Son illərdə xaricdə təhsilə maraq və tələbat günü-gündən artmaqdadır. Və bu maraq özü ilə bərarbər təəssüf ki, tələbələrə xoş olmayan bir təəssürat; problem yaradır. Hansı ki, xaricdə universitetə sevinclə qəbul olub bitirdikdən sonra ölkəyə qayıtdıqda gənclər bir problemə məruz qalır: Diplomun tanınmaması! Bu stituasiyada belə bir sual meydana çıxır:
Bəs xarici diplomlar Azərbaycanda hansı hallarda tanınmır?
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2003-cü il 13 may tarixli , 64 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Xarici dövlətlərin ali təhsil sahəsində ixtisaslarının tanınması və ekvivalentliyinin müəyyən edilməsi (nostrifikasiyası) Qaydaları”-nın 3.7-ci bəndinə əsasən diplomların tanınmasına aid mənfi qərar bir neçə xüsusi hallarda verilə bilər:
- Əgər tələbə ali təhsil müəsisəsində tələb olunan müddətdən az vaxt keçirdikdə. Bu prosedurdan əmin olmaq üçün Təhsil Nazirliyi tələbənin xarici passportunda ölkədən giriş-çıxış möhürlərinə diqqət edir və bununla da Nazirlik bilmək istəyir ki, tələbə həqiqətən təhsil aldığı ölkədə yaşayıbmı və kifayət qədər vaxt keçirib yoxsa keçirməyibmi?! Buna görədə tələbələr çalışmalıdırlar ki, üzrlü səbəblərdən dolayı ölkədən giriş-çıxış etsinlər və diqqətli olsunlar.
- Təhsilin məzmunu məniməmək üçün tələb olunan minimal dil biliklərinin olmaması, yəni sizin burada hər hansı bir dil sertifikatınızın olmalıdır. Bu situasiya ilə qarşılaşmamaq üçün sizin İELTS və ya TOEFL sertifikatınızın olması sizə çox köməklik edəcəkdir.
- Ən əsas göstəricilərdən biri isə odur ki, əgər sizin əyani və ya qiyabi təhsil aldığınız ixtisas Azərbaycanda yalnız əyani formada tədris olunursa bu halda diplom tanınmır. Buna görədə tələbə xarici təhsil üçün seçdiyi ixtisasın Azərbaycanda hansı formalarda tədris olunduğuna diqqət etməlidir.
Diplomların tanınması prosesində nələrə diqqət etməli?
- Diplomunuzun tanınma müddəti minumum 6 ay və maksimum 2 il ərzində həyata keçirilir. Bu prosedur uzun müddətli həyata keçirildiyindən dolayı tələbələr ölkəyə qayıdan kimi elektron ərizə vasitəsi ilə qeydiyyatdan keçməlidirlər.
- Əgər siz xaricdə qiyabi təhsil almısınızsa xüsusilədə Türkiyə, Ukrayna və Rusiya ölkələrində diqqət etməlisiniz ki, hər 2 smestr yəni 1 il ərzində ölkədən giriş-çıxış müddətiniz 30 günü keçməsin.
- Bu prosedur zamanı sizin telefonunuza mütəmadi olaraq bildirişlər gəlir. Məsələn, “Sənədlərinizin Ali təhsil müəssisəsinə göndərildi..” , “Ali təhsil müəssisəsindən sənədlərinizə cavab gəldi..” və s. bu kimi mesajlar alacaqsınız.
- Təhsil aldığınız ali təhsil müəssisəsinin Agentliyin məktubunu cavablandırması da nostrifikasiya prosesinə aid edilir. Sizin diplomunuzun tanınması proseduruna təqdim etdiyiniz sənədlər universitetə göndərildikdə Agentlik araşdırma edib ona uyğun olaraq mübət və ya mənfi cavab verir. Buna əlavə olaraq qeyd etməliyəm ki, əgər sizin Agentliyə təqdim etdiyiniz sənədlərlə, təhsil aldığınız ali təhsil müəssisəsinin təqdim etdiyi sənədlər eyni olmazsa Agentlik sizin diplomunzu tanımayacaqdır.
Sizi maraqlandıra biləcək bəzi sallara cavab:
- Sənədlərimə hal-hazırda baxıldığını necə bilə-bilərəm?
Təqdim etdiyiniz sənədlərin icrasının hansı mərhələdə olduğu barədə sizə mütəmadi olaraq məlumat göndəriləcəkdir.
- Hazırda xaricdə yaşayıram nostrifikasiya üçün necə müraciət edə bilərəm?
Sənədlər yalnız elektron sistem vasitəsilə qəbul edilir, əgər sizin hər hansı əməliyyatı həyata keçirmək zərurəti yaranıbsa bundan dolayı sizi təmsil edən birinə etibarnamə verə bilərsiniz.
- Nostrifikasiya prosedurunda hansı səbəbdən dolayı müsahibə keçirilir?
Müsahibə, xaricdə alınan təhsilin məzmunun Azərbaycan Respublikasının dövlət standartlarına uyğunluğunun müəyyən etdirilməsindən dolayı keçirilir.
- Hansı müddət ərzində müraciətimə yekun qərar verilir?
Bütün lazimi sənədlər təqdim olunduğu gündən başlayaraq müraciətinizə 4 ay ərzində baxılır. Yekun qərar isə 6 ay-2 il müddəti ərzində verilir.
Son olaraq sizlərə xaricdə təhsil yolunuzda uğurlar və bu kimi hallara məruz qalmamağınızı arzu edirəm!
Əgər siz xaricdə qiyabi təhsil almısınızsa xüsusilədə Türkiyə, Ukrayna və Rusiya ölkələrində diqqət etməlisiniz ki, hər 2 smestr yəni 1 il ərzində ölkədən giriş-çıxış müddətiniz 30 günü keçməsin.
Bu, hansı rəsmi sənəddə göstərilib?
Hər hansı bir sənəddə göstərilməsədə, xarici universitetlərdən əldə etdiyiniz diplomun apostil olunması üçün vacib şərtdir.