Azərbaycanın təbii sərvətləri arasında xüsusi yer tutan Şollar Suyu, əsrlər boyu həm keyfiyyəti, həm də təbii tərkibi ilə seçilmişdir. Şimal bölgəsində yerləşən bu mənbə yalnız yerli əhalinin deyil, bütövlükdə ölkənin içməli su ehtiyacının qarşılanmasında mühüm rol oynayır. Şollar Suyunun tarixi XIX əsrin sonlarından başlayır və bu müddət ərzində onun ətrafında zəngin irs formalaşıb. Təbii filtrasiyadan keçmiş, minerallarla zəngin olan bu su, həm elmi araşdırmaların, həm də gündəlik həyatın ayrılmaz hissəsinə çevrilib. Şollar su kəməri vasitəsilə Bakıya və digər yaşayış məntəqələrinə çatdırılan bu təbii sərvət, saf və təhlükəsiz içməli su kimi etibarlı mənbə hesab edilir. Məqalədə Şollar Suyunun yerləşdiyi ərazi, kimyəvi tərkibi, tarixi, istifadəsi və su kəmərinin xüsusiyyətləri ətraflı şəkildə araşdırılacaq, eləcə də tez-tez verilən suallara cavab təqdim olunacaq.
Şollar Suyu harada yerləşir?
Şollar Suyu Azərbaycanın şimalında, Xaçmaz rayonunun ərazisində yerləşir. Bu ərazi Xəzər dənizindən təxminən 10-15 kilometr aralıda, dəniz səviyyəsindən 100-150 metr yüksəklikdə, Şollar kəndi və onun ətrafındakı meşəlik və təmiz təbiət sahəsində yerləşir. Şollar su mənbəyi öz təmizliyi və keyfiyyəti ilə tanınır, həmçinin Bakı şəhəri və Abşeron yarımadası üçün içməli su təminatında mühüm rol oynayır. Xaçmaz rayonunun möhtəşəm təbiəti, sərin iqlimi və təmiz havası Şollar suyunun formalaşmasında və keyfiyyətinin yüksək olmasında əsas amillərdən biridir.
Şollar Suyu mənbəyi əsasən dağ çayları və yeraltı sular hesabına formalaşır. Ətraf ərazilərdə sıx meşə örtüyü və dağlıq relyef suyun təbii filtrasiya olunmasına və kimyəvi tərkibinin zənginləşməsinə şərait yaradır. Şollar suyu məhz bu faydalı təbii şərait və əlverişli coğrafi mövqeyinə görə uzun illərdir ki, Azərbaycanın ən keyfiyyətli içməli su mənbələrindən biri hesab olunur və geniş ərazilərə, xüsusən də paytaxta çatdırılır.
Şollar suyunun tərkibi
Şollar Suyu zəngin mineral tərkibi ilə fərqlənir və insan orqanizmi üçün faydalı olan bir sıra elementləri özündə birləşdirir. Suyun tərkibində əsasən kalsium, maqnezium, natrium, kalium, bikarbonat və digər mikroelementlər mövcuddur. Bu minerallar suya xüsusi yumşaqlıq və təbii dad verir, eyni zamanda orqanizmə daxil olduqda maddələr mübadiləsini tənzimləyir. Şollar suyu həmçinin çox aşağı səviyyədə nitrat və xlorid ionlarına malikdir ki, bu da onun ekoloji cəhətdən təmiz olduğunu göstərir.
Bu mənbədən əldə olunan su laborator analizlərə əsasən, beynəlxalq standartlara cavab verir və içməli su üçün ideal hesab olunur. Şollar suyunun tərkibində zərərli maddələrin miqdarı son dərəcə aşağıdır ki, bu da onu uzunmüddətli istifadə üçün təhlükəsiz edir. Suyun tərkibindəki minerallar həm böyüklər, həm də uşaqlar üçün faydalıdır və gündəlik istifadədə insan orqanizminin su balansını optimal səviyyədə saxlayır. Bu səbəbdən Şollar Suyu təkcə yerli əhali deyil, həm də Bakı şəhərinin geniş əhalisi üçün əsas içməli su mənbəyi kimi tanınır.
