Azərbaycanda bələdiyyə vergiləri, yerli icmaların inkişafı və sosial rifahının təmin edilməsi üçün mühüm maliyyə mənbəyi rolunu oynayır. Bu vergilər, mülkiyyət sahibləri, torpaq istifadəçiləri və digər iqtisadi subyektlər tərəfindən ödənilir. Lakin bəzi hallarda, dövlət müəyyən kateqoriyalı şəxsləri və təşkilatları bu vergilərdən azad edir. Bu məqalədə, Azərbaycanda bələdiyyə vergilərindən azad edilən şəxslər və qurumlar haqqında ətraflı məlumat veriləcəkdir.
Bələdiyyə Vergilərinin Ümumi Məzmunu
Bələdiyyə vergiləri, Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən, bələdiyyələr tərəfindən tətbiq edilən və toplanan vergi növləridir. Bu vergilər əsasən daşınmaz əmlak, torpaq və digər mülkiyyət üzərində yerləşdirilir. Bələdiyyə vergiləri, yerli səviyyədə sosial layihələrin həyata keçirilməsi, infrastrukturların inkişafı və icma ehtiyaclarının qarşılanması üçün maliyyə təminatı yaradır. Lakin bələdiyyə vergilərinin tətbiqində müəyyən istisnalar mövcuddur.
Vergidən Azadolma Hüququna Malik Şəxslər
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən, bələdiyyə vergilərindən azad olunan bir sıra sosial qruplar mövcuddur. Bu qruplara daxildir:
- Veteranlar və Qarabağ Müharibəsi Əlilləri: Qarabağ müharibəsi iştirakçıları, müharibə əlilləri və veteranlar, həmçinin onların ailə üzvləri müəyyən bələdiyyə vergilərindən azad olunurlar. Bu, onların sosial rifahının dəstəklənməsi və həyat keyfiyyətinin artırılması məqsədi ilə həyata keçirilir.
- Şəhid Ailələri: Şəhidlərin ailə üzvləri, Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyinə əsasən, bəzi bələdiyyə vergilərindən azad olunurlar. Bu, şəhid ailələrinin maddi vəziyyətini dəstəkləmək və onlara sosial təminat vermək məqsədi daşıyır.
- Əlillər: Birinci və ikinci dərəcə əlillər, həmçinin uşaqlıqdan əlilliyi olan şəxslər də müəyyən bələdiyyə vergilərindən azaddır. Bu, əlilliyi olan şəxslərin sosial müdafiəsini gücləndirmək və onların həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə tətbiq olunur.
- Aztəminatlı Ailələr: Aztəminatlı ailələr də bələdiyyə vergilərindən qismən və ya tam azad edilə bilərlər. Bu, ailələrin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi və onların maddi vəziyyətinin yaxşılaşdırılması məqsədi ilə həyata keçirilir.
Vergidən Azad Olunan Təşkilatlar
Azərbaycan Respublikasında bəzi təşkilatlar da bələdiyyə vergilərindən azad olunur. Bu təşkilatlar əsasən qeyri-kommersiya məqsədli fəaliyyət göstərən qurumlardır. Onların sırasına daxildir:
- Xeyriyyə Təşkilatları: Xeyriyyə və humanitar yardım təşkilatları, sosial məqsədli fəaliyyətləri nəzərə alınaraq, bəzi bələdiyyə vergilərindən azad edilirlər. Bu təşkilatlar, sosial rifahın artırılmasına və cəmiyyətin daha həssas qruplarına dəstək olmağa yönəlmiş fəaliyyətlər həyata keçirirlər.
- Təhsil Müəssisələri: Dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən təhsil müəssisələri, məktəblər, uşaq bağçaları və digər təhsil müəssisələri də bələdiyyə vergilərindən azad oluna bilər. Bu, təhsilin əlçatanlığını artırmaq və təhsil sektorunun inkişafını dəstəkləmək məqsədi ilə tətbiq olunur.
- Dini Təşkilatlar: Dini təşkilatlar və ibadət yerləri də bələdiyyə vergilərindən azad olunurlar. Bu, dini ibadətin sərbəst şəkildə həyata keçirilməsini təmin etmək və dini icmaların sosial funksiyalarını dəstəkləmək məqsədi daşıyır.
Vergidən Azadolma Prosesinin İdarə Edilməsi
Bələdiyyə vergilərindən azadolma hüququna malik şəxslər və təşkilatlar, bu hüququ əldə etmək üçün müvafiq sənədləri təqdim etməlidirlər. Bu sənədlərə əlillik dərəcəsini təsdiq edən arayış, şəhid ailəsinə aidiyyət sənədləri, aztəminatlılıq statusu və digər müvafiq sənədlər daxildir. Qeyd olunan sənədlər bələdiyyələrə təqdim edilir və qəbul edildikdən sonra həmin şəxslər və ya təşkilatlar vergidən azad olunurlar.
Bələdiyyə orqanları bu sənədlərin düzgünlüyünü yoxlayır və qanunvericiliyə uyğun olaraq qərar qəbul edirlər. Eyni zamanda, bu prosesin şəffaf və ədalətli aparılması üçün müvafiq nəzarət mexanizmləri mövcuddur. Bu mexanizmlər, bələdiyyə orqanlarının fəaliyyətinə nəzarət edən dövlət qurumları tərəfindən həyata keçirilir.
Gələcək İslahatlar və Perspektivlər
2024-cü ildə Azərbaycanda bələdiyyə vergilərindən azadolma prosesi ilə bağlı əlavə islahatların həyata keçirilməsi planlaşdırılır. Bu islahatlar çərçivəsində daha geniş sosial qrupların bələdiyyə vergilərindən azad edilməsi və mövcud prosesin daha da sadələşdirilməsi nəzərdə tutulur. Məqsəd, vergi yüklərinin daha ədalətli bölüşdürülməsi və cəmiyyətin həssas qruplarının sosial müdafiəsinin gücləndirilməsidir.
Azərbaycanda bələdiyyə vergilərindən azad edilən şəxslər və təşkilatlar, dövlətin sosial siyasətində mühüm yer tuturlar. Bu azadolmalar, cəmiyyətin həssas qruplarının müdafiəsini gücləndirmək və sosial ədaləti təmin etmək məqsədi ilə həyata keçirilir. Gələcək islahatlarla bu prosesin daha da təkmilləşdirilməsi və genişləndirilməsi planlaşdırılır ki, bu da cəmiyyətin rifahına müsbət təsir edəcək.
