Mordoviya Humanitar Elmlər İnstitutu Saranskın qədim Volqa–Oka mədəniyyət xəritəsində intelektual cazibə nöqtəsi kimi formalaşıb. 1934-cü ildə Müəllimlik Texnikumu bazasında təsis olunan qurum ilk illərində regional folklorun toplanması və kənd məktəbləri üçün rus dili müəllimlərinin hazırlanmasına fokuslanmışdı. Müharibə dövrünün çətinliklərinə baxmayaraq, institut tədqiqatçıları evakuasiya olunmuş əhalinin şifahi ədəbiyyat nümunələrini sistemləşdirərək sonradan “Mordva Etnomədəni Atlası”na çevriləcək ekspedisiya materialını topladılar. Sovet dövrünün son onilliklərində sosiologiya, psixologiya və kütləvi informasiya kimi ixtisasların əlavə edilməsi regional elmi spektri xeyli genişləndirdi. Yeni minillikdə təhsil məkanında gedən rəqəmsal transformasiya instituta kredit-modul modelinə keçid, ECTS-ə tam uyğun kurikulum dizaynı və ikili diplom sazişləri imzalamaq imkanı verdi. Kampus Leninski prospektindəki neoklassik əsas korpus, “MediaLab 42” rəqəmsal jurnalistika mərkəzi və “Cultural Heritage Hub” araşdırma platformasından ibarətdir. Akademik heyətin əlli səkkiz faizi filologiya, tarix və pedaqogika elmləri doktorlarından ibarətdir; on üç professor UNESCO-nun “İrsin Qorunması”, Avropa Komissiyasının “Creative Europe” və UNICEF-in “Inclusive Education” layihələrində ekspert kimi çıxış edir. İnstitutda yeddi min tələbə təhsil alır, onların on yeddi faizi Azərbaycan, Qazaxıstan, Hindistan və Misirdən gəlmiş beynəlxalq gənclərdir. İllik ödəniş rusdilli proqramlarda yüz otuz min ilə iki yüz iyirmi min rubl arasında dəyişir, ingilisdilli modullarda isə iki yüz altmış min rubl həddindədir. GPA-si 4,5-dən yuxarı olan tələbələr “Erzya Vision” təqaüdü ilə otuz-beşdən yetmiş faizə qədər güzəşt qazanır; sosial həssas qruplara aid gənclər üçün səksən faizə çatdırılmış endirim mexanizmi mövcuddur. Erasmus+, BRICS “Humanities Network” və “CIS Intercultural Alliance” çərçivəsində hər il yüz əlli tələbə İtaliya, Portuqaliya, Cənubi Afrika və Belarusda yarımillik mübadilə keçir. Beləliklə, Mordoviya Humanitar Elmlər İnstitutu regionda sosial-humanitar elmlərin, mədəni diplomatiyanın və rəqəmsal yaradıcılığın əsas inkubatoruna çevrilir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Filologiya və Dilçilik Araşdırmaları
Slavyan, fin-uqor və dünya ədəbiyyatının müqayisəli təhlili bu fakültənin akademik əsaslarını təşkil edir. Birinci kursdan tələbələr estrad-erzya dialektini, rus klassiklərini və dünya modernistlərini sinxron paralellər vasitəsilə analiz edir, semantika, narratologiya və tekstologiya üzrə layihələr hazırlayırlar. Növbəti mərhələdə korpus lingvistikası modulu daxil olur, burada Python skriptləri ilə 50 milyon sözlük milli korpus üzərində tez-tezlik cədvəli çıxarılır, nəticələr stylometrik göstəricilərlə müqayisə olunur.
Magistr proqramı “Rəqəmsal Filologiya və NLP” göz izləmə üsulu ilə oxu prosesi tədqiqatı, BERT modeli ilə morfoloji teqləmə və multimodal bədii mətin analizini birləşdirir. Tələbələr “MediaLab 42” studiyasında xüsusi korpuslar qurur, sonra nəticələri SCOPUS indeksli jurnalda birgə məqalə şəklində dərc etdirirlər.
