Azərbaycanın ən qədim və füsunkar şəhərlərindən biri olan Şəki, əsrarəngiz təbiəti, zəngin tarixi və özünəməxsus iqlimi ilə seçilir. Böyük Qafqaz dağlarının ətəyində yerləşən bu şəhər ilboyu müxtəlif hava şəraiti və dəyişkən temperatur göstəriciləri ilə diqqəti cəlb edir. Şəkinin yerləşdiyi coğrafi mövqe, relyef xüsusiyyətləri və iqlim şəraiti burada müşahidə olunan hava hadisələrinə birbaşa təsir göstərir. Hər fəsildə fərqli gözəlliklərə bürünən Şəki, səyahətçilər və yerli sakinlər üçün hava durumu baxımından da maraqlı məqamlarla yadda qalır. Son illərdə hava proqnozlarının dəqiqləşməsi, şəhərdəki gündəlik həyat və planlar üçün mühüm rol oynayır. Qarşıdakı günlərdə Şəkidə gözlənilən hava şəraiti, ən çox rastlanan hava hadisələri və iqlimə təsir edən amillər barədə məlumatlar, həm şəhərin sakinləri, həm də ziyarətçilər üçün əhəmiyyətli olacaqdır.

Şəki haqqında ümumi məlumat

Şəki, Azərbaycanın şimal-qərbində yerləşən qədim və füsunkar bir şəhərdir. Tarixi minilliklərə söykənən bu şəhər, müxtəlif dövrlərdə Qafqazın mühüm mədəni və ticarət mərkəzlərindən biri olmuşdur. Şəkinin memarlıq abidələri, xüsusilə Şəki Xan Sarayı, regionun zəngin tarixi irsini və incə sənətkarlıq ənənələrini əks etdirir. Şəhər, həm yerli, həm də xarici turistlər tərəfindən böyük maraqla ziyarət edilir və UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilmişdir.

Əhalisi əsasən azərbaycanlılardan ibarət olan Şəki, özünəməxsus adət-ənənələri, zəngin mətbəxi və qonaqpərvər insanları ilə seçilir. Şəhərin iqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatı, xüsusilə ipəkçilik və fındıqçılıq sahələri üzərində qurulmuşdur. Şəki həmçinin öz şirniyyatları, xüsusilə halvası ilə məşhurdur. Şəhər mədəni tədbirləri, festivalları və sənətkarlıq məhsulları ilə də fərqlənir, bu isə onu Azərbaycanın ən cazibədar turizm istiqamətlərindən birinə çevirir.

Şəkinin coğrafi mövqeyi

Şəki şəhəri Böyük Qafqaz dağlarının cənub ətəklərində, Alazan-Əyriçay vadisinin sıldırım yamaclarında yerləşir. Bu coğrafi mövqe şəhərə özünəməxsus gözəllik və təbii sərvətlər bəxş edir. Şəhər dəniz səviyyəsindən təxminən 500-850 metr yüksəklikdə yerləşir ki, bu da onun iqlim və təbiət şəraitində özünəməxsusluq yaradır. Şəkinin ətrafı sıx meşələrlə, dağ çayları və füsunkar təbii mənzərələrlə əhatələnib.

Şəki Azərbaycanın paytaxtı Bakıdan təxminən 325 kilometr qərbdə yerləşir və əsas magistral yollar vasitəsilə digər bölgələrlə yaxşı nəqliyyat əlaqələrinə malikdir. Şəhərin yerləşdiyi ərazi qədim İpək Yolunun üzərində olduğundan, tarixən burası ticarət və mədəniyyətlərin qovuşduğu bir məkan olmuşdur. Dağ yamaclarında yerləşməsi şəhərin həm müdafiə, həm də kənd təsərrüfatı baxımından əlverişli mövqeyə sahib olmasına şərait yaradıb.

Şəkinin iqlim xüsusiyyətləri

Şəkinin iqlimi mülayim-isti yarımsəhra və quru subtropik iqlim tiplərinin təsiri altında formalaşır. Burada yaylar isti və quraq, qışlar isə nisbətən soyuq və rütubətli keçir. Orta illik temperatur təxminən 12-15°C səviyyəsindədir və yay aylarında temperatur 35°C-yə qədər yüksələ bilər. Qış aylarında isə hava əsasən mülayim olur, lakin bəzi illərdə şaxtalı günlər də müşahidə edilir.

