Azərbaycanın şimalında, Qusar rayonunun Həzrə kənd inzibati ərazi dairəsində yerləşən Ləcət kəndi ölkəmizin nisbətən yeni, lakin sürətlə inkişaf edən yaşayış məntəqələrindən biridir. Bu kənd 1999-cu ildə yaradılmış və qısa müddətdə öz sosial və mədəni simasını formalaşdırmışdır. Qusar maili düzənliyində yerləşən Ləcət, həm təbii gözəlliyi, həm də sakinlərinin mehribanlığı ilə seçilir. Ərazinin iqlimi mülayim dağ-ovalıq şəraitinə uyğundur, burada həm kənd təsərrüfatı, həm də heyvandarlıq üçün əlverişli şərait mövcuddur.
Ləcət kəndi tarixi baxımdan Qusar rayonunun ən gənc yaşayış məntəqələrindən biri olsa da, onun adının kökləri çox qədim dövrlərə gedib çıxır. Toponimin mənşəyi barədə müxtəlif fikirlər mövcuddur. Ən geniş qəbul edilən nəzəriyyəyə görə, “ləc” sözü bataqlıq, “ət” komponenti isə “yer, məkan” mənasındadır. Bu baxımdan kəndin adı “bataqlıq yer” mənasını ifadə edir. Bu ad təsadüfi deyil, çünki kənd Samur–Dəvəçi ovalığının nisbətən rütubətli və suvarmaya uyğun hissəsində yerləşir.
Əhalisi əsasən kənd təsərrüfatı, maldarlıq və bağçılıqla məşğuldur. Ləcət kəndi Qusar rayonunun kəndlərinə xas əməksevərlik, sadəlik və qonaqpərvərlik ənənələrini bu gün də qoruyub saxlayır. 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına görə kənddə 693 nəfər yaşayır və bu say ildən-ilə artmaqdadır. Burada ailələr bir-biriləri ilə sıx bağlıdır, ənənələr nəsildən-nəslə ötürülür.
Kənddə təhsil və maarif sahəsində də mühüm addımlar atılmışdır. 2018-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə Ləcət kəndində 96 şagird yerlik modul tipli tam orta məktəbin tikintisi üçün 425 min manat vəsait ayrılmışdır. Bu layihə kənd gənclərinin təhsil imkanlarını xeyli genişləndirib. Ləcət kəndi təkcə tarixi ilə deyil, həm də elm və mədəniyyət sahəsində yetişdirdiyi şəxslərlə tanınır. Bu sırada Azərbaycan Tibb Universitetinin Əsaslı Kitabxanasının uzunmüddətli direktoru olmuş Mirzəmət Novruzovun adı xüsusi çəkilir.
Ləcət kəndinin tarixi yaranması
Ləcət kəndi 1999-cu ildə Azərbaycan Respublikasının inzibati bölgüsündə dəyişikliklər nəticəsində yaradılmışdır. Kəndin ərazisi əvvəlcə Qusar rayonunun digər yaşayış məntəqələrinin təsərrüfat torpaqları kimi istifadə olunurdu. Əsasən Həzrə kənd inzibati ərazi dairəsinin tərkibinə daxil olan bu ərazi, sonradan daimi yaşayış məntəqəsinə çevrilmiş və Ləcət adlandırılmışdır.
Tarixi baxımdan bu bölgə qədimdən Qafqaz Albaniyası mədəniyyətinə məxsus ərazilərdən biridir. Qusar rayonu ərazisində arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində tapılmış maddi-mədəniyyət nümunələri burada insan məskunlaşmasının çox qədim dövrlərdən mövcud olduğunu göstərir. Ləcət kəndinin gənc olmasına baxmayaraq, onun yerləşdiyi ərazi çoxqatlı tarixi keçmişə malikdir.
Toponimika və mənşə
Ləcət toponimi dilçilər tərəfindən “ləc” və “ət” komponentlərinin birləşməsi kimi izah olunur. “Ləc” qədim türk və Azərbaycan dilində “bataqlıq, rütubətli yer” anlamına gəlir, “ət” isə “yer, məkan” mənasında işlənir. Beləliklə, “Ləcət” “bataqlıq yer” deməkdir. Bu ad kəndin coğrafi şəraitinə tam uyğun gəlir, çünki ərazi rütubətli Samur–Dəvəçi ovalığının ətəyində yerləşir.
Kəndin keçmiş adı “Ləcətoba” olmuşdur. Bu ad daha sonra sadələşdirilərək “Ləcət” formasında işlənməyə başlamışdır. “Oba” komponenti qədim türk dillərində “yaşayış yeri” mənasını ifadə edir. Kəndin adı həm Qusar, həm də Xaçmaz rayonunda eyniadlı məntəqələrin mövcudluğu ilə əlaqələndirilir.
