həmrəylik və milli qürur hissi oyatdı. Şəhidlərin, qazilərin və bütün iştirakçıların qəhrəmanlığı yeni nəsillərə vətənpərvərlik nümunəsi oldu. Xalq öz liderinə, ordusuna və dövlətinə inamını daha da gücləndirdi.

Azərbaycanda müharibədən sonra milli-mənəvi dəyərlər daha da möhkəmləndi, gənclər arasında vətən sevgisi artdı, dövlətçilik ideyası cəmiyyətin aparıcı qüvvəsinə çevrildi. Eyni zamanda, şəhid ailələri və qazilər cəmiyyətin xüsusi diqqət mərkəzində oldu, onların rifahı üçün sosial proqramlar həyata keçirildi.

İkinci Qarabağ Müharibəsi Azərbaycan tarixinə qəhrəmanlıq salnaməsi kimi yazıldı. Bu müharibə xalqımızın birliyinin, dözümünün və qələbə ruhunun simvoludur. Azad olunan torpaqlar ölkəmizin gələcək inkişafının açarıdır. Bu zəfərin əldə olunmasında hər kəsin rolu danılmazdır.Əsgərlərimiz, zabitlərimiz, şəhid və qazilərimiz, xalqımız və dövlətimiz birlikdə tarixə unudulmaz iz qoydu. Azərbaycanın gələcəyi üçün yeni səhifə açıldı, Qarabağımızda həyat yenidən canlanmağa başladı və bu proses əmin addımlarla davam edir.

Ən Çox Verilən Suallar