Şəki ərazisində illik yağıntı miqdarı 600-800 mm arasında dəyişir ki, bu da kənd təsərrüfatı üçün əlverişli şərait yaradır. Böyük Qafqaz dağlarının təsiri nəticəsində ərazidə tez-tez duman və çiskinli günlər olur. Şəhərin dağlıq relyefi və meşə örtüyü iqlimin yumşalmasına və havanın təmiz qalmasına kömək edir. İqlimin belə olması Şəkinin həm kənd təsərrüfatı, həm də turizm baxımından əlverişli bir bölgə olmasına imkan yaradır.

Şəki hava durumuna təsir edən amillər

Şəki şəhərinin hava durumuna təsir edən əsas amillərdən biri onun coğrafi yerləşməsidir. Şəki Böyük Qafqaz sıra dağlarının cənub ətəklərində yerləşdiyi üçün burada relyefin müxtəlifliyi havanın dəyişkənliyinə səbəb olur. Dağlıq ərazilərdə havanın temperaturu düzənliklərə nisbətən bir qədər aşağı olur və bu, xüsusilə yay aylarında özünü daha çox göstərir. Şəkinin dəniz səviyyəsindən hündür olması və ətrafında meşəlik sahələrin geniş yayılması da hava kütlələrinin hərəkətinə və rütubət səviyyəsinə təsir edir.

Bundan əlavə, şəhərin iqliminə həm yerli, həm də regional hava kütlələri təsir göstərir. Şəkiyə Aralıq dənizi, Qara dəniz və Xəzər dənizindən gələn hava axınları müxtəlif vaxtlarda təsir edə bilər. Bu axınlar nəmişlik və temperatur baxımından fərqlilik yaradır. Həmçinin, Şəki ərazisindəki çaylar və su hövzələri də mikroiqlim şəraitinin formalaşmasında mühüm rol oynayır. Bütün bu amillər birlikdə Şəkinin hava durumunu müxtəlif və bəzən qeyri-stabil edir.

Fəsillərə görə Şəkidə hava durumu

Yaz fəslində Şəkidə hava temperaturu adətən mülayim olur və tez-tez yağışlı günlər müşahidə edilir. Baharın əvvəlində havalar sərin keçir, amma aprel və may aylarından etibarən temperatur yüksəlməyə başlayır. Yağışlar əsasən bitki örtüyünün inkişafına şərait yaradır və təbiət canlanır. Yaz aylarında havada rütubət nisbətən yüksək olur ki, bu da təzə çiçəklərin və yaşıllıqların artmasına səbəb olur.

Yayda Şəkidə hava əsasən isti və quru keçir, lakin dağlıq ərazilərdə sərinlik hiss olunur. Yay ayları ərzində temperatur bəzi günlərdə 35 dərəcəyə qədər yüksələ bilər, lakin axşam saatlarında sərin küləklər şəhərdə rahatlıq yaradır. Payız fəslində isə havalar yenidən soyumağa başlayır, yağışlar artır və təbiət tədricən saralır. Qışda isə Şəkidə hava soyuq olur, xüsusilə dağlıq yerlərdə qar yağışı müşahidə edilə bilər. Qış aylarında temperatur bəzən mənfi dərəcələrə qədər enir və şaxtalı havalar üstünlük təşkil edir.

Ən çox rastlanan hava hadisələri

Şəkidə ən çox rastlanan hava hadisələrindən biri yağışlı havalardır. Xüsusilə yaz və payız aylarında intensiv yağışlar müşahidə olunur ki, bu da çayların səviyyəsinin yüksəlməsinə və bəzən qısa müddətli sel hadisələrinin yaranmasına səbəb olur. Yay aylarında isə əsasən qısa müddətli, lakin güclü yağışlar, bəzən dolu ilə müşayiət olunur. Şəkidə ilin bəzi dövrlərində dumanlı hava şəraiti də qeydə alınır ki, bu da görünüş məsafəsini azaldır və nəqliyyat üçün çətinliklər yarada bilər.

Bundan başqa, Şəkidə küləkli havalar da geniş yayılmışdır. Xüsusilə yaz və payız aylarında şimal və qərb istiqamətli küləklər daha tez-tez müşahidə edilir. Yay aylarında isti hava şəraitində quru və isti küləklər şəhəri bürüyə bilər. Qışda isə şaxtalı və bəzən qar fırtınası şəklində hava hadisələri baş verir. Bu cür hava şəraiti əhalinin gündəlik həyatına və kənd təsərrüfatına təsir edə bilər.