Tarix, Arxeologiya və Antropologiya
Bakalavr kursu regionun mezolit abidələrindən başlayır, Rusiya imperiyası dövrünə qədər xronoloji ardıcıllıqla irəliləyir. Tədris ekspedisiyası çərçivəsində tələbələr Potma çayı sahilində VI əsrə aid kurqanda qazıntı aparır, tapıntıları dendroxronologiya və elektron mikroskop əsasında analiz edirlər.
Magistr pilləsində “Rəqəmsal Muzey və Koqnitiv Tarix” WebXR sərgi dizaynı, artefaktın 3D fotogrammetriyası və açıq mədəni data analitikasını bir araya gətirir. Fakültə sərgilərin ssenari yazılışından başlayaraq muzey pedaqogikası dərslərinə qədər tam dövrü əhatə edir və tələbələr Saransk Regional Muzeyində kurator köməkçisi kimi təcrübə keçir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Sosial İş və Psixologiya
İnstitutun sosial tədqiqat məktəbi Bronfenbrennerin ekoloji modeli ilə yerli cəmiyyətin ehtiyaclarını xəritələndirməyi öyrədir. Bakalavr mərhələsində tələbələr ədliyyə müəssisəsində reabilitasiya proqramı, sosial-emosional öyrənmə moduluna əsaslanan məktəb psixologiyası və icma əsaslı erkən müdaxilə layihələrində iştirak edirlər.
Magistr proqramı “Travma İnformasiyalı Sistem və Koqnitiv Terapiya” EMDR metodikası, neyrofeedback seansları və psixososial risk qiymətləndirməsini birləşdirir. Psixodiaqnostika laboratoriyası tələbələrə DASS-21, Stanford-Binet V və Conners CBRS kimi alətlərlə real klinik praktikaya çıxış yaradır.
Jurnalistika və Media-Kommunikasiya
Bakalavr modulu “Multiplatform Dərgiçilik” mobil jurnalistika, redaktor alqoritmləri və TikTok analitikasını sintez edir. Tələbələr 4K kameralı mobil setlə sahədən reportaj hazırlayır, “MediaLab 42”də DaVinci Resolve ilə HDR color-grading aparır, sonda Spotify podkastı formasında yayımlayırlar.
Magistr ixtisası “AR/VR Storytelling və Data Jurnalistikası” Unity timeline, volumetrik video və Python Pandas analizi vasitəsilə interaktiv sənədli layihələr yaradılmasını öyrədir. Fakültə tələbələrinin əsərləri “Saransk Digital Film Fest”də nümayiş olunmaqla yanaşı, regional TV-də yayımlanır.
Beynəlxalq Münasibətlər və Tərəqqi Araşdırmaları
Bu fakültə realpolitik nəzəriyyəni postkolonial yanaşma ilə birləşdirir. Bakalavr proqramında tələbələr BMT qətnamələrinin diskurs analizini, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının iqtisadi gündəliyini və geoiqtisadi risk xəritəsini təhlil edirlər.
Magistr səviyyəsində “Kreativ Diplomatiya və Soft Power” UNESCO mədəni diplomatiyası, idman diplomatik aləti və brend şəhər strategiyasına fokuslanır. Tələbələr Simulation Model UN yarışlarında iştirak edir, xarici danışıq klubunda rus, ingilis və törə Erzya dialektində debat aparırlar.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Hüquq və İnsan Hüquqları
Bakalavr kursu “Konstitusiya Hüququ və İnformasiya Azadlığı” mövzusunu GDPR-bənzər data müdafiəsi çərçivəsi və media hüququ ilə əlaqələndirir. Möhtəşəm moot-court zalında tələbələr real məhkəmə proseslərinin təlim versiyasını canlandırırlar.
Magistr ixtisası “Kiberhüquq və Rəqəmsal Etika” smart-müqavilələrin hüquqi statusu, süni intellekt tənzimləməsi və onlayn diffamasiya məsələlərini əhatə edir. Seçilmiş tələbələr Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin klinik proqramında məsafədən işlə təmin olunur.
Linguistika və Tərcüməşünaslıq
Bakalavr modulu Avropa və Asiya dillərinin struktur müqayisəsi, sinxron tərcümə praktikaları və terminologiya idarəetməsini birləşdirir. “LanguageLab” kabinələrində AI-əsaslı tələffüz analizi və göz izləmə sistemi quraşdırılıb.