Coğrafi mövqeyi və təbiəti
Ləcət kəndi Qusar maili düzənliyində, Samur–Dəvəçi ovalığının şimal-şərq hissəsində yerləşir. Ərazinin relyefi əsasən düzənlik və alçaq təpəliklərdən ibarətdir. Kəndin yaxınlığından kiçik çay qolları axır, bu da kənd təsərrüfatı üçün əlverişli şərait yaradır.
İqlim yarımmülayim dağ-ovalıq tipinə aiddir. Qış yumşaq, yay isə nisbətən isti keçir. Yağıntılar əsasən yaz və payız fəsillərində müşahidə olunur. Bu iqlim kənddə həm taxılçılıq, həm də bağçılıq üçün əlverişlidir. Ərazidə torpaqlar əsasən qara torpaq tipindədir və məhsuldarlıq səviyyəsi yüksəkdir.
Əhali və məşğuliyyət sahələri
2009-cu ilin rəsmi siyahıyaalınmasına əsasən, Ləcət kəndində 693 nəfər əhali yaşayır. Əhalinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir, lakin Qusar bölgəsinə xas etnik müxtəliflik kəndin sosial strukturunda da öz əksini tapır. Sakinlər arasında həm kənd təsərrüfatı, həm də dövlət xidmətində çalışan insanlar var.
Əsas məşğuliyyət sahələri əkinçilik, heyvandarlıq və bağçılıqdır. Kəndin iqlimi sitrus meyvələrinin, tərəvəzlərin və dənli bitkilərin becərilməsi üçün əlverişlidir. Qusar rayonunun mərkəzinə yaxın olması səbəbindən kənd əhalisinin bir qismi şəhərdə işləyir, lakin ailəvi təsərrüfatlarını qoruyub saxlayır.
Təhsil və sosial infrastruktur
Ləcət kəndində təhsil məsələsinə xüsusi diqqət yetirilir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2 fevral 2018-ci il tarixli sərəncamına əsasən, kənddə 96 şagird yerlik modul tipli tam orta məktəbin tikintisi üçün 425 000 manat vəsait ayrılmışdır. Bu məktəb bölgənin müasir tədris müəssisələrindən biridir və kəndin gələcək nəsli üçün mühüm sosial əhəmiyyət daşıyır.
Kənddə təhsil alan şagirdlərin bir hissəsi sonradan Qusar və Quba şəhərlərindəki kolleclərdə və ali məktəblərdə təhsillərini davam etdirirlər. Məktəbin kitabxanası, kompüter otağı və laboratoriya avadanlıqları müasir standartlara uyğundur. Bu, dövlətin bölgə təhsilinə verdiyi önəmin real göstəricisidir.
Tanınmış şəxsiyyətlər
Ləcət kəndi kiçik əhali sayına baxmayaraq, elm və mədəniyyət sahəsində tanınmış şəxslər yetişdirmişdir. Onlardan biri Mirzəmət Novruzovdur. O, 25 dekabr 1936-cı ildə Qusar rayonunun Ləcət kəndində anadan olmuş, 29 dekabr 2011-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir. Uzun illər Azərbaycan Tibb Universitetinin Əsaslı Kitabxanasının direktoru vəzifəsində çalışmış, təhsil və elm sahəsində dəyərli xidmətləri ilə tanınmışdır.
Mirzəmət Novruzovun fəaliyyəti kənd gəncləri üçün nümunə hesab olunur. Onun elmi fəaliyyətə, kitabxana işinə və təhsil maarifçiliyinə verdiyi töhfələr Ləcət adını akademik mühitdə də tanıtmışdır.
Mədəni və ictimai həyat
Kəndin sosial həyatı ailə və icma münasibətlərinə əsaslanır. Burada insanlar arasında köhnə qonşuluq və qohumluq ənənələri hələ də mövcuddur. Kənd sakinləri bir-birlərinə dəstək göstərir, xüsusən də bayram və mərasimlərdə birgə iştirak edirlər.
Novruz bayramı və Məhsul yarmarkası Ləcət kəndində xüsusi coşqu ilə qeyd olunur. Hər il kənd gəncləri mədəni tədbirlər, idman yarışları və el şənlikləri təşkil edirlər. Bu, həm birliyi möhkəmləndirir, həm də kəndin ictimai həyatını canlandırır.