Parametr | Konsentrasiya (mg/l) | Qeyd |
pH | 6 – 8 | Təbii turşuluq–əsaslı balans |
Kalsium (Ca²⁺) | 6 – 11 | Orqanik skeleton sağlamlığında dəstək |
Maqnezium (Mg²⁺) | 1 – 5 | Əzələ və sinir üçün faydalıdır |
Natrium (Na⁺) | 7 – 8 | Elektrolit balansı üçün əhəmiyyətli |
Kalium (K⁺) | (qiymət qeyd edilməyib) | Mikroelektrolit; olsa da, nadir ölçülüb* |
Bikarbonat (HCO₃⁻) | 27 – 60 | PH tənzimləməsində mühüm rol oynayır |
Sulfat (SO₄²⁻) | 12 – 16.5 | Sakit mədə-bağırsaq funksiyası üçün faydalı |
Xlorid (Cl⁻) | 2 – 11 | Dad və elektrolit tarazlığı üçün təminat |
Nitrat (NO₃⁻) | 1 – 2.5 | Aşağı səviyyədə, sağlamlıq üçün uyğun |
Şollar Suyu tarixi
Şollar Suyunun tarixi XIX əsrin sonları və XX əsrin əvvəllərinə gedib çıxır. Həmin dövrdə Bakı şəhərinin sürətlə inkişafı və əhalinin artması içməli suya olan tələbatı kəskin şəkildə artırmışdı. 1899-cu ildən etibarən məşhur mühəndis və hidroloq Vilyam Lindley tərəfindən Şollar su kəməri layihələndirilmiş və 1909–1917-ci illərdə tikintisinə başlanılmışdır. Bu böyük layihə nəticəsində Şollar mənbəyinin təmiz və keyfiyyətli suyu Bakı şəhərinə gətirilmiş, şəhərin içməli su təchizatında inqilabi dəyişikliklər baş vermişdir.
Şollar su kəməri layihəsinin uğurla başa çatması Bakının sosial-iqtisadi inkişafında mühüm rol oynamışdır. Layihənin həyata keçirilməsi nəticəsində paytaxt əhalisinin sağlamlıq səviyyəsi yüksəlmiş, sənaye və məişət sahələrində su təminatı sabitləşmişdir. Bu gün də Şollar Suyu mənbəyi və onun əsasında qurulan infrastruktur Azərbaycanın ən etibarlı və keyfiyyətli içməli su təminat mənbələrindən biri hesab olunur və ölkənin su təchizatı tarixində özünəməxsus yer tutur.
Şollar Suyu içməli su kimi istifadə
Şollar Suyu uzun illərdir ki, Azərbaycan ərazisində ən keyfiyyətli içməli su mənbələrindən biri kimi tanınır. Bu suyun təbii mənbədən gəlməsi, kimyəvi tərkibinin insan sağlamlığı üçün əlverişli olması və təmizliyi onu digər mənbələrdən fərqləndirir. Şollar suyunun tərkibində zərərli maddələrin olmaması və minerallarla zənginliyi, onu gündəlik içməli su kimi təhlükəsiz və faydalı edir. Həmçinin, bu su orqanizmin normal fəaliyyət göstərməsi üçün zəruri olan ionlar və minerallarla təmin edir, bu isə insan sağlamlığı baxımından böyük üstünlükdür.
İçməli su kimi istifadə zamanı Şollar suyu dadının təmizliyi və təravəti ilə seçilir. Xüsusilə, şəhər şəraitində yaşayan insanlar üçün etibarlı və sağlam su mənbəyi olması vacibdir və Şollar Suyu bu ehtiyacı yüksək səviyyədə qarşılayır. Şollar suyu, həmçinin müxtəlif yaş qrupları üçün də uyğundur və gündəlik istifadə üçün heç bir məhdudiyyət yoxdur. Bu xüsusiyyətləri sayəsində, Şollar Suyu regionda geniş istifadə olunur və həm fərdi, həm də ictimai istifadə üçün tövsiyə edilir.