Magistr proqramı “Korporativ Tərcümə və Multimodal Lokallaşdırma” DITA-XML markapı, API-first sənəd sistemləri və süni intellektli subtitr generasiyası kimi mürəkkəb texniki tərcümə bacarıqlarını tədris edir.
Mədəniyyətşünaslıq və Rəqəmsal İrs
Bakalavr kursu mədəni miras nəzəriyyəsi, festival logistika planlaşdırması və brend şəhər modellərini öyrədir. Tələbələr Saranskın Art-Deco binalarını AR xəritə üzərinə yerləşdirir, turist marşrutunu hazırlayır və sosial media kampaniyası aparırlar.
Magistr pilləsi “XR-Muzey Kuratorluğu və Kreativ İqtisadiyyat” Hololens 2-də immersiv sərgi dizaynı, NFT bilet sistemi və mədəni startap inkubasiyasını bir araya gətirir. Fakültə layihələri “Volga Culture Week” festivalının əsas proqramına daxil edilir.
| Fakültə | Populyar Proqram | İllik ödəniş (₽) | Dil | Karyera istiqaməti |
|---|---|---|---|---|
| Filologiya | Rəqəmsal Filologiya | 200 000 | Rus/Eng | NLP mütəxəssisi |
| Tarix | Rəqəmsal Muzey | 210 000 | Rus | Kurator |
| Sosial İş | Travma İnformasiyalı Sistem | 195 000 | Rus | Sosial psixoloq |
| Jurnalistika | VR Storytelling | 220 000 | Rus/Eng | Media prodüseri |
| Beynəlxalq Münasibətlər | Soft Power | 225 000 | Eng | Diplomatik analitik |
| Hüquq | Kiberhüquq | 215 000 | Rus | Rəqəmsal hüquqşünas |
| Linguistika | Multimodal Lokallaşdırma | 205 000 | Eng | Tərcümə meneceri |
| Mədəniyyət | XR Kuratorluğu | 190 000 | Rus | Festival meneceri |
Mordoviya Humanitar Elmlər İnstitutu regional maarifçilik ənənəsini rəqəmsal humanitar alətlərlə birləşdirərək tələbələrə çoxşaxəli bacarıqlar verir. Major-minor strukturu tələbənin əsas ixtisasını daha geniş kontekstdə tamamlamağa şərait yaradır; məsələn, filologiya tələbəsi media-kommunikasiya, jurnalist bakalavrı isə tarix minoru seçə bilər. MediaLab 42 açıq innovasiya mühiti olaraq tələbə filmlərini, podkastlarını və interaktiv veb layihələrini real auditoriya ilə test etməyə imkan verir. Erasmus+ mübadilələri Avropa CLIL və STEAM məktəblərinə çıxış yaradır, BRICS humanitar şəbəkəsi isə qlobal cənub ölkələrinin tədris mühitini yaxından tanıtmaqla interkultural kompetensiyanı yüksəldir. Təqaüd proqramları yalnız yüksək GPA-nı deyil, həm də sosial bərabərliyi təşviq edir; özəl fondlar yaradıcılıq və tədqiqat təşəbbüslərinə toxum qrantları ayırır. Məzun klubu iyirmi üç min humanitarı birləşdirir və LinkedIn mentorluq sistemi vasitəsilə gənclərə karyera məsləhətləri təklif edir. İnstitutun tədqiqat prioritetləri — rəqəmsal dil resursları, interaktiv mədəni irs platformaları və travma-informasiyalı sosial xidmət modelləri — regionun sosial inkişaf strategiyasına mühüm töhfələr verir. Nəticədə Mordoviya Humanitar Elmlər İnstitutu Volqa hövzəsində humanitar elmlərin yenilənməsinə, mədəni diplomatiyanın möhkəmlənməsinə və rəqəmsal yaradıcılığın genişlənməsinə istiqamət verən aparıcı elm ocağı kimi fəaliyyət göstərir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Ən Çox Verilən Suallar
Elektron ərizə, orta təhsil attestatı, pasportun surəti və rus dilinə notarial tərcümə təqdim edilməlidir. Xarici namizədlər rus dili B1 sertifikatı və ya ingilisdilli modul üçün IELTS 6.0 balı əlavə edir. İxtisasdan asılı olaraq riyaziyyat, tarix və ya dilçilik üzrə onlayn testdən keçmək gərəkir. Sənədlər “abiturient.mghi.ru” portalına yüklənir.