İnkişaf və gələcək perspektivlər
Son illərdə Ləcət kəndində sosial və iqtisadi sahələrdə nəzərəçarpacaq inkişaf müşahidə olunur. Kənd yolları asfaltlaşdırılmış, su təchizatı sistemi yenilənmiş, qazlaşdırma işləri aparılmışdır. İnfrastrukturun təkmilləşməsi kəndin sosial rifah səviyyəsini artırmışdır.
Gələcəkdə kənddə turizm və ekoloji kənd təsərrüfatının inkişafı planlaşdırılır. Qusar rayonunun təbiət potensialı Ləcətin bu istiqamətdə inkişaf etməsinə geniş imkan yaradır. Dövlət dəstəyi ilə kənddə yeni sosial layihələrin həyata keçirilməsi kəndin gələcəyini daha da parlaq göstərir.
Ləcət kəndi haqqında əsas məlumatlar (Cədvəl)
| Göstərici | Məlumat |
|---|---|
| İnzibati ərazi | Qusar rayonu, Həzrə kənd inzibati ərazi dairəsi |
| Yaranma ili | 1999 |
| Əhalisi | 693 nəfər (2009) |
| Coğrafi mövqe | Qusar maili düzənliyi, Samur–Dəvəçi ovalığı |
| Əsas məşğuliyyət | Kənd təsərrüfatı, heyvandarlıq |
| Təhsil müəssisəsi | 96 şagird yerlik modul tipli məktəb (2018) |
| Tanınmış şəxsiyyət | Mirzəmət Novruzov |
| İqlim tipi | Mülayim dağ-ovalıq iqlimi |
Ləcət kəndi Azərbaycanın yeni inzibati yaşayış məntəqələrindən biri kimi həm tarixi, həm sosial, həm də mədəni baxımdan diqqətəlayiqdir. Qusar rayonunun təbii şəraiti, kəndin münbit torpaqları və əməksevər əhalisi bu məntəqəni regionun inkişaf edən kəndlərindən birinə çevirib. Ləcət sakinləri milli dəyərlərinə sadiq qalmaqla yanaşı, müasir dünyanın tələblərinə də uyğunlaşmağı bacarıblar.
Təhsil müəssisələrinin yenilənməsi, infrastrukturun müasirləşdirilməsi və kəndin gələcək planlarının dövlət səviyyəsində dəstəklənməsi Ləcətin gələcək illərdə daha da inkişaf edəcəyini göstərir. Bu kənd həm tarixinin gəncliyi, həm də perspektivlərinin böyüklüyü ilə fərqlənir. Ləcət – Azərbaycan kəndlərinin müasir simasının bariz nümunəsidir.
Ən Çox Verilən Suallar
Ləcət kəndi Azərbaycan Respublikasının Qusar rayonunun Həzrə kənd inzibati ərazi dairəsində yerləşir. Kənd Qusar maili düzənliyində, Samur–Dəvəçi ovalığının şimal-şərq hissəsindədir.
Kənd 1999-cu ildə yaradılıb. Əvvəllər Qusar rayonunun digər yaşayış məntəqələrinin təsərrüfat torpaqları kimi istifadə edilən ərazi sonradan daimi yaşayış məntəqəsinə çevrilib.
Ləcət sözü qədim türk mənşəli ‘ləc’ (bataqlıq) və ‘ət’ (yer, məkan) sözlərinin birləşməsindən yaranıb. Bu ad ‘bataqlıq yer’ mənasını ifadə edir.
Ləcət kəndinin əvvəlki adı Ləcətoba olub. Sonradan bu ad sadələşdirilərək ‘Ləcət’ kimi işlənməyə başlayıb.
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən, kənddə 693 nəfər əhali yaşayır. Əhali əsasən kənd təsərrüfatı və heyvandarlıqla məşğuldur.
Bəli. 2018-ci ildə Prezidentin sərəncamı ilə 96 şagird yerlik modul tipli tam orta məktəb tikilib. Məktəb müasir təhsil avadanlıqları ilə təchiz olunub.
Ləcət kəndinin yetirmələrindən biri Azərbaycan Tibb Universitetinin Əsaslı Kitabxanasının direktoru olmuş Mirzəmət Novruzovdur. O, təhsil və elm sahəsində böyük xidmətlər göstərib.
Kənd mülayim dağ-ovalıq iqliminə malikdir. Qışlar yumşaq, yaylar isti keçir. Ərazi yağıntılı və məhsuldar torpaqlara sahibdir.
Əhalinin əsas məşğuliyyət sahələri əkinçilik, bağçılıq və heyvandarlıqdır. Kəndin iqlimi kənd təsərrüfatı üçün əlverişlidir.
Kənddə infrastrukturun yenilənməsi, kənd təsərrüfatının müasirləşdirilməsi və ekoturizmin inkişafı istiqamətində layihələr həyata keçirilir.
