Azərbaycan manatı ilk dəfə 1919-cu ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə dövriyyəyə buraxılmışdır. Təəssüf ki, daha sonra Sovet İttifaqının tərkibinə daxil olduqdan sonra rubl ilə əvəzlənmişdi. Müasir Azərbaycan manatı isə 1992-ci ildə ölkənin müstəqilliyini bərpa etməsindən sonra yenidən istifadəyə verildi.
Azərbaycan manatı haqqında maraqlı faktlar
- İlk manat dövrü (1919-1920-ci illərdə yaranıb):
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə ilk milli valyuta kimi istifadəyə verildi.
- Manatın üzərində Azərbaycan və fransız dillərində yazılar yer alırdı.
- İkinci manat dövrü (1992-2006-ci illərə təsadüf edir):
- Azərbaycan SSR-in dağılmasından sonra 15 avqust 1992-ci ildə yeni milli valyuta dövriyyəyə buraxıldı.
- Əvvəlcə 1 rubl = 10 qəpik prinsipi ilə işləyirdi.
- 1993-cü ildə Rusiya rublu dövriyyədən çıxarıldı və manat ölkənin yeganə rəsmi pul vahidi oldu.
- Üçüncü manat dövrü (2006 – indiyədək):
- 1 yanvar 2006-cı ildə manatın denominasiyası həyata keçirildi.
- 5000 köhnə manat = 1 yeni manat oldu.
- Yeni dizayn edilmiş manatlar Avropa üslubunda hazırlanıb və beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılıb.
- Azərbaycan manatı nüfuzlu Avropa dizayneri Robert Kalina tərəfindən hazırlanıb (eyni zamanda avro dizaynının müəllifidir).
Bilməli olduğumuz faydalı məlumatlar
Azərbaycan manatı dünyanın ən qorunan valyutalarından biridir, çünki onun üzərində yüksək səviyyədə təhlükəsizlik elementləri mövcuddur.
- Manatın kağız pullarında mədəniyyət, tarix və iqtisadiyyatla bağlı müxtəlif simvollar təsvir olunub (məsələn, 1 manatın üzərində tar, 5 manatın üzərində Qız Qalası var).
Azərbaycanın ilk plastik pul vahidi 2018-ci ildə dövriyyəyə buraxılmış 200 manatlıq əsginas oldu.
Azərbaycan manatının hazırkı növləri həm banknotlar, həm də sikkələr şəklində mövcuddur.
1. Banknotlar (Kağız pullar)
Hazırda dövriyyədə olan manat əskinasları bunlardır: - 1 manat
- 5 manat
- 10 manat
- 20 manat
- 50 manat
- 100 manat
- 200 manat (ən böyük nominal)
Hər bir əskinasın üzərində müxtəlif dizayn və milli elementlər təsvir olunub. Məsələn, 1 manatın üzərində kitab və qələm (təhsil rəmzi), 100 manatın üzərində Qız qalası təsviri var.
2. Sikkələr (Qəpiklər)
Manatın qəpikləri isə bu nominalarda buraxılıb: - 1 qəpik
- 3 qəpik (2006-cı ildən, lakin çox az işlənir)
- 5 qəpik
- 10 qəpik
- 20 qəpik
- 50 qəpik
Bu qəpiklərdə Azərbaycan mədəniyyətinə aid müxtəlif simvollar əks olunub.
Azərbaycan manatı 2006-cı ildə denominasiya olundu və yeni dizaynda əskinaslar dövriyyəyə buraxıldı. Hazırda dizaynı Avropa üslubuna yaxınlaşmış, təhlükəsizlik elementləri gücləndirilmiş variantları istifadə olunur.