Qloballaşan dünyada təhsilin yeni formaları və üsulları meydana çıxır. Onlardan ən aktual və tələb olunanlardan biri də qiyabi (uzaqdan/distant) təhsil formasıdır. Türkiyə bu sahədə regionun aparıcı ölkələrindən biri kimi, minlərlə yerli və xarici tələbəyə müxtəlif qiyabi təhsil imkanları təqdim edir. Qiyabi təhsil ənənəvi gündəlik dərs prosesindən fərqli olaraq, tələbələrə işləməklə yanaşı, təhsillərini də davam etdirmək şansı yaradır.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Qiyabi Təhsilin Əsasları və İnkişafı
Qiyabi təhsil (Türkiyədə tez-tez “Açıköğretim” və ya “Uzaktan Eğitim” adlanır) ənənəvi auditoriyadan uzaqda, texnologiya və müasir kommunikasiya vasitələri ilə həyata keçirilən bir təhsil növüdür. Türkiyədə bu sistem əsasən iki formada təqdim olunur:
- Açıköğretim (Açıq təhsil) – əsasən Anadolu Universiteti, İstanbul Universiteti və Atatürk Universitetində.
- Uzaktan Eğitim (Uzaqdan təhsil) – demək olar ki, bütün universitetlərdə bakalavr, magistratura və hətta doktorantura səviyyələrində tətbiq olunur.
1982-ci ildən etibarən Anadolu Universiteti Açıköğretim Fakültəsi bu sahənin öncüsüdür və milyonlarla məzun vermişdir. İnternetin və rəqəmsal texnologiyaların inkişafı ilə distant təhsil daha da əlçatan olub, interaktiv dərslər, forumlar, canlı yayımlar və virtual laboratoriyalar kimi innovativ imkanlarla zənginləşib.
Qiyabi Təhsil İxtisasları və Proqramları
Türkiyədə qiyabi təhsil çərçivəsində təklif olunan ixtisaslar və proqramlar kifayət qədər genişdir. Ənənəvi ixtisaslardan tutmuş müasir və aktual sahələrə qədər fərqli seçimlər mövcuddur.
Bakalavr Səviyyəsində Qiyabi İxtisaslar
Aşağıda Türkiyədə ən çox tələb olunan və məşhur olan qiyabi bakalavr ixtisaslarının bəziləri verilmişdir:
- Biznesin İdarə Edilməsi (İşletme)
- İqtisadiyyat (İktisat)
- Kommersiya və Maliyyə (Maliye)
- İctimaiyyətlə Əlaqələr və Reklam (Halkla İlişkiler ve Tanıtım)
- Menecment İnformasiya Sistemləri (Yönetim Bilişim Sistemleri)
- Psixologiya (Psikoloji)
- Kompüter Mühəndisliyi (Bilgisayar Mühendisliği)
- Təhsil Elmləri və Müəllimlik (Eğitim Bilimleri, Okul Öncesi Öğretmenliği)
- Turizm və Otelçilik (Turizm ve Otel İşletmeciliği)
- Sosial Xidmət (Sosyal Hizmetler)
- Hüquq (Hukuk) – yalnız bəzi hüquq kursları distant şəkildə mümkündür.
- İngilis dili və Ədəbiyyatı (İngiliz Dili ve Edebiyatı)
- Loqistika və Nəqliyyat (Lojistik ve Taşımacılık)
- Sağlamlıq İdarəçiliyi (Sağlık Yönetimi)
- Marketinq (Pazarlama)
Bu siyahı hər il universitetlərin elan etdiyi proqramlar əsasında genişlənir. Hər universitet öz imkanlarına görə fərqli ixtisaslar təklif edə bilər.
Magistratura və Sertifikat Proqramları
Son illərdə qiyabi magistratura proqramlarının sayı da artmaqdadır. Xüsusilə, aşağıdakı sahələrdə distant magistr təhsilini seçmək mümkündür:
- MBA (Biznesin İdarə Edilməsi Magistraturası)
- Təhsil İdarəçiliyi və Planlaşdırma
- Kompüter Elmləri
- Sağlamlıq Elmləri
- Beynəlxalq Əlaqələr
- Psixologiya və Pedaqogika
- Kadrların İdarə Edilməsi və İnsan Resursları
Həmçinin, qısa müddətli və peşə yönümlü sertifikat proqramları da distant şəkildə təşkil olunur. Bunlara veb proqramlaşdırma, rəqəmsal marketinq, layihə idarəçiliyi və s. daxildir.
Qəbul Qaydaları və Proses
Qiyabi təhsil proqramlarına qəbul üçün əsas şərt orta təhsil və ya bakalavr diplomuna malik olmaqdır (proqramın səviyyəsindən asılı olaraq). Türkiyədə bakalavr səviyyəsində qiyabi təhsilə qəbul olmaq üçün YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) imtahanından keçmək lazımdır. Magistratura proqramları üçün isə ALES və bəzən dil imtahanı (YDS və ya ekvivalent) tələb olunur.
Xarici vətəndaşlar üçün isə YÖS (Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı) nəticəsi və ya beynəlxalq diplom nəticələri (məsələn, SAT, IB) əsas götürülə bilər.