Şollar Suyu su kəməri haqqında
Şollar Suyu su kəməri Azərbaycan tarixində mühüm yer tutan mühəndislik layihələrindən biridir. Bu kəmər XX əsrin əvvəllərində, xüsusən də Bakı şəhərinin artan su tələbatını ödəmək məqsədilə inşa edilmişdir. Layihənin əsas məqsədi təmiz və keyfiyyətli içməli suyun uzun məsafələrdən şəhərə daşınmasını təmin etmək idi. Kəmərin inşası zamanı müasir texnologiyalardan istifadə edilmiş və nəticədə şəhər əhalisinin su təminatında inqilabi dəyişikliklər baş vermişdir.
Şollar su kəmərinin texniki və funksional üstünlükləri onu digər su təchizatı sistemlərindən fərqləndirir. Kəmər vasitəsilə axan su, təbii filtrasiya prosesindən keçərək, şəhər sakinlərinə çatdırılır və bu, suyun keyfiyyətinin yüksək səviyyədə saxlanılmasına imkan yaradır. İllər ərzində bu kəmər Bakı və ətraf ərazilərdə etibarlı su mənbəyi kimi öz əhəmiyyətini qoruyub saxlamışdır. Şollar Suyu su kəməri həm mühəndislik, həm də ictimai əhəmiyyət baxımından ölkə tarixində dəyərli bir layihə hesab olunur.
Ən Çox Verilən Suallar
Şollar Suyu Azərbaycanın şimalında, Quba rayonunun Şollar kəndi və ətrafında, dəniz səviyyəsindən 100-150 metr yüksəklikdə yerləşir və Xəzər dənizindən 10-15 km aralıdadır.
Şollar Suyu əsasən dağ çayları və yeraltı sular hesabına formalaşır, ətraf ərazilərdə sıx meşəlik və dağlıq relyef mövcuddur.
Şollar Suyunun tərkibində kalsium, maqnezium, natrium, kalium, bikarbonat və digər mikroelementlər mövcuddur.
Bəli, Şollar Suyu təbii filtrasiya nəticəsində ekoloji cəhətdən təmizdir və zərərli maddələrin miqdarı çox azdır.
Bəli, Şollar Suyu beynəlxalq standartlara cavab verir və həm böyüklər, həm də uşaqlar üçün gündəlik içməli su kimi tam uyğundur.
Şollar Suyunun istifadəsi XIX əsrin sonlarından başlayır; 1910-cu illərdə Vilyam Lindley tərəfindən layihələndirilən su kəməri ilə Bakıya çatdırılmışdır.
Şollar Suyu su kəməri XX əsrin əvvəllərində inşa edilmiş, təmiz və keyfiyyətli suyun uzun məsafələrdən Bakıya daşınmasını təmin edən mühüm mühəndislik layihəsidir.
Şollar Suyu tərkibindəki minerallar maddələr mübadiləsini tənzimləyir, insan orqanizminin su balansını saxlayır və sağlamlıq üçün faydalıdır.
Şollar Suyu laborator analizlərdən keçirilir, normativ tələblərə cavab verir və suyun keyfiyyəti mütəmadi monitorinq olunur.
Şollar Suyu Bakı və Abşeron yarımadası üçün əsas içməli su mənbəyidir və regionun su təminatında mühüm rol oynayır.
Şollar Suyu təbii minerallarla zəngin olduğu üçün xüsusi yumşaqlıq və təbii dad ilə seçilir, təravətli və təmiz içməli su hesab olunur.
Şollar Suyu həm böyüklər, həm də uşaqlar üçün təhlükəsizdir və gündəlik istifadə üçün məhdudiyyət yoxdur.
Şollar Suyu su kəməri və təmizləmə stansiyalarından keçərək, təhlükəsiz şəraitdə saxlanılır və müxtəlif yaşayış məntəqələrinə çatdırılır.
Şollar su kəməri uzun məsafədən təbii filtrasiya ilə suyun keyfiyyətini saxlayır, müasir texnologiyalarla inşa olunub və davamlı işlək vəziyyətdədir.