Azərbaycan Respublikasının daxili təhlükəsizlik sistemində mühüm yer tutan Çevik Polis Alayı (ÇPA), ictimai asayişin qorunması, fövqəladə hallara çevik müdaxilə, cinayətkarlıqla mübarizə və kütləvi tədbirlərin təhlükəsizliyinin təmin olunması kimi funksiyaları yerinə yetirən xüsusi təyinatlı polis strukturudur. Bu alay, yüksək fiziki və psixoloji hazırlıq tələb edən, operativ fəaliyyət göstərən bir qurum olaraq, dövlətin və cəmiyyətin sabitliyinə xidmət edir.
ÇPA-nın Tarixi və Fəaliyyət İstiqamətləri
Çevik Polis Alayı Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyinin tabeliyində yaradılmış və xüsusi səlahiyyətlər verilmiş bir təhlükəsizlik orqanıdır. Onun əsas məqsədi ölkə daxilində ictimai asayişin qorunması və vətəndaşların təhlükəsizliyinin təmin olunmasıdır.
ÇPA-nın fəaliyyəti aşağıdakı istiqamətləri əhatə edir:
- İctimai asayişin təmin olunması: Parklarda, meydanlarda, metroda və digər ictimai yerlərdə asayişin qorunması.
- Kütləvi tədbirlər zamanı mühafizə: İdman yarışları, konsertlər, yürüşlər və siyasi tədbirlər zamanı təhlükəsizlik tədbirlərinin həyata keçirilməsi.
- Operativ müdaxilə: Cinayət hadisələrinə, iğtişaşlara və fövqəladə hallara operativ reaksiya verilməsi.
- Əməliyyat-axtarış tədbirlərində iştirak: Cinayətkarların saxlanılması və təhlükəli şəxslərin zərərsizləşdirilməsi.
- Dövlət əhəmiyyətli obyektlərin mühafizəsi: Strateji obyektlərdə təhlükəsizlik tədbirlərinin təşkili.
ÇPA-nın əməkdaşları döyüş təlimləri, hüquqi biliklər, xüsusi taktiki bacarıqlar və etik davranış qaydaları üzrə təlimlər alırlar. Onlar həmçinin xüsusi texniki avadanlıqlarla – rabitə vasitələri, qoruyucu geyim, silah və nəqliyyat vasitələri ilə təmin olunurlar.
ÇPA Vəzifələri və Məsuliyyətləri
Çevik Polis Alayının üzərinə düşən vəzifələr qanunla müəyyən olunmuş şəkildə yüksək məsuliyyət və peşəkarlıq tələb edir. Əsas vəzifələr bunlardır:
- Təhlükəli və silahlı cinayətkarların zərərsizləşdirilməsi;
- Kütləvi iğtişaşların və qeyri-qanuni aksiyaların qarşısının alınması;
- Şəxslərin və dövlət qurumlarının qorunması;
- Axtarışda olan şəxslərin tutulması;
- Xüsusi əməliyyatlar zamanı dəstək qüvvəsi kimi çıxış etmək;
- Polis əməkdaşlarının təhlükəsizliyinin təmin olunması;
- Sosial sabitliyi pozan hallar zamanı təhlükəsizlik tədbirləri görmək.
Hər bir ÇPA əməkdaşı yüksək fiziki hazırlıq, mənəvi dözüm və hüquqi biliklərlə yanaşı, əhalinin etimadını qazanmaq üçün etik davranış qaydalarına da ciddi şəkildə əməl etməlidir.
İşə Qəbul Qaydası və Tələblər
ÇPA Xidmətinə Qəbul Haqqında Məlumat
Çevik Polis Alayına xidmətə qəbul olunmaq istəyən şəxslər üçün ayrıca qaydalar mövcuddur. Bu qəbul prosesi Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən müəyyən olunmuş xüsusi meyarlar əsasında həyata keçirilir. Aşağıdakı mərhələlərə əsaslanır:
- Ərizənin təqdim edilməsi: Namizədlər Daxili İşlər Nazirliyinin rəsmi internet səhifəsi və ya fiziki olaraq müvafiq idarəyə müraciət etməklə ərizələrini təqdim edirlər.
- Sənədlərin qəbulu:
- Şəxsiyyət vəsiqəsi;
- Təhsil haqqında sənəd (attestat, diplom);
- Hərbi bilet (əsgərlik xidməti keçmiş şəxslər üçün);
- Tibbi arayış və sağlamlıq haqqında sənədlər;
- Əmək kitabçası (əgər varsa);
- 3×4 ölçüdə şəkillər.
- Fiziki hazırlıq üzrə imtahan:
- Qaçış (1000–3000 metr);
- Turnikdə dartınma;
- Ştanq qaldırma, press hərəkətləri;
- Ümumi dözümlülük və çeviklik testləri.
- Tibbi və psixoloji müayinələr: Namizədlər nevropatoloq, terapevt, kardioloq, psixoloq və digər ixtisaslı həkimlər tərəfindən müayinə olunur.
- Müsahibə mərhələsi: Peşəkar komissiya tərəfindən keçirilən müsahibədə namizədin motivasiyası, davranışı, hüquqi və etik biliyi qiymətləndirilir.