Ödəniş rubl ilə bank köçürməsi, SBP sistemi və beynəlxalq kart vasitəsilə qəbul edilir. Xarici tələbələr ödənişi iki tranş və ya aylıq hissə-hissə qrafiklə həyata keçirə bilərlər. Qəbz elektron kabinetdə formalaşır. Gecikdirilmiş ödəniş üçün 15 gün cəriməsiz möhlət verilir.
GPA 4,5-dən yuxarı olan tələbələr “Erzya Vision” təqaüdü ilə 30-70 faiz endirim qazanırlar. Sənət, media və sosial xidmət fondları magistrantlara əlavə qrantlar ayırır. Sosial paket yataqxana, yemək və dərs materiallarını da əhatə edir. Təqaüdlər illik performansa əsasən yenilənir.
Yataqxanalar kampusdan piyada on beş dəqiqəlik məsafədədir; otaqlar iki nəfərlikdir. Aylıq ödəniş 3 800-5 200 rubl arasında dəyişir və Wi-Fi, camaşırxana, oxu zalları daxildir. Beynəlxalq tələbələr və yüksək GPA-sı olanlar prioritet yer alır. Yayda qısa müddətli icarə paketləri mövcuddur.
Namizəd GPA 3,7 və yuxarı olmalı, ingilis dili üçün IELTS 6.5 və ya rus dili B2 sertifikatı təqdim etməlidir. Motivasiya məktubu, CV və fakultə tövsiyəsi komissiyada qiymətləndirilir. Seçilənlər ayda 800 avro təqaüd alır, kreditləri ECTS çərçivəsində tam tanınır.
Bəli, bütün fakültə tələbələri onlayn rezerv sistemi vasitəsilə studiyanın avadanlığından istifadə edə bilirlər. Hər semestr pulsuz kvota səkkiz saatdır, əlavə saatlar minimal ödənişlə mümkündür. MediaLab prototip avadanlıq, VR kameralar və AI montaj stansiyaları ilə təchiz olunub.
Bəli, rus dili və akademik yazını A2-dən B1/B2 səviyyəsinə yüksəldən doqquz aylıq intensiv kurs var. Proqram pedaqoji terminologiyanı da əhatə edir. Kursu müvəffəqiyyətlə bitirənlər əsas ixtisasa qəbul üçün əlavə dil imtahanı vermirlər. Yüksək nəticə sərgiləyənlərə növbəti il 40 faiz endirim verilir.
Pedaqogika, Xarici Dillər və Sosial İş fakültələrinin tələbələri üçün 10 stansiyalı OSKA tətbiq olunur. Stansiyalar dərs planlaşdırma, sinif idarəçiliyi, refleksiya və formativ qiymətləndirmə bacarıqlarını obyektiv qiymətləndirir. Minimum keçid balı 70 faizdir. Video yazı müəllim geribildirimi üçün istifadə olunur.
Tələbə dördüncü kursda mövzu seçir, elmi rəhbər və sənaye mentoru təyin edilir. Diplom işi dərs-araşdırma aksiyası, kurikulum dizaynı və ya media startap prototipi ola bilər. Müdafiə açıq iclasda keçirilir, sənaye tərəfdaşının rəyinə əsasən yekun bal formalaşır. İclas videoya yazılaraq e-portfelə əlavə edilir.
Karyera Mərkəzi hər semestr “Humanities Job Fair” keçirir; CV klinikası, portfel auditi və müsahibə simulyasiyası mövcuddur. Mezun şəbəkəsi 23 000 humanitari birləşdirir, mentorluq proqramı ilk iki ildə gənc mütəxəssislərə dəstək verir. Orta başlanğıc maaş 65-78 min rubl aralığındadır.