Əksər universitetlərdə qeydiyyat və dərs seçimi tamamilə onlayn şəkildə aparılır. Qəbul üçün əsas sənədlər aşağıdakılardır:
- Şəxsiyyət vəsiqəsi və ya pasport
- Diplom və ya müvafiq təhsil sənədi
- Fotoşəkil
- İmtahan nəticələri (YKS, ALES, YÖS və s.)
Tədris Prosesi və Onlayn Platformalar
Türkiyədə distant təhsil ən müasir rəqəmsal platformalar vasitəsilə həyata keçirilir. Ən məşhur platformalardan bəziləri aşağıdakılardır:
- Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi (AÖF)
- İstanbul Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi (AUZEF)
- Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
- Sakarya Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi (UZEM)
- Ege Üniversitesi Uzaktan Eğitim
Bu platformalarda dərs videoları, elektron kitablar, testlər, forumlar və virtual sinif otaqları mövcuddur. Tələbələr dərsləri istədikləri vaxt izləyə bilər, müəllimlərlə və digər tələbələrlə interaktiv şəkildə əlaqə qura bilərlər.
Ənənəvi qiymətləndirmə üsullarına əlavə olaraq, distant təhsildə onlayn testlər, layihələr və forum fəaliyyətləri də qiymətə təsir edir. Əksər proqramlarda aralıq imtahanlar və yekun imtahanlar müəyyən universitet mərkəzlərində üzbəüz şəkildə keçirilir. Bu, diplomun keyfiyyətini və etibarlılığını qorumaq üçün vacibdir.
İxtisas | Təhsil Səviyyəsi | Tədris Dili | Təklif edən əsas universitetlər |
---|---|---|---|
Biznesin İdarə Olunması | Bakalavr, Magistr | Türk, İngilis | Anadolu Universiteti, Atatürk Universiteti, İstanbul Universiteti (AUZEF) |
Menecment | Bakalavr, Magistr | Türk | İstanbul Universiteti, Anadolu Universiteti |
İqtisadiyyat | Bakalavr | Türk | Atatürk Universiteti, Anadolu Universiteti |
Maliyyə və Bank işi | Bakalavr | Türk | Anadolu Universiteti, İstanbul Universiteti |
Kompüter və İnformasiya Texnologiyaları | Bakalavr, Magistr | Türk, İngilis | İstanbul Universiteti, İstanbul Aydın Universiteti, Anadolu Universiteti |
Beynəlxalq Münasibətlər | Bakalavr, Magistr | Türk, İngilis | Anadolu Universiteti, İstanbul Universiteti |
Hüquq və Ədliyyə | Bakalavr | Türk | Anadolu Universiteti, İstanbul Universiteti |
Sosial İşlər və Sosiologiya | Bakalavr | Türk | Atatürk Universiteti, Anadolu Universiteti |
Marketinq və Rəqəmsal Marketinq | Bakalavr, Magistr | Türk | İstanbul Aydın Universiteti, Anadolu Universiteti |
Psixologiya | Magistr | Türk | İstanbul Universiteti, İstanbul Aydın Universiteti |
Təhsil Elmləri | Bakalavr, Magistr | Türk | Anadolu Universiteti, Atatürk Universiteti |
Jurnalistika və Media | Bakalavr | Türk | Anadolu Universiteti, İstanbul Universiteti |
Turizm və Otelçilik | Bakalavr | Türk | Anadolu Universiteti |
İctimaiyyətlə Əlaqələr | Bakalavr, Magistr | Türk | Anadolu Universiteti, İstanbul Universiteti |
Qiyabi Təhsilin Üstünlükləri
Zaman və Məkan Azadlığı
Qiyabi təhsil alan tələbələr harada olmasından asılı olmayaraq təhsilini davam etdirə bilər. İşləyənlər, valideynlər və ya xaricdə yaşayanlar üçün ideal seçimdir.
İqtisadi Səmərəlilik
Qiyabi təhsil proqramlarının təhsil haqqı və yaşayış xərcləri ənənəvi gündəlik proqramlardan daha aşağıdır. Səyahət və yaşayış üçün əlavə xərclər tələb olunmur.
İş və Təhsil Balansı
Distant təhsil alanlar işləməklə yanaşı təhsillərini də davam etdirə bilirlər. Bu, həm maddi cəhətdən, həm də karyera baxımından böyük üstünlükdür.
Geniş İxtisas Seçimi və Sertifikatlar
Çoxsaylı ixtisaslar və peşə yönümlü qısa kurslar mövcuddur. Bu, yeni peşə və ya ixtisas dəyişdirmək istəyənlər üçün böyük imkan yaradır.
Texnoloji Bacarıqların İnkişafı
Distant təhsil alan tələbələr, onlayn kommunikasiya və rəqəmsal texnologiyalardan istifadə bacarıqlarını inkişaf etdirirlər. Bu isə əmək bazarında əlavə üstünlük verir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Çətinliklər və Məhdudiyyətlər
Qiyabi təhsilin üstünlükləri ilə yanaşı bəzi çatışmazlıqları da var:
Motivasiya Problemləri
Distant təhsil tələbələrdən daha çox özünüidarə və motivasiya tələb edir. Dərslər üzbəüz olmadığı üçün bəzi tələbələr öyrənməni gecikdirə və ya yarımçıq qoya bilər.
Praktiki Bacarıqların Çatışmazlığı
Xüsusilə təbiət elmləri, tibb, mühəndislik kimi sahələrdə praktiki məşğələlərin distant şəkildə təşkili çətindir. Bəzi proqramlar üçün məcburi laboratoriya və ya təcrübə dərsləri ənənəvi şəkildə keçirilir.
Sosiallaşma İmkanlarının Məhdudluğu
Ənənəvi kampus həyatının bir hissəsi olan sosial və mədəni fəaliyyətlər distant təhsildə daha azdır. Lakin bir çox universitetlər onlayn icmalar və virtual tədbirlər təşkil etməklə bu çatışmazlığı minimuma endirməyə çalışır.
Texnoloji Çətinliklər
Stabil internet və texniki avadanlıqlar tələb olunur. Bəzi bölgələrdə texniki problemlər və internet kəsintiləri təhsili çətinləşdirə bilər.
Qiyabi Təhsilin Gələcəyi və Perspektivlər
Pandemiya dövrü distant təhsilin nə qədər vacib və effektiv ola biləcəyini bir daha göstərdi. Türkiyədə bu sahəyə dövlət və özəl sektor tərəfindən böyük sərmayələr qoyulur. Universitetlər yeni platformalar yaradır, proqramlarını beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırır və virtual laboratoriyalar inkişaf etdirirlər.
Distant təhsilin yaxın illərdə daha da populyar olacağı, ixtisas seçiminin artacağı, beynəlxalq proqramların və ikili diplom imkanlarının genişlənəcəyi gözlənilir. Bir çox proqramlar artıq ingilis dilində və ya beynəlxalq akkreditasiyalı şəkildə tədris olunur, bu da Türkiyə universitetlərini xarici tələbələr üçün daha cəlbedici edir.
Türkiyədə qiyabi təhsil – həm yerli, həm də beynəlxalq tələbələr üçün müasir və əlçatan təhsil modelidir. Geniş ixtisas seçimi, rahatlıq, iqtisadi səmərəlilik və yüksək texnologiyalı tədris platformaları bu sahənin əsas üstünlüklərindəndir. İş və ailə həyatını təhsillə birləşdirmək istəyənlər üçün qiyabi təhsil ən doğru yollardan biridir. Bu imkanlardan yararlanmaq üçün tələbələr universitetlərin rəsmi saytlarından proqramlarla tanış ola və uyğun olanlara müraciət edə bilərlər.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Ən Çox Verilən Suallar
Türkiyədə qiyabi təhsil (Açıköğretim və ya Uzaktan Eğitim) – tələbələrin universitetə fiziki olaraq getmədən, dərsləri onlayn şəkildə izləyə və imtahanları verə bildiyi təhsil formasıdır. Xüsusilə işləyən və ya fərqli şəhərdə yaşayanlar üçün idealdır.
Ən məşhur universitetlər Anadolu Universiteti, İstanbul Universiteti, Atatürk Universiteti və Sakarya Universitetidir. Bu universitetlər həm bakalavr, həm də magistratura səviyyəsində geniş proqramlar təqdim edir.
Ən populyar ixtisaslara Biznesin idarə edilməsi, İqtisadiyyat, İctimaiyyətlə əlaqələr, Sağlamlıq idarəçiliyi, Kompüter proqramlaşdırması, Sosial xidmət və Loqistika daxildir.
Bəli, Türkiyədə akkreditə olunmuş qiyabi təhsil proqramlarından alınan diplomlar YÖK (Yüksəköğretim Kurulu) tərəfindən tanınır və dövlət, eləcə də özəl sektorda keçərlidir.
Bakalavr pilləsi üçün abituriyentlər YKS imtahanı verməlidir. Xarici tələbələr isə YÖS imtahanı və ya beynəlxalq diplom nəticələri ilə müraciət edə bilərlər. Müraciətlər əsasən universitetlərin onlayn portallarında aparılır.
Dərslər onlayn platformalar vasitəsilə video, təqdimat və interaktiv materiallarla keçirilir. İmtahanlar isə əsasən universitetlərin təyin etdiyi mərkəzlərdə üzbəüz, bəzən isə onlayn formada aparılır.
Bəli, qiyabi təhsilin əsas üstünlüyü məhz iş və təhsili birləşdirmək imkanıdır. Tələbələr dərsləri öz vaxtlarına uyğun izləyə bilirlər.
Xeyr, qiyabi təhsil proqramlarına qəbul üçün adətən yaş məhdudiyyəti yoxdur.
Proqramların müddəti ənənəvi təhsil ilə eynidir: 2 illik orta ixtisas (kollec), 4 illik bakalavr və 1-2 illik magistratura proqramları mövcuddur.
Əsas üstünlüklərə vaxt və məkan azadlığı, aşağı təhsil xərcləri, işləmə imkanı, geniş proqram seçimi və rəqəmsal resurslara çıxış daxildir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.