- Hazırlıq kurslarına yönləndirilmə: Müsbət nəticə əldə edən namizədlər təlimə qəbul olunur və xüsusi proqramla hazırlanırlar. Təlimi uğurla başa vuranlar ÇPA əməkdaşı kimi xidmətə qəbul olunurlar. ÇPA-ya daxil olmaq üçün namizədlər müəyyən fiziki, tibbi və hüquqi kriteriyalara cavab verməlidirlər. Aşağıdakı meyarlar işə qəbul zamanı əsas götürülür:
- Yaş tələbi: 20-30 yaş arası kişilər (bəzən ehtiyac olduqda bu interval dəyişə bilər);
- Təhsil: Orta ixtisas, orta ümumi və ya ali təhsil;
- Fiziki göstəricilər:
- Boy: minimum 175 sm;
- Qaçış, turnik, ştanq və digər fiziki normativlər;
- Tibbi yoxlama: Tam tibbi müayinədən keçmək;
- Psixoloji testlər: Gərginlik altında qərarvermə və stresə davamlılıq yoxlanılır;
- Cinayət keçmişi: Heç bir məhkumluq və ya hüquqi məhdudiyyət olmamalıdır;
- Əsgərlik xidməti: Əsgərlik xidmətini başa vurmuş olmaq üstünlük sayılır.
Namizədlər əvvəlcədən müsahibə mərhələsindən keçirlər, daha sonra fiziki testlər və tibbi müayinələr həyata keçirilir. Bütün mərhələləri uğurla tamamlayan şəxslər xüsusi hazırlıq kurslarına cəlb olunur.
Hazırlıq Kursları və Təlim Prosesi
Qəbul olunan şəxslər 3-6 ay davam edən xüsusi hazırlıq kurslarına qatılırlar. Bu kurslar DİN-in təlim mərkəzlərində həyata keçirilir və aşağıdakı sahələri əhatə edir:
- Hüquqi biliklər və daxili xidmət nizamnamələri;
- Taktiki hərəkət və qrup idarəetməsi;
- Silahdan istifadə qaydaları;
- Fiziki hazırlıq və döyüş texnikaları;
- Etik davranış və vətəndaşlarla münasibət.
Bu mərhələdən uğurla keçən şəxslər ÇPA əməkdaşı kimi rəsmi işə qəbul olunur və xidmətə başlayırlar.
Əmək Haqqı və Sosial Təminat
Çevik Polis Alayında əmək haqqı aşağıdakı faktorlardan asılı olaraq dəyişir:
- Yeni başlayan əməkdaş: Aylıq əmək haqqı təxminən 800–1000 AZN;
- Xidmət müddəti və rütbə artdıqca: 1200–1600 AZN və daha yüksək;
- Əlavə ödənişlər: Növbətçilik, bayram günləri, gecə növbələri və əməliyyat zamanı əlavə məvacib;
- Sosial təminatlar:
- Tibbi sığorta;
- Rəsmi forma və avadanlıqla təminat;
- Ailəli əməkdaşlara sosial yardım;
- Məzuniyyət və sanatoriya biletləri;
- Təqaüd hüququ (xidmət müddəti bitdikdən sonra);
- İpoteka və mənzil proqramlarında iştirak imkanı.
ÇPA Komandiri və Struktur İdarəetmə
ÇPA komandiri Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən təyin olunur və birbaşa Nazirə tabedir. Komandir alayın ümumi fəaliyyətinə rəhbərlik edir, əməliyyat planlarını hazırlayır və bölmələr arasında koordinasiya yaradır.
Struktur aşağıdakı bölmələrə ayrılır:
- Əməliyyat bölməsi;
- Hazırlıq və təlim şöbəsi;
- Texniki təminat və nəqliyyat bölməsi;
- Dislokasiya və dispetçer xidməti;
- İctimai asayiş və patrul bölmələri.
ÇPA-da Xidmətin Üstünlükləri
ÇPA-da xidmət edən şəxslər bir çox üstünlüklərdən faydalana bilərlər:
- Sabit və təhlükəsiz iş;
- Peşəkar inkişaf və təlim imkanı;
- Dövlət dəstəyi ilə təminat;
- Ailə üzvləri üçün sosial güzəştlər;
- Karyera yüksəlişi və xidmət içi mükafatlar;
- İctimai nüfuz və hörmət.
Çevik Polis Alayı – yalnız silah və güc deyil, eyni zamanda məsuliyyət, vətəndaşlara xidmət və dövlətə sədaqət rəmzidir. Fiziki və mənəvi hazırlığı olan, hər bir vətənpərvər şəxs üçün bu struktur həm sabit iş, həm də cəmiyyətə faydalı olmaq üçün ideal platformadır. ÇPA-da xidmət etmək, dövlətə və xalqa fayda vermək, eyni zamanda şəxsi inkişaf yolunda atılan əhəmiyyətli addımdır.
Əgər siz də güvənilən, güclü və prinsipial bir yol seçmək istəyirsinizsə, Çevik Polis Alayı sizi gözləyir!