Şəki hava proqnozu üçün mənbələr

Şəki şəhərinin aktual hava proqnozunu əldə etmək üçün bir neçə etibarlı mənbə mövcuddur. Azərbaycanın rəsmi meteoroloji xidməti olan Hidrometeorologiya Xidməti, şəhər üzrə gündəlik və həftəlik hava şəraiti haqqında detallı məlumatlar təqdim edir. Həmçinin, müxtəlif beynəlxalq hava proqnozu saytları da, məsələn AccuWeather, Weather.com və ya Yandex.Pogoda kimi platformalar, Şəkinin saatlıq, gündəlik və uzunmüddətli proqnozlarını istifadəçilərə çatdırır. Bu mənbələr vasitəsilə temperatur, yağıntı ehtimalı, küləyin sürəti və istiqaməti kimi vacib göstəricilər barədə operativ məlumat almaq mümkündür.

Mobil tətbiqlər və sosial media platformaları da hava proqnozu ilə bağlı operativ informasiyaların əldə olunmasında böyük rol oynayır. Məsələn, bir çox insanlar smartfonlarına xüsusi hava proqnozu tətbiqləri yükləyərək, bildirişlər vasitəsilə hava dəyişikliklərindən tez bir zamanda xəbərdar olurlar. Sosial şəbəkələrdə isə, meteoroloji kanallar və rəsmi səhifələr tez-tez hava ilə bağlı xəbərdarlıqlar və yeniliklər paylaşır. Bütün bu mənbələr Şəkiyə səyahət planlaşdırarkən və ya şəhərdə gündəlik fəaliyyət göstərərkən düzgün və vaxtında qərar verməyə kömək edir.

Səyahət üçün hava şəraiti baxımından ən uyğun vaxt

Şəkiyə səyahət üçün ən əlverişli dövr adətən yaz və payız ayları hesab olunur. Bu mövsümlərdə temperatur mülayim, hava günəşli və yağıntılar nisbətən az olur, bu da şəhəri gəzmək və təbiət mənzərələrindən zövq almaq üçün ideal şərait yaradır. Yaz aylarında təbiətin oyanması, ağacların çiçəkləməsi və təmiz hava Şəkinin füsunkar mənzərələrini daha da gözəlləşdirir. Payızda isə, yarpaqların rəngarəngliyi və sərin hava şəhərə xüsusi bir romantika gətirir və səyahətçilər üçün yaddaqalan anlar yaradır.

Yay aylarında Şəki bəzən isti və rütubətli ola bilər, lakin dağlıq əraziyə yaxın olduğuna görə, axşamlar sərin keçir və şəhərdə istirahət etmək xoş olur. Qışda isə, temperatur aşağı düşür, bəzi illərdə qar yağır və bu dövrdə səyahət edənlər üçün fərqli bir mənzərə yaranır. Lakin, qış aylarında yol şəraiti və hava dəyişkənliyi nəzərə alınmalı, xüsusi ilə dağlıq istiqamətlərdə ehtiyatlı olmaq lazımdır. Ümumilikdə, hava şəraiti baxımından səyahət üçün ən uyğun vaxt yaz və payız mövsümləri hesab olunur, lakin fərdi seçimlərə və səyahətin məqsədinə görə digər fəsillər də maraqlı ola bilər.

Şəkinin əsrarəngiz təbiəti, zəngin tarixi və fərqli iqlimi bu şəhəri həm yerli sakinlər, həm də turistlər üçün cazibədar edir. Fəsillərin dəyişməsi ilə hər zaman yeni rənglərə bürünən Şəki, özünəməxsus hava şəraiti ilə də seçilir və burada yaşanan iqlim hadisələri gündəlik həyata maraqlı bir dinamika qatır. Dağların qoynunda yerləşməsi, təmiz havası, bənzərsiz memarlığı və qonaqpərvər insanları ilə Şəki, Azərbaycanın ən gözəl guşələrindən biri olaraq qalır. Səyahət və kənd təsərrüfatı üçün əlverişli olan bu şəhərdə hava durumu barədə düzgün və vaxtında məlumatlar planların uğurla həyata keçirilməsinə imkan verir. Şəkinin təbii və iqlim müxtəlifliyi, burada həyatın hər mövsümdə öz fərqli ahəngini tapmasına şərait yaradır və şəhərin cazibəsini daha da artırır.