Ramazan ayı İslam dünyasında ən müqəddəs aylardan biri hesab olunur. Bu ayda müsəlmanlar oruc tutur, ibadətlərini artırır və Allahla daha yaxın əlaqə qurmağa çalışırlar. Ramazan 2025-ci ildə nə vaxt başlayacaq? Onun dini və mənəvi əhəmiyyəti nədən ibarətdir? Bu məqalədə Ramazanın tarixi, dini mahiyyəti, adət-ənənələri və 2025-ci ildə necə qeyd ediləcəyi haqqında ətraflı məlumat verəcəyik.
Ramazanın Dini Mahiyyəti
Ramazan ayı Qurani-Kərimin nazil olduğu ay kimi xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Qədr Gecəsində (Laylatul-Qadr) ilk ayələr Peyğəmbərimiz Məhəmməd (s.ə.s)-ə nazil edilmişdir. Bu hadisə müsəlmanlar üçün Ramazan ayının ən müqəddəs dövr olduğunu göstərir. Qurani-Kərimdə Ramazan ayı haqqında belə buyurulur:
“Ramazan ayı elə bir aydır ki, insanlara doğru yolu göstərən, hidayətin və fərlqi (haqqı batildən ayıran) açıq-aşkar dəlilləri kimi Quran onda nazil edilmişdir.” (Bəqərə, 2:185)
Bu ayda müsəlmanlar oruc tutaraq nəfsini tərbiyə edir, günahlardan çəkinir və Allahın rizasını qazanmağa çalışırlar. Oruc yalnız aclıq və susuzluq deyil, həm də mənəvi bir sınaqdır. Müsəlmanlar orucluq zamanı nəinki yemək və içkidən, həm də pis əməllərdən, qeybətdən, yalandan və digər günahlardan çəkinməlidirlər.
Ramazan Ayının Tarixi və Əhəmiyyəti
İslam təqvimi hicri təqvimə əsaslandığı üçün Ramazan ayı hər il təxminən 10-11 gün əvvəl qeyd edilir. Bu ayın dini, tarixi və sosial əhəmiyyəti aşağıdakı kimi təsnif edilə bilər:
- Tarixi Əhəmiyyət:
- Qurani-Kərimin ilk ayələri nazil edilib.
- İslam tarixində mühüm hadisələr baş verib, məsələn, Bədr döyüşü.
- Sosial Əhəmiyyət:
- İnsanlar yardımlaşır, ehtiyacı olanlara zəkat və sədəqə verilir.
- İslam ümməti arasında birlik və qardaşlıq ruhu güclənir.
- Mənəvi Əhəmiyyət:
- Günahlardan çəkinmə və ruhən paklanma fürsəti yaranır.
- Duaların qəbul olunduğuna inanılan Qədr gecəsi yer alır.
2025-ci ildə Ramazan Ayının Başlanğıcı və Sonu
Hicri təqvimi Günəş təqvimindən fərqli olduğu üçün Ramazanın tarixi dəyişir. 2025-ci ildə Ramazan ayı 1 Mart 2025-ci ildə başlayacaq və 30 Mart 2025-ci ildə başa çatacaq. Ramazan Bayramı isə 31 Mart 2025-ci ildə qeyd ediləcək.
Aşağıdakı cədvəldə Ramazan 2025-in əsas tarixləri göstərilmişdir:
| Hadisə | Tarix |
|---|---|
| Ramazanın başlanğıcı | 1 Mart 2025 |
| **Qədr Gecələri (ehtimal) ** | 26-27 Mart 2025 |
| Ramazanın son günü | 30 Mart 2025 |
| Ramazan Bayramı | 31 Mart 2025 |
Bu tarixlər ayın görünməsinə əsasən dəyişə bilər.
Oruc və Onun Qaydaları
Oruc tutmaq İslamın beş əsas şərtindən biridir. Müsəlmanlar sübh namazından gün batana qədər yeməkdən, içməkdən və digər bəzi əməllərdən çəkinməlidirlər.
Oruc tutarkən aşağıdakı qaydalara riayət edilməlidir:
✅ Sahur: Sübh namazından əvvəl yeyilən yüngül yemək.
✅ İftar: Gün batandan sonra orucun açılması. Adətən su və xurma ilə açılır.
✅ Gün boyu haramlardan çəkinmək: Yalan danışmaq, qeybət etmək, əsəbiləşmək, pis niyyətlərdən uzaq olmaq.
✅ Dualar etmək və Quran oxumaq: Bu ayda duaların qəbul olunduğu bildirilir.
Oruc tuta bilməyənlər, məsələn, xəstələr və ya səfərdə olanlar sonradan orucu qaza etməli və ya fidyə verməlidir.
Ramazan Ayının Adət və Ənənələri
Ramazan ayı boyunca müxtəlif dini və mədəni ənənələrə riayət olunur. Bunlara aşağıdakılar daxildir:
1. Təravih Namazı
Ramazan ayında xüsusi olaraq Təravih namazı qılınır. Bu namaz axşam namazından sonra qılınır və 8, 12 və ya 20 rükət olur.
2. Qədr Gecələri
Ramazanın son 10 günü xüsusi bir əhəmiyyət daşıyır. Xüsusilə, Qədr Gecəsi (Laylatul-Qadr) Quranda “Min aydan daha xeyirli” gecə kimi təsvir edilir. Bu gecə ibadət edənlər böyük savab qazanır.
3. Zəkat və Sədəqə Vermək
Ramazan ayı yardımlaşma və mərhəmət ayıdır. İmkanı olan hər kəs zəkat və sədəqə verərək ehtiyacı olan insanlara kömək edir.
Ramazan Haqqında Ən Çox Verilən Suallar
1. Ramazan 2025-ci ildə nə vaxt başlayır?
Ramazan 2025-ci il 1 Martda başlayır və 30 Martda bitir.
2. Kimlər oruc tuta bilməz?
Xəstələr, səfərdə olanlar, yaşlılar, hamilə və ya uşaq əmizdirən qadınlar oruc tuta bilməz. Onlar sonradan oruclarını qaza edə bilərlər.
3. Ramazan ayında hansı dualar oxunur?
Ramazan ayında iftar duası, Qədr gecəsi duaları və bağışlanma duaları oxunur.
4. Ramazan ayında necə daha yaxşı ibadət etmək olar?
- Namazları vaxtında qılmaq
- Quran oxumaq və mənasını anlamağa çalışmaq
- Sədəqə və zəkat vermək
- Günahlardan çəkinmək
Ramazan 2025-ci ildə də müsəlmanlar üçün mənəvi təkamül və Allahla yaxınlaşma fürsəti olacaq. Bu ay boyunca oruc tutmaq, ibadət etmək və xeyirxah əməllər həyata keçirmək vacibdir. Hər bir müsəlman bu ayın hikmətlərindən faydalanmağa çalışmalıdır